Çin'in süper mühendisliği: Tek rakibi Çin Seddi!
Üç Boğaz Barajı, 185 metre yüksekliğinde, 2 bin 309 metre uzunluğunda… 500 metre çapındaki Çanak Radyo Teleskopu, 2019’da Çinli gökbilimcilerin kullanımına açıldı… Dünyanın en uzun deniz köprüsü ile dünyanın en büyük entegre ulaşım merkezi de Çin’de.
Ülkenin 1949’da kuruluşundan bu yana aralıksız 70 yıldır sürdürdüğü mücadele ve sıkı çalışmanın ardından Yeni Çin, geleceğine yürüyor.
Yokluktan refaha, zayıflıktan güçlülüğe yeni Çin, son 70 yılda muazzam değişikliklere uğradı, “süper mühendislik” Çin topraklarına yayıldı. Bilimsel ve teknolojik yenilikler, ulusal bilgeliği canlandırdı. Çin’in oğulları ve kızları, bunlarla gurur duyuyor. Milyarlarca Çinli, anavatanın güzel geleceğine güven duyuyor.
DÜNYANIN EN BÜYÜKLERİ
Bu yazıda Çin’in son yıllarda inşa ettiği, birçok yönden “dünyada ilk” olma özelliği taşıyan altyapı eserinden birkaçını tanıtıyoruz. Onlar, görenlerin ifadesiyle sadece Çin Seddi ile yarışabilir!
Üç Boğaz Barajı, Yangtze Nehri’ni kullanmak ve geliştirmek için önemli bir omurga projedir. Taşkın kontrolü, elektrik üretimi ve nehir taşımacılığı gibi kapsamlı faydalarıyla bugün dünyanın en büyük su işleri projesidir. Aynı zamanda, Çin’in ekonomik kalkınma stratejisine yüzyıllar boyunca uyum sağlayacak büyük bir proje. Yangtze Nehri Ekonomik Kuşağı’nın inşası, Çin’in ekonomik kalkınmasının hızlanması ve Çin’in kapsamlı ulusal gücünün geliştirilmesi açısından büyük stratejik öneme sahip.
14 YILDA TAMAMLANDI
20 Mayıs 2006’da Çin, Yangtze Nehri üzerinde, dünyanın en büyük hidroelektrik projesi olan Üç Boğaz Barajı (Three Gorges Dam) inşasını tamamladı.
İnşaat planı, sel felaketlerini önlemek ve hidroelektrik enerjisi sağlamak amacıyla 1992 yılındaki Ulusal Halk Kongresi’nde kabul edildi.
28 milyon metreküp beton dökülerek inşa edilen, 185 metre yüksekliğinde, 2 bin 309 metre uzunluğunda olan baraj, genellikle Çin Seddi ile karşılaştırılıyor.
Baraj, Hubei eyaletinin Yichang şehrinde Yangtze Nehri üzerinde, 32 hidroelektrik turbo jeneratörü, beş kademeli bir su kilidi ve gemi asansörü ile çok işlevli bir su kontrol sistemi.
Baraj, taşkın suları kontrol etmek, enerji üretmek ve nehrin nakliye trafiğini düzenlemeye yardımcı olmak için tasarlandı.
2012’DE TAM KAPASİTEYLE ÇALIŞMAYA BAŞLADI
İnşaat 1994 yılında başladı ve Yangtze Nehri ıslah edilerek, projenin ilk aşaması tamamlandı.
2003 yılının haziran ayında, su depolanması 135 metreye ulaştı, sıralı iki adet beş aşamalı su kilidinin denemelerine başlandı. Bir ay sonra, barajın ilk jeneratörü faaliyete geçti. 2010 yılında, su kapasitesi tasarlanan en yüksek su yüksekliği olan 175 metreye ulaştı.
Temmuz 2012’den itibaren Üç Boğaz Barajı tam kapasiteyle çalışmaya başladı, en son 32 büyük türbin jeneratörü devreye girdi ve 22,5 milyon kilovatlık bir üretim kapasitesi gerçekleştirdi. Gemi asansörü ise 2016 yılında başarıyla tamamlandı.
Projeye yer açmak için yaklaşık 1,4 milyon insan yer değiştirdi.
İKİNCİ EN BÜYÜK, YOLDA
Baihetan hidroelektrik santrali projesi, Yangtze’nin bir üst kolu olan Jinsha Nehri üzerinde yapım aşamasındadır. Dünyanın en büyük ikinci hidroelektrik santrali olacak santralin, 2022 yılına kadar tamamlanması bekleniyor.
