Mısır'la yeni dönem: 17 anlaşma

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın daveti üzerine Türkiye'ye resmi ziyarette bulundu. Bu, 12 yıl aradan sonra Mısır'dan Türkiye'ye cumhurbaşkanı düzeyinde yapılan ilk ziyaret oldu. 17 anlaşma imzalandı. Ortak basın açıklamasında iki lider Gazze’de barışın sağlanması ve enerji işbirliği mesajları verildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sisi'yi havaalanında karşıladı. Sisi için Beştepe'de de resmi karşılama töreni düzenlendi. İki lider görüşme sonrası ortak bir basın açıklaması yaptı. Erdoğan, şunları kaydetti:

“Kahire’de bizleri sıcak ağırlamıştı. İlişkilerimizde yeni bir dönüm noktası olmuştu. O günden bugüne diyaloğu en üst seviyede tuttuk. İşbirliğimizi kardeşimin iadeyi ziyaretiyle daha da ileri taşıyoruz. Yakın dostluk bağlarına sahibiz. Diplomatik ilişkilerimizin 100. yıl dönümünü kutlayacağız seneye.

İŞBİRLİĞİNİ İLERLETMEYİ TEYİT ETTİK

“İlk toplantıyı bugün yaptık. Ortak bildirimizle işbirliğimizi her alanda ilerletme irademizi teyit ettik. Ticaret ve ekonomi en güçlü boyutu oluşturuyor. Ticaret hacmimizi 15 milyar dolara çıkarma hedefimize doğru ilerliyoruz. İş adamlarımız 3 milyar dolarlık yatırımlarıyla Mısır ekonomisine önemli katkı sağlıyor. Girişimcilerimizi teşvik ediyor, yatırımcıları da Türkiye’ye bekliyoruz. Enerji alanındaki işbirliğini geliştirme arzusundayız. Kültürel köprülerimizi daha da kuvvetlendirmek üzere gayret sürdürüyoruz. Filistin’deki son durum itibariyle görüşmelerimizin odağında Türkiye ve Mısır Filistin meselesinde ortak bir duruşa sahiptir. Soykırımın sona ermesi kalıcı ateşkes ve insani yardımların engelsiz akışı önceliğimiz olmaya devam ediyor. Yardımların ulaştırılmasında Türk Kızılay’ıyla AFAD başkanlığımızla hareket eden Mısır makamlarına teşekkür ediyoruz. Mısır, Katar ve ABD ile birlikte müzakerelere arabuluculuk yapıyor, biz de bu sürede destek veriyoruz. Ancak İsrail tarafının engelleyici tutumu devam ediyor.

BAZI ÜLKELER SUÇA ORTAK OLUYOR

“Netanyahu’nun Mısır’a yönelik ithamlarını reddediyoruz. İsrail’in üstündeki baskıların artırılmasına ilişkin gerekeni yapıyoruz. İsrail’i yetkililerin hesap vermesi için çalışıyoruz. 41 bin masum insanın katillerinin yeri mahkeme salonlarıdır. Uluslararası topluma düşen sorumluluğu hatırlatmaya devam ediyoruz. Bazı ülkeler hala suça ortak oluyor. Caydırıcı adımlar atılmıyor. Böyle bir tablonun kabul edilemezliğini herkes anlamalı. İsrail’in gerilimi artırmasının önüne geçmek ancak ikircikli politikaların terk edilmesiyle olacaktır. İstişarelerimizde Gazze dışında bölgesel konuları da ele aldık. Mısır’la istişarelerimizi güçlendirmekte kararlıyız. Kazan kazan anlayışıyla çok boyutlu münasebetlerimizi ileri taşıyacağız.”

