Dama çözümleri 13 Mart 2021
Türk Daması Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi ve Sponsorluk Kurulu Başkanı Ahmet Murat Çelik'in hazırladığı Dama Köşesi her cumartesi Aydınlık Gazetesi'nde, yanıtlar Aydinlik.com.tr'de... 13 Mart 2021 tarihli dama soru ve çözümleri aşağıda...
NEDEN TÜRK DAMASI
- Başkanım bizler bunu Osmanlı'dan bu yana "dama" olarak biliriz nereden çıktı bu Türk Daması söylemi?
Dünya bizim Damamızı “Türk Daması” (Turkish Draughts) olarak tanıyor. Baklavamızı, Karagözümüzü çalıp sahip çıkanların damamıza dokunma şansları yok. Dama 2008 Pekin Olimpiyatlarında tarihinde ilk kez olimpik bir değer kazandı. Bunun anlamı artık “Bellek Oyunu” olarak değil, “Zihin Sporu” olarak anılacak olmasıydı.
- Dünya öyle biliyor olsa da ülkemizde bunun dillendirilmesi çok eski değil. Ne oldu da bunu ısrarla dillendirir olduk.
Marmara Belediyeler Birliğinin örnek proje yarışmasında Sosyal Projeler içerinde İlçe ve Belde Belediyeleri kategorisinde “Damanın Kırkpınarı'nda Buluşalım” adlı projemizle 1.lik ödülü aldık. Bu durum bizi yüreklendirdi ve Olimpiyatlarda yer alan 10X10 çapraz damanın temsilcisi FMJD (Uluslar arası Dama Federasyonu) ile AB (Avrupa Birliği) nin “Diyoloğa Katılın” çağrısına uyarak hazırladığımız proje ile de FMJD yanı sıra proje yıl’ı olan 2011’de 100.Yıl’ını kutlayan KNDB (Hollanda Kraliyet Dama Federasyonu) ile ilişkilerimiz oldu.
Bu projeyi hazırlarken o zamanki dönem başkanının gönderdiği e-postaların birinde “Olimpiyatlarda yer alması gereken bir dama varsa, o da Türk Daması’dır” demiş ve bu sözleri kara kaşımız/kara gözümüz için söylememiştir.
Dünyadaki dama oyunları içerisinde oyun ağacı zenginliği (hamle zenginliği) hesaplamalarında n (en) üzeri birimi kullanılmaktadır. Satranca ( n üzeri 126) en yakın olan Türk Daması (n üzeri 97) ile Türk Damasına en yakın olan 10X10 çapraz damanın (n üzeri 35) arasındaki farka bağlı bu sözlerin sarf edildiğini ve “Türk Damasının" benzerleri içinde bir “İnci Tanesi” olduğunu bizler biliyoruz, darısı bilmeyenlere anlatmaktan geçiyor.
- Türk Daması'nı diğer damalardan ayıran özellikleri nelerdir?
Türk Damasının belirleyici özelliklerinden en önemlisi, zeminin tek renk olmasıdır. Tavla’nın arkası Dama diye dayatan Kültür Emperyalizmini kabul etmiyoruz. Oynanmaz mı (?) oynanır elbette, Türk Daması Sporcuları tavlanın arkasında da oynayacak kadar beceriklidir. Tesis yokluğu gibi bir bahanemiz olmaz! Dilediğin yerde ve eldeki imkanlarına bağlı gereçlerle; tüm ihtiyacın çizeceğin 64 kare ile farklı iki renkte 32 parça gereçten ibarettir, ikiye ayıracağın kibrit çöpünün ilaçlı kısmı rakibin olabilir.
Bunların ataları at sırtında gezerken ne ara vakit bulup da böylesi muhteşem bir oyunu oynamışlar. Cevap işte bu kadar basit. yere çiz oyna.
- Damanın Kırkpınarı'nda buluşalım projesi bu yalın anlatımın ötesine atılan ilk adımlar mı diyelim?
Damanın Kırkpınarı'nda Buluşalım, Çoban Ateşinden Alev Topuna ve Dama Dostluktur sunumlarını hazırlarken ilgi uyandırmak adına gösterişli sunumlar hazırladık. Dozunu kaçırıp ağdalı oldular sanırım, ancak öyle gelmemiş olacak ki Akademisyen dama sever ve araştırmacı Bülent Ayberk hoca ile TRT-Günlük Rehber ve TV41-Yaşamı Paylaşmak programlarında baştan sona dama konuşulan etkinliklerde yer aldık. Bu arada Ömer Seyfettin'in Dama Taşları öyküsünü senarist Necati Görmez'in katkılarıyla kısa film haline getirip dama arşivine eklemekte bu sunumlar esnasındaki önemli kazanımlarımızdan biri idi. Ki benim mutluluk ve gurur kaynaklarımdan biri de budur.
Haftaya röportajımız daha özel konularla devam edecek.
Dama sunumlarına aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz
https://www.youtube.com/watch?v=ZdIuZCuYdok
https://www.youtube.com/watch?v=ibE07tFImZ4
https://www.youtube.com/watch?v=AqlmOowq6OY
https://youtu.be/j7rvZnn0te4
Bu hafta sorular Bağdatlı Vehbi Efendi koleksiyonundan