Cumhuriyetçilerin zaferi Ukrayna için felaket olabilir
ABD’de ara seçimler sonucunda, Temsilciler Meclisi ve Senato’da dengeler değişebilir. Eski Başkan Trump’ın desteklediği adaylar anketlerde önde görülüyor. Cumhuriyetçiler çoğunluğu kazanırsa Ukrayna’nın savaşı sürdürmesi için hayati olan yardımlar kesilebilir
ABD’de ara seçimler bugün sona eriyor. Demokrat Parti, Temsilciler Meclisi ve Senato’da çoğunluğu kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Cumhuriyetçilerin özellikle Senato’da üstün konuma gelmesi durumunda ABD Başkanı Joe Biden’ın alacağı hükümet kararları vetoyla karşılaşabilir. Böylece Biden’ın zaten kötüye giden ekonomi karşısında elinin kolunun bağlanacağı ve 2024’te yapılacak Başkanlık Seçimi’nde aday olmayı planlayan Eski Başkan Donald Trump’ın kazanma şansının daha da güçleneceği değerlendirmeleri yapılıyor.
Atlantik cephesi açısından en büyük endişelerden biri ise Cumhuriyetçilerin kazanması halinde Ukrayna’ya yardım musluğunun kapatılması. Cumhuriyetçi Parti’nin önde gelen isimleri, 60 milyar dolara ulaşan Ukrayna yardımlarının kesilebileceğinin işaretlerini veriyor.
KRİTİK EYALETLERDE KIL PAYI
Son anketlere göre Senato ve Temsilciler Meclisi’nin çoğunluğunun, Cumhuriyetçilere geçme ihtimali oldukça yüksek. Bu da yeni Kongre’nin göreve başlayacağı ocak ayından itibaren Beyaz Saray ile Kongre arasında bir çatışma anlamına geliyor. Washington Post ile ABC News’ın ortak anketine göre, kararsızlar dağıtıldığında, Senato'da 51'e 49 dengeyle Cumhuriyetçilerin çoğunluğu ele geçirmesi bekleniyor.
Nihai sonucu, anketlerde başa baş giden şu 7 eyaletin belirlemesi bekleniyor: Pensilvanya, Nevada, Georgia, Wisconsin, Arizona, New Hampshire ve Washington. Bunların arasında seçimin kaderini belirleyebilecek eyalet olarak Pensilvanya öne çıkıyor. Önceki günlerde Donald Trump, Türk kökenli ünlü kalp cerrahı Dr. Mehmet Öz’ü desteklemek üzere eyalette miting yaptı. Joe Biden da Eyalet Vali Yardımcısı John Fetterman’ı desteklemek üzere Eski Başkan Barack Obama ile birlikte Pensilvanya’daydı. Ülkedeki bütün anketlerin ortalamasını alan Real Clear Politics'e göre Öz, Fetterman'ın 0,1 puan önünde görünüyor.
Mitingde konuşan Donald Trump, Cumhuriyetçi Parti’nin rengini yansıtan “kırmızı dalga”nın seçim sonuçlarını belirleyecek olan “salıncak eyaletleri” süpüreceğini ileri sürdü.
‘EKMEK VE YAĞ’ MUHALEFETİ
Kamuoyu yoklamalarında Cumhuriyetçilerin son haftalarda ciddi bir atak yaptığı görülüyor. ABD basında bu durum, yükselen enflasyon ve halkın “ekmek ve yağ” tabiriyle ifade edilen hayat pahalılığı konusunda artan tepkilere bağlanıyor. ABD’de son 40 yılın en yüksek enflasyonu yaşanıyor. Bloomberg Economics, Amerikan ekonomisinin sonraki 12 ayda resesyona girme ihtimalini yüzde 100 olarak hesaplıyor. Joe Biden’ın geçen haftalarda stratejik petrol rezervinin arka arkaya kullanılması için emir vermesi ve büyük petrol şirketlerine benzin fiyatlarını düşürmeleri için baskı yapması da bu durumla açıklanıyor.
Ancak 8 Kasım’a yaklaşırken halkın hayatında anlamlı bir değişiklik olmadı. Üçüncü çeyrekte açıklanan yıllık yüzde 2,6 büyüme iyi görünse de, Amerikalılar cüzdanında bunu hissetmedi. Bunun karşısında başta Donald Trump olmak üzere Cumhuriyetçi Parti’nin güçlü isimleri “ekmek ve yağ” muhalefetini son haftalarda arttırdı. Washington Post’un haberinde, Cumhuriyetçilerin ekonomi muhalefetiyle oylarını yükselttiği değerlendirmesi yapılıyor. Ayrıca sandığa gitme oranındaki artışın da Cumhuriyetçi Parti’ye yaradığı ifade ediliyor. Ayrıca Biden’ın destek oranı aylardır yüzde 36-41 bandında değişiyor. Bu durumun da Demokrat Parti adaylarının oylarının düşmesinde etkili olacağı düşünülüyor.
UKRAYNA YARDIMLARI KESİLEBİLİR
Beyaz Saray’da endişe yaratan ihtimallerden biri, ABD’nin Ukrayna’daki emperyalist stratejisini tehlikeye atıyor. Zira Cumhuriyetçi çoğunluğunda bir Kongre, Ukrayna’ya silah ve para yardımlarına kısıtlama getirebilir.
