D vitamini Kovid-19 tedavisinde etkili

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) Cerrahpaşa Tıp Fakültesince yapılan "D Vitamini Takviyesinin Kovid-19 Hastalığının Şiddetine Etkisi" başlıklı çalışma, Kovid-19 hastalarına uygulanan D vitamini takviyesinin ölüm oranlarını düşürdüğü ve yatan hastalarda daha hızlı iyileşme sağladığını ortaya koydu.

HASTALARA D VİTAMİNİ VERİLDİ

Proje Koordinatörü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sait Gönen, "D Vitamini Takviyesinin Kovid-19 Hastalığının Şiddetine Etkisi" başlıklı çalışma ile ilgili bilgi verdi. Yoğun bakım ünitesi, enfeksiyon hastalıkları ve temel bilimler gibi fakülteden birçok kliniğin desteğiyle yaptıkları çalışma hakkında Gönen, projeye ilişkin şu bilgileri verdi:

"Bir ayağında, Kovid-19 nedeniyle yatan hastalarımızın o anlık D vitamini düzeyini ölçtük. D vitamini düzeyi normal aralıkta olanlar ile düşük olanları kıyasladık. Bir başka ayağında ise hem yoğun bakım ünitesinde hem de serviste yatan D vitamini düşük olan hastalarımıza, 14 gün boyunca D vitamini takviyesi yaptık. Hastalarımızdaki D vitamini düzeyini 30 nanogram/desilitrenin (ng/dl) üzerine çıkardık. Daha sonra bu takviyeyi verdiğimiz ve vermediğimiz hastaları karşılaştırdık. Gözlemsel yaptığımız çalışmada 867 Kovid hastasının verilerini geriye dönük olarak analiz ettik. Daha sonra tasarladığımız çalışmada, 210 vakanın 163'üne D vitamini takviyesi verdik, diğerlerine vermedik. D vitamini takviyesi alarak, D vitamini düzeyi 30 ng/dl'nin üzerine çıkan vakalarımız ile D vitamini almayanları karşılaştırdığımızda, D vitamini alanlarda hem yoğun bakım ünitesi de dahil hastane yatış süresinin daha kısa olduğunu hem de ölüm oranının daha az olduğunu gözlemledik."

Prof. Dr. Gönen, çalışmanın tıp dünyasının prestijli dergilerinden Nutrients'da bilimsel makale olarak yayımlandığını belirterek, "Çalışmadan çıkardığımız sonuç, D vitamini takviyesinin Kovid-19'da önemli olduğu ve takviye edilmesi gereken ilaç grubuna alınması gerektiğidir. Çalışmayla D vitamini takviyesinin Kovid-19'dan ölüm oranını 2,14 kat azalttığını, 8 günden fazla hastanede yatış sürecini ise 1,9 kat, yani yarı yarıya kısalttığını gözlemledik" dedi.

HAFTADA ÜÇ KEZ 15 DAKİKA

Vitaminlerin organizma için gerekli olduğunu fakat bunların çoğunun alınan gıdalarla tedarik edildiğini dile getiren Prof. Dr. Mustafa Sait Gönen, D vitaminin bu konuda istisna olduğuna ve gıdalardaki yetersizliğine dikkati çekti.

D vitaminin en çok "mor ötesi ışınlar" denilen güneş ışığından sentez edilebileceğini belirten Gönen, "Güneş ışığında mayıs, haziran, temmuz, ağustos aylarında, koruyucu sürmeden direkt olarak 11.00-15.00 saatleri arasında haftada 2-3 kez, 15-20 dakika güneş ışığından faydalanmak gerekir" önerisinde bulundu.

VİTAMİN DÜZEYİ BİLİNMELİ

Prof. Dr. Gönen, şehir hayatında ve kapalı mekanlarda çalışanlarda D vitamini eksikliği görüldüğünü, bazı ülkelerde bunun için gıdalara D vitamini takviyesi yapıldığını ancak henüz Türkiye'de yapılmadığını söyledi. Gönen, "D vitamini, Kovid-19 ve diğer enfeksiyonlardan bağımsız da takviye edilmesi gerekir ama abartmadan, 30-50 ng/dl aralığında tutacak şekilde takviyesinde fayda var. Özellikle kış aylarında. Yılda bir kez D vitamini düzeyine baktırıp ihtiyaç varsa hekime reçeteyle yazdırılabilir" dedi.

YÜKSEK DOZDAN KAÇINILMALI

D vitamini fazla alınmasının zararlarına da değinen Gönen, "D vitamini fazlalığının toksit etkileri var. Böbrek taşlarına yol açtığını ve başka birçok sistemi olumsuz etkilediğini görebiliriz. Yüksek dozlarda alındığında kasları, adaleleri, damarları daha erken yaşlandırır. İhtiyaç olan, normal aralıktaki dozumuz 30 ila 50 30-50 ng/dl arası. Hekim kontrolünde yapılması ve yüksek dozlardan kaçınılması gerekir" uyarısını yaptı.

EKSİKLİĞİNDE BELİRTİLER NELERDİR?

D vitamini eksikliği her zaman bir belirti göstermeyebilir. Hafif eksikliklerde yorgunluk ve genel vücut ağrısı görülebiliyor. Ciddi eksikliklerde kemik ağrısı ve yürümekte zorlanmaya neden olabilecek kadar bir kuvvet eksikliği olabilir. Diğer belirtiler ise enfeksiyon artışı, eklemlerde ağrı, değişken ruh hali, depresyon, yorgunluk, baş ağrısı, uykusuzluk ve saç dökülmesi olarak sıralanabilir.

HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?

D vitaminini esas olarak güneşten alıyoruz. Besinlerde D vitamini az bulunuyor. D vitamini içeriğinden zengin gıdalar ise şöyle: Somon, sardalya, ton, uskumru gibi yağlı balıklar, sığır ciğeri, yumurta sarısı, karides, tavuk, kırmızı et, tahıllı gıdalar, süt ve süt ürünleri ve mantarlar.