Çocuklara bahis reklamı

Sayıştay’ın 2019 yılı denetim raporuna göre, Spor-Toto Teşkilat Başkanlığı'nın kontrol ve gözetiminde oynatılan bahis ve şans oyunlarından elde edilen gelirin önemli bir bölümünün reklam bedeli olarak çeşitli kurum ve kuruluşlara aktarıldığı görüldü. Raporda, son 7 yılda yapılan reklam ödemeleri incelendiğinde; her yıl düzenli olarak artan ve 7 yıl içinde 3 katı aşan bir artış gösteren reklam bedeli ödemelerinin, 7 yılda 6 milyar TL gibi önemli bir tutara ulaştığı belirtildi.

KISTAS YOK

Bu tutarların federasyonlar, valilikler, kaymakamlıklar, gençlik ve spor il müdürlükleri, belediyeler, spor kulüpleri, dernekler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına aktarıldığı bildirilen raporda, şunlar kaydedildi: “Reklam bedeli olarak yapılan ödeme tutarları ile bu tutarlar karşılığında gerçekleştirilen reklam faaliyetleri kıyaslandığında, farklı ödemeler arasında makul bir denge ya da ödeme ile reklam faaliyeti arasında rasyonel bir ilişki veya orantı bulunmadığı görülmektedir. Bütçe büyüklükleri birbirine yakın olan bağımsız spor federasyonlarına ödenen reklam bedellerinin önemli ölçüde farklılık gösterdiği, aynı ligde mücadele eden ve seyirci kapasitesi vb. özellikleri birbirine çok yakın olan spor kulüplerine aynı yıl için büyük ölçüde farklılaşan tutarlarda reklam bedellerinin ödendiği, benzer ölçeklere sahip ilk ve orta dereceli okullar ile üniversitelere ödenen reklam bedellerinin birbirinden çok farklı olduğu görülmektedir.”

‘DENGE GÖZETİLMEDEN YAPILDI’

2019 yılında, 1 milyar 357 milyon 428 bin TL toplam ödemenin yüzde 41,54’ünün federasyonlara, yüzde 28,47’sinin Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerine, yüzde 12’sinin Belediyelere yapıldığı bildirilen raporda, şu ifadeler yer aldı: “Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerine bu kapsamda yapılan aktarmaların yüzde 10,90’ı, ülkemiz nüfusunun yüzde 0,4’üne sahip bir ilimize aktarılmıştır. Valiliklere ve spor kulüplerine yapılan reklam ödemelerinin ise yarısından fazlası tek başına bir başka ilimize yapılmıştır. Nüfus ve gelişmişlik düzeyi açısından son sıralarda yer alan bir başka ilimize ise golf sahası yapımı için 2 milyon TL reklam bedeli ödenmesi kararlaştırılmıştır. Veriler, bütçeden reklam bedeli olarak tahsis edilen kaynağın çok önemli bir bölümünün belirli kurumlara mali kaynak transferi mahiyetinde olduğunu göstermektedir. Ancak bu tür transferlerin somut kriterlere, belirli esas ve usullere ve herhangi bir ihtiyaç analizine dayandırılmaksızın ve belirli bir denge gözetilmeksizin yapıldığı anlaşılmaktadır.”

‘RUH VE BEDEN SAĞLIĞI OLUMSUZ ETKİLENİYOR'

Yapılan reklam ödemelerinin bir bölümünün de çeşitli düzeylerdeki eğitim kurumlarına yönelik olduğu, bu kurumlarda öğrenim gören çocuk ve genç yaştaki kitlelere bahis ve şans oyunlarının tanıtımının hedeflendiği kaydedilen raporda şu görüşlere yer verildi:

“Bahis ve şans oyunları gibi bağımlılık etkisi yüksek alışkanlıkların, çocuk ve genç yaştaki kuşakların ruh ve beden sağlığını olumsuz etkilediği bilimsel olarak kanıtlanmış olup, bu alışkanlıkların kazandırılması amacına yönelik reklam ve tanıtımı makul değildir. İlk ve orta dereceli okul öğrencilerinin spor formalarına bu bahis ya da şans oyunlarının reklamlarına yer verilmesi ya da eğitim ve öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü alanlarda bu tür reklamların yaygın olarak yer almasının sağlanması, Anayasa’nın temel ilkeleriyle çelişmektedir. Teşkilat Başkanlığının kontrol ve gözetimi altında oynatılan oyunlardan elde edilen kaynağın, genç ve çocukların bu tür zararlı alışkanlıklara karşı korunmasına yönelik faaliyetler için etkin olarak kullanılacak bir fona dönüştürülmesi gerektiği değerlendirilmektedir. Ülkemizde doğrudan her düzeydeki okul öğrencilerine yönelik olan reklam faaliyetlerinin yaygınlaştırılması makul karşılanamaz.”