Politico gazetesinin 31 Ekim tarihli haberine göre, Zelenskiy yönetimi Cumhuriyetçilerin kazanması halinde yardım musluğunun kapanabileceğinden korkuyor. ABD’de Ukrayna adına lobi faaliyeti yürüten Daniel Vajdich, endişelendikleri konunun silah yardımları değil, ülkenin bütçesinin döndürülmesi için hayati önemde olan mali yardımlar olduğunu belirtiyor. Rusya’nın elektrik altyapısını hedef aldığı bir dönemde milyarlarca dolar daha yardım gelmesinin, Ukrayna’nın direnebilmesi için vazgeçilmez olduğunu belirtiyor.
Cumhuriyetçi Parti ara seçimleri kazanırsa Temsilciler Meclisi Başkanı olması beklenen Kevin McCarthy, 18 Ekim’de yaptığı açıklamada, ABD’nin halihazırda 60 milyar dolar askeri ve ekonomik yaptığını vurgulayarak Ukrayna’ya “açık çek vermeyeceklerini” söylemişti.
Bir diğer işaret de, 28 Ekim’de bir grup Cumhuriyetçi Kongre üyesinin, Biden’ın Ulusal Savunma Yetki Yasası (NDAA) kapsamında el koyulan Rus varlıklarını Ukrayna’ya yardım olarak gönderme planına karşı çıkması oldu.
‘CUMHURİYETÇİ KIŞ’ YAKLAŞIYOR
Washington Post gazetesinde Ishaan Tharoor imzasıyla dün yayımlanan makale, “Ukrayna için Cumhuriyetçi bir kış yaklaşıyor olabilir.” başlığını taşıyor.
Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi Üyesi Marjorie Taylor Green’in geçen hafta Iowa’da “Cumhuriyetçilerin yönetiminde tek bir kuruş bile Ukrayna’ya gitmeyecek.” dediğini aktaran makale, Ohio’da bir başka Cumhuriyetçi Senato adayı olan J. D. Vance’in “Ukrayna’ya yeterince yardım yaptığımızı düşünüyorum. Şimdi Avrupalıların elini taşın altına koyması gerekiyor.” sözlerine yer veriyor. Makalede, Demokrat Partili Senatör Chris Murphy’nin geçen ay MSNBC’de sarf ettiği “Bir yük treni üzerimize doğru geliyor. Trump’tan ve Ukrayna’ya yardıma karşı kampanyasından bahsediyorum.” ifadeleri alıntılanıyor. Murphy, Cumhuriyetçi çoğunluğunda bir Temsilciler Meclisi’nin Ukrayna’ya desteğe keseceği uyarısı yapıyor. Ukraynalı bir yetkilinin “ABD ara seçimleri kışla ilgili endişelenmemizdeki faktörlerden biri. Rusya yeni Kongre’yle bir avantaj sağlayacak.” dediği aktarılırken İngiltere Parlamentosu Savunma Komitesi Başkanı Tobias Elwood’un “Eğer Amerika geri çekilirse Putin, mağlup olacağı düşünülürken bir anda zafer kazanabilir.” uyarısı vurgulanıyor.
SEÇMEN YARDIMLARDAN RAHATSIZ
ABD’nin önde gelen yayınlarından Wall Street Journal (WSJ) gazetesinin bugün gerçekleşecek ABD ara seçimleri için yaptığı ankette katılımcılara yöneltilen “ABD’nin Ukrayna’yı desteklemek için yeterince adım attığını düşünüyor musunuz?” sorusuna Cumhuriyetçilerin yüzde 48’i “Çok Fazla Destekleniyor” cevabı verdi. Geçen mart ayında yapılan ankette ise bu soruya aynı cevabı verenlerin oranı sadece yüzde 6’da kalmıştı. ABD Ukrayna’ya yardım etmek için yeterince adım atmadığını düşünen Cumhuriyetçilerin oranı ise mart ayındaki yüzde 61 oranından yüzde 17’ye düştü.
SİYASİ KUTUPLAŞMA ZİRVEDE
ABD, sandığa eşi görülmemiş bir siyasi bölünmenin gölgesinde gidiyor.
New York Times’ın Siena College ile yaptığı araştırmaya göre, Amerikalıların en az dörtte üçü ya da yüzde 75’i ülkede demokrasinin tehlikede olduğunu düşünüyor. Her iki parti destekçilerinin yarısından fazlası diğer partiyi “ana tehdit” olarak görüyor. Araştırma şirketi YouGov ve The Economist dergisinin ağustosta yaptığı ankete göre katılımcıların yaklaşık yarısı, 10 yıl içinde iç savaş çıkma ihtimali olduğunu düşünüyor.
Ülkede iki baskın, 6 Ocak 2021’ta seçim sonuçlarını protesto mitingi ardından Kongre’ye zorla girilmesi ve Trump’ın Florida’daki evine yapılan FBI baskını, kutuplaşmanın tırmanmasında dönüm noktaları olarak görülüyor.
The Economist Dergisi, eylül başında “Amerika Bölünmüş Devletleri” kapağıyla çıkmıştı. Konuyla ilgili makalede, kürtaj, LGBT hakları, silah kullanımı, suçla mücadele gibi konularda “kırmızı” ve “mavi” eyaletler arasında bir “ulusal kültür savaşı” yaşandığı tespiti yapılmıştı.