‘Dağ fare doğurdu’ Emekli lütuf değil hakkaniyet istiyor
Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Kartal Şube Başkanı Hüseyin Araz, Ulusal Kanal’da konuk olduğu Emek Dünyası programında emeklilerin taleplerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye çağında 120’nin üzerinde şubeleriyle 900 bini aşkın üyelerinin olduğunu ifade eden Araz, emeklilerin sorunlarını kamuoyu gündemine taşımak dayanışma sergileyebilmek adına ellerinden geleni yaptıklarını söyledi. Araz, emeklinin gündemini şöyle değerlendirdi:
“Emekli zor durumda, yaşam koşulları gittikçe zorlaşıyor. 7 bin 500 lirayla geçinme koşulları nasıl devam edecek artık bilmiyoruz. Onun dışında dul ve yetimle daha mağdur, 7 bin 500 liranın altında bir maaşla yaşamlarını sürdürmeye çalışıyorlar. Bu ülkenin taşında toprağında emeği olan, bu ülkenin bugünlere getirilmesinde alın terleri olan emeklilerin mutlaka iyi ve insanca yaşam koşullarına sosyal devlet ilkesinin gereği olarak ulaştırılmaları lazım. Sağlanmadığı zaman sürekli gelişmiş ülkelerdeki emeklilerin yaşam koşullarıyla kendilerini kıyaslayarak bir moral bozukluğuna giriyorlar. Oradaki emekliler, yarını düşünmüyor ama Türkiye’deki emekliler ay sonunu ay ortasını nasıl getireceğim mücadelesinde.
ÜCRET ZAMLARI ERİDİ GİTTİ
“Hepimiz aynı marketlerde, kasaplarda, pazarlarda alışveriş yapıyoruz. Memurların etkilendiği, üst sınıfların etkilendiği yaşam koşulları emeklileri hayli hayli etkiliyor. Temmuz ayında memurlara yapılan yüzde 85 oranında zamlar mutlaka emeklilere de yansımalı; hem seyyanen hem de TÜFE farkı olarak sağlanmalı. TÜFE farkı çok geride kaldı. Temmuz ayında yüzde 25 zam yapıldı ama son üç ayda enflasyon farkı yüzde 25,5. Yani zammın hepsi eridi gitti.
İNTİBAK EN YAKICI SORUN
“Bugün emeklinin en yakıcı sorunu, bir kere intibak. 2000 sonrası intibak olmazsa olmazdır. Emekli olunan tarihlere bakılmaksızın prim gün sayısı eşit olanlara eşit aylık bağlanmalı ve bu adaletsizlik giderilmelidir. Farklı farklı bir sürü aylık bağlanma oranı var. Geçmişte en düşük yüzde 70 oranında maaş bağlanıyordu şimdiyse paramparça oldu. O dengenin mutlaka korunması lazım.
‘DAĞ FARE DOĞURDU’
“TÜFE’ye bağlı zamlar yetmiyor bu yaşam koşullarında. Mutlaka seyyanen zam yapılmalı. TBMM’nin açılmasıyla emekliler için çalışmalar yapılacağı konusunda iyi haberler de aldık ancak dağ fare doğurdu. Sosyal devlet kucaklayıcıdır, anaçtır, babadır. Emeklileri arasında ayrım yapmaz, çalışan çalışmayan dul, yetim ayrımları doğru olmaz. 5 bin lirayı Cumhuriyetin kuruluş yıl dönümü vesilesiyle veriyorsanız, bunu herkese verin. Ki bu rakam az olmasına rağmen, bizim beklentimiz en az bir asgari ücret düzeyinde olmasıydı… Üzerine bir de ayrım yapıldı. Bunu veriyorsanız emeklilerin tüm katmalarına ‘sizin ananızın ak sütü gibi helaldir’ diyerek vermeliydiniz.
‘İNANIN YETİŞEMİYORUZ’
“Memurlara zamlar yapılırken emekli 7 bin 500 lira ile nasıl geçinecek? İnanın yetişemiyoruz. Markete giremiyorsunuz, girdiğinizde verdiğiniz parayla aldığınız malzemeyi karşılaştıramıyorsunuz. Poşet küçücük, cepten çıkan para çok büyük. Doğalgazından elektriğine yüzde 100 oranlarında zamlar yapıldı. Bundan emekliler etkilenmiyor mu? Yazık günah değil mi? Hükümetimiz lütfen bunu iyi düşünsün ve hakkaniyetini yeniden gözden geçirsin. Biz lütuf istemiyoruz.
REFAHTAN PAY TALEBİ
“Emekliye mutlaka refahtan pay verilmeli, en düşük emekli aylığı en az asgari ücret düzeyinde olmalıdır. Aylık bağlama oranları en az yüzde 70 olmalı, vergi iadesini kapsayan yüzde 4-5’lik ek ödeme en az yüzde 10’a çıkarılmalıdır. Sağlıkta katkı payı en büyük sorunu emeklinin. Bunun mutlaka düzenlemesi gerekiyor. Bayram ikramiyeleri ya TÜFE’ye bağlanmalı ya da asgari ücret düzeyine çıkarılmalıdır. Promosyonlarla ilgili de yeni rakamlar dile getirilmelidir.”