Çin, ülkenin kirliliğe sebep olan fosil yakıt kullanımını azaltma çabalarının bir parçası olarak, kömürden daha ucuz ve daha temiz bir alternatif olan hidroelektrik enerji kapasitesini 2020 yılına kadar 380 gigawatt seviyesine çıkarmaya söz verdi (Kaynak: ZR).
‘ÇİN’İN CENNETE BAKAN GÖZÜ’
25 Eylül 2016’da, fikri mülkiyet hakları Çin’e ait olan, dünyanın en büyük tek kalibreli dev -500 metrelik- çanak radyo teleskopu (FAST) Guizhou’nun Pingtang bölgesinde başlatıldı ve “Çin’in göğe bakan gözü” olarak adlandırılıyor.
Çin Ulusal Astronomik Rasathanesi’ne (NAOC) göre, Çin’in beş yüz metre çapındaki Çanak Radyo Teleskopu (FAST), dünyanın en büyük tek çanak radyo teleskopu olarak, 2019’da Çinli gökbilimcilerin kullanımına açıldı.
Güneybatı Çin’in Guizhou Eyaletinde doğal olarak derin ve yuvarlak bir karstik çöküntüde yer alan FAST, Eylül 2016’da deneme faaliyetine başladı.
132 PULSAR TESPİT ETTİ 93’Ü ONAYLANDI
Yerçekimi radyasyonunun saptanmasında, kara deliklerin varlığını doğrulamakta ve fizik alanında diğer birçok önemli sorunun çözülmesinde kullanılabilen FAST için, pulsar gözlemi önemli bir görevdir.
Araştırma ekibi, FAST’ın Ekim 2017’de ilk defa pulsar bulmaya başladığını bildirdiğinden bu yana, teleskopun şüpheli 132 pulsar adayı tespit ettiğini ve bunlarının 93’ünün onaylandığını bildirdi.
Ulusal Astronomik Gözlemevlerinden araştırmacı Zhu Wenbai, 1967’de ilk keşfinden beri, tüm dünyadan bilim insanları tarafından yaklaşık 3 bin pulsar tespit edildiğini söyledi.
FAST, ayrıca yıldızlararası moleküllerin ve iletişim sinyallerinin araştırılmasında da görevlidir (Kaynak: XH).
DÜNYANIN EN UZUN DENİZ KÖPRÜSÜ
Hong Kong-Zhuhai-Makao Köprüsü, Büyük Körfez Bölgesi’nin gelişmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Dünyanın en uzun deniz köprüsü olan 127 milyar yuanlık köprü, toplam 55 kilometre uzunluğunda. Hong Kong’u Makao’ya ve anakara kenti Zhuhai’ye bağlıyor. 23 Ekim 2018’de açılan köprü, Zhuhai ve Hong Kong arasındaki seyahat süresini dört saatten 40 dakikaya indirdi. Yeni köprünün ekonomiye yaklaşık 10 trilyon yuan kazandırması bekleniyor (Kaynak: ZR).
55 KİLOMETRE
24 Ekim 2018’de, dünyanın en uzun deniz geçiş köprüsü olan Hong Kong-Zhuhai-Macao Köprüsü resmen trafiğe açıldı. Hong Kong-Zhuhai-Makao Köprüsü, Lingding Denizi üzerinden geçerek, doğuda Hong Kong Özel İdari Bölgesi, Guangdong Eyaletindeki Zhuhai Şehri ve batıda Makao Özel İdari Bölgesi’ni birbirine bağlıyor. Toplam uzunluğu yaklaşık 55 kilometredir. “Tek ülke, iki sistem” altındaki Guangdong, Hong Kong ve Makao tarafından ortaklaşa yapılan ilk büyük ölçekli deniz trafiği projesidir.
Dünyanın en uzun açıklıklı köprüsü, en uzun çelik yapı köprüsü ve en uzun denizaltı daldırmalı boru tünelidir. Köprü, uluslararası çapta karayolu inşa tarihinin en karmaşık, zor ve büyük köprüsü olarak kabul görmüştür.
Mühendisler, Köprünün Lingding Denizi’ni geçmesini sağlamak için denizde iki yapay ada inşa etmiş ve daha sonra iki adayı 6.7 km uzunluğunda batırılmış bir tüp tünel ile birleştirmişlerdir. Bu “köprü-tünel-köprü” kombinasyonu sayesinde köprü 55kilometrelik şaşırtıcı mesafeyi aştı. Bunlar arasında, dünyanın denizin altına daldırılmış en uzun tüneli, projenin anahtarıdır.