TÜRKİYE’NİN YATIRIMLARI ÖNEMLİ

Sisi ise şöyle konuştu:

“Geçen dönem turizmle birlikte daha fazla iletişim olduğunu gördük. Ülkemizde artan Türk yatırımlarıyla işbirliğinin daha da arttığını görmekteyiz. Erdoğan’ın ziyareti ilişkilere ayrı ivme kazandırdı. Ticaret, turizm ve tarım gibi birçok alanda ortak adımlar atma kararları aldık. Şüphesiz iki ülke arasındaki ticaretin artırılması karşılıklı ticaret hacmimiz içinde de ortak hedeflerimiz arasında yer almaktadır.

SURİYE İLE NORMALLEŞME

“Filistin için daha yoğun çalışmalıyız. Ateşkesin sağlanması, İsrail’in ihlallerinin son bulması ve Filistin’in 1967 sınırları içinde bir devlet kurma haklarının bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladık. Gazze’ye yardım için elimizden geleni yapmaktayız. Libya konusunda hem başkanlık hem parlamento seçimlerinin yapılması, silahlı güçlerin ülkeden ayrılmaları Libya’nın geleceği için önemli… Suriye meselesini ele aldık, bu krizin son bulmasını ele aldık. Türkiye ile Suriye arasındaki yakınlaşmayı memnuniyetle karşılıyoruz. Suriye ülkesinin toprak bütünlüğü ile sorun çözüme kavuşmalı. Sudan meselesinde Mısır’ın tutumunu ilettik. Somali’de ve Afrika boynuzundaki krizi ele aldık.”

MİLYARLIK ANLAŞMALAR

Erdoğan'ın Sisi ile görüşmesinde masada, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları ve barış çabaları vardı. Türkiye'nin Mısır üzerinden Gazze'ye yaptığı insani yardımların arttırılmasına dönük çalışmalar da ele alındı. Ayrıca bazı belgeler ve maliye, enerji, şehircilik ile sağlık alanlarında anlaşmaların imzalandı. Erdoğan'ın Mısırlı mevkidaşıyla Ankara'da katıldığı Türkiye-Mısır Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Toplantısı'nda savunma, enerji, turizm, sağlık, eğitim ve kültür alanlarında yaklaşık 17 anlaşmanın imzalandığı bildirildi. Bu anlaşmalarla iki ülke arasında 10 milyar doları bulan ticaret hacminin ilk planda 15 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.

ERDOĞAN'IN MISIR ZİYARETİ

Erdoğan, şubat ayında Kahire'ye yaptığı ziyarette Sisi ile bir araya gelmişti. Erdoğan, 12 yıl sonra ilk kez gittiği Mısır'da, ticari ilişkilerin öneminden bahsederken karşılıklı yatırımların 3 milyar dolara ulaştığını ve bunu artırma niyetinde olduklarını belirtmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail'in saldırılarına ilişkin ise şu açıklamada bulunmuştu: “Gazze'de akan kanın durması için Mısırlı kardeşlerimizle işbirliği ve dayanışma halinde olmaya devam edeceğiz."

ANKARA-KAHİRE İLİŞKİLERİ

İki lider arasındaki soğukluk, dönemin Savunma Bakanı Sisi’nin Temmuz 2013’te Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’ye karşı askeri darbe düzenlemesi ile başladı. Müslüman Kardeşler hareketine mensup Mursi’nin 2012’de yapılan seçimlerden zaferle çıkmasının ardından Türkiye, ideolojik yakınlık içinde olduğu Mursi yönetimiyle ilişkileri güçlendirmek için önemli adımlar atmıştı.

LİBYA KRİZİ

Türkiye ve Mısır, Libya'da devam eden iç savaşta uzun yıllardır karşıt tarafları destekliyor. Türkiye’nin Libya’daki askeri varlığının sürüp sürmeyeceği bir diğer anlaşmazlık konuları arasında yer alıyor. Ancak, Türkiye'nin son dönemlerinde Mısır'ın desteklediği Tobruk merkezli yönetim ile temaslarının sıkılaştırdığı belirtildi.