Zorluklar karşısında, Çin Ulaştırma İnşaat Şirketleri Grubu’ndan(CCCC) proje personeli deniz alanının özelliklerini tekrar tekrar inceledikten sonra, “yarı-rijit” batırma tüp tünel yapısını benimsemeye ve ileri teknik ekipman ve üstün inşaat teknolojisine güvenerek, 8’er ton ağırlığındaki 33 batırma tüp tünel yerleştirmeye karar verdiler. Suya daldırılmış tüneller, onlarca metre derinlikteki deniz tabanına yerleştirildi ve sonunda “sıfır hatalı kenetlenme” elde edildi.
Hong Kong-Zhuhai-Macao Köprüsü’nün başarısı kesinlikle tesadüf değildir. Bunun arkasında, kapsamlı ulusal güç ve günden güne artmakta olan inşaat teknolojisinin kapsamlı yükselişi vardır. Bu, ülkenin son 40 yıllık reform ve kalkınmasının, refah ve gelişiminin özüdür ve “Çin bilgeliği” ile “Çin ruhu”nun güçlü ilham kaynağı olduğunu gösterir.
PEKİN DAXİNG ULUSLARARASI HAVAALANI
25 Eylül 2019 tarihinde, Pekin Daxing Uluslararası Havaalanı resmen açıldı. Bu büyük projenin tamamlanması ve işletilmesi, Çin’deki sivil havacılığın uluslararası çapta rekabet gücünü artırmakta, ülkenin dış dünyaya açılmasına daha iyi hizmet etmek ve Pekin, Tianjin ve Hebei’nin eşgüdüm halinde gelişmesini teşvik yönünden büyük öneme sahip.
Daxing Uluslararası Havaalanı, Pekin’nin Daxing Bölgesi’ne bağlı Yufa ve Lixian kasabalarıyla Hebei Eyaleti‘ne bağlı Langfang Şehri’nin Guangyang Bölgesi arasında yer alıyor. Xiong’an Yeni Bölgesi’ne 55 kilometre, Pekin İkinci Şehir Merkezine 54 kilometre ve Başkent Uluslararası Havaalanı’na 67 kilometre, Langfang Şehrine 26 kilometre uzaklıktadır.
Daxing Uluslararası Havaalanı, Çin’deki ve hatta dünyadaki en büyük “süper-büyük bütünleşmiş ulaşım merkezi”dir. Dört pist, toplam 1,4 milyon metrekarelik bir terminal kompleksi ve ilgili destek tesisleri ile bir yıllık 100 milyondan fazla yolcu planlanmasıyla inşa edildi.
‘ÇİNLİLERİN BİLGELİĞİNİ DÜNYAYA GÖSTERİN’
Çin Lideri Xi Jinping, yeni havaalanı projesinin bölge ekonomisinde bir dönüm noktası, Pekin-Tianjin-Hebei bölgesinin ortak gelişimi için kilit bir proje olduğunu söyledi.
Xi, Daxing’deki işçilere, yeni havaalanını dünya standartlarında bir havacılık merkezi olarak inşa etmelerini, Çinlilerin bilgeliğini ve gücünü dünyaya göstermelerini ve Çin’in şeffaflığını ve kapsayıcılığını sergilemelerini söyledi.
450 milyar yuan (63,21 milyar dolar) yatırımla inşa edilen havaalanının, 2022’de yılda 45 milyon, 2025’te ise 72 milyon yolcu ağırlaması bekleniyor.
Pekin şehir merkezinin 46 kilometre güneyinde bulunan yeni havaalanı, kentin kuzeydoğusundaki kalabalık Pekin Başkent Uluslararası Havalimanı üzerindeki yükü hafifletmek için tasarlandı.
Pekin Daxing Uluslararası Havaalanı’ndan yapılan açıklamada, havayolu şirket ofisleri, hava trafik kontrol kulesi, otoyol, şehirlerarası demiryolu, yüksek hızlı metro hattı ve diğer destek tesisleri dahil olmak üzere ana bölümlerinin planlanan sürede bitirildiği ve Sivil Havacılık İdaresi’nin denetiminden geçtiği bildirildi.
İKİ KATLI PLATFORMLARI DÜNYADA İLK VE TEK
Terminal, yolcular için yürüme mesafesini olabildiğince kısaltacak ve aynı zamanda uçakların yanaşabilmeleri için mümkün olan en fazla apronu sağlayacak biçimde tasarlandı. İnşaattan sorumlu başmühendis Guo Yanchi, terminal merkezinin, iki taraftaki en uzak peronlara dahi 600 metre veya daha az (yürüyerek sadece 8 dakika) bir mesafede olduğunu belirtti.
Guo, “Terminalimiz, yolcular için aynı büyüklükteki diğer havalimanı terminallerinden daha verimlidir” dedi, “Havaalanının iki katlı kalkış ve varış platformları da dünyada ilk ve tektir.”