Depremden zarar görmeyen tarihi eserler

Hatay Saint Pierre Kilisesi

Dünyanın ilk mağara kilisesi olan Saint Pierre Kilisesi depremden hiçbir zarar görmedi. Aziz Petrus Kilisesi adıyla da anılan Saint Pierre kilisesi, Stauris Dağı'nın batısında kayalara oyulmuş 13 metre derinliğinde, 9.5 metre genişliğinde ve 7 metre yüksekliğinde bir mağaradan oluşmaktadır. Antakya'daki ilk Hristiyanların gizli toplantıları için kullandıkları bu mağara Hristiyanlığın en eski kiliselerinden biri olarak kabul edilir.

Hatay Kalesi

MÖ 300 yıllarında Büyük İskender’in generallerinden Seleucos I. Nikator tarafından kurulan Hatay (Antakya) Kalesi de depremden zarar görmedi.

Titus Tüneli

Hatay'ın Samandağ ilçesinde, Roma döneminde sel sularını önlemek için bin esire yaptırılan Titus Tüneli, 6 Şubat'ta yaşanan depremlerden zarar görmedi. Samandağ'da, dağdan gelen suların taşıdığı kum ve çakılların limanı doldurmasını engellemek için Roma İmparatoru Vespasianus'un emriyle 69 yılında yapımına başlanan ve oğlu Titus döneminde 81 yılında tamamlanan Vespasianus-Titus Tüneli yıkıcı depremde ayakta kaldı.

Mimar Sinan'ın Hatay'daki eseri Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi

Mimar Sinan tarafından Hatay'ın Payas ilçesinde, 1574 yılında Kanuni Sultan Süleyman'nın veziri Sokullu Mehmet Paşa emri ile yaptırılan külliye, depremden etkilenmeyen tarihi yapılar arasındadır.

Cehennem Kayıkçısı Kharon Maskı

Kharon Cehennem Kayıkçısı; Hatay Antakya’da kayalara oyulmuş olan dev büsttür. St. Pierre Kilisesi’ne 200 metre mesafede kayalara oyulmuştur. Yunan mitolojisinde adı geçen Cehennem Kayıkçısı Charonion (Kharon) kabartması, Antiochus IV Epiphanes (M.Ö. 175 - 164) zamanından günümüze kadar gelmiştir. Depremden etkilenmeyen tarihi eserlerden biridir.

Adıyaman Cendere Köprüsü

Adıyaman'ın Kahta ilçesi sınırlarında bulunan Roma dönemine ait Cendere Köprüsü, 10 ili etkileyen Kahramanmaraş merkezli depremde ayakta kalmayı başardı. Kahta ilçesi sınırlarında yer alan Roma İmparatoru Septimius Severius (M.S 192-211) zamanında 16. Lejyon tarafından Cendere Çayı üzerine inşa edilen tarihi köprü depremden zarar görmedi.

Adıyaman Perre Antik Kenti

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat'ta yaşanan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin etkilediği illerden Adıyaman'da, tarihi ve kültürel yapılardaki hasar tespit çalışmaları devam ediyor. Kent merkezindeki Komagene Krallığının 5 büyük şehrinden biri olan, sur duvarları, halen kullanılan çeşme ve yaklaşık 200 kaya mezarının bulunduğu Perre Antik Kenti, depremde hasar görmedi.

Adıyaman Nemrut Dağı 

Kahta Kültür ve Turizm Derneği Başkanı İrfan Çetinkaya, heykellerin zarar görmediğini iletti. Çetinkaya, "Bizi tek mutlu eden şey Nemrut Dağı'ndaki heykellerin depremden etkilenmemesi. Depremden 2 gün sonra Nemrut Dağı'na çıktım, heykellerin zarar görmediğini gördüm. Ama Adıyaman çok büyük bir felaket geçirdi." dedi.

Göbeklitepe

6 Şubat'ta yaşanan depremin vurduğu Şanlıurfa'da bulunan ve tarihin sıfır noktası olarak bilinen Göbeklitepe'de hiçbir olumsuzluk tespit edilmedi. İl Kültür ve Turizm Müdürü Aydın Arslan, "Sahaya indiğimiz zaman şunu gördük Göbeklitepe'de yapısal hiçbir hasar yok. Acaba "T" sütunlarının yönlerinde bir değişme var mı, Açısal olarak bir değişme var mı? Bunların da testlerini yaptığımız zaman teknik ekiplerimizle bunların da olmadığını gördük. Göbeklitepe depremden önce neyse depremden sonra da aynı durumda. Fiziki bir zarar yok." şeklinde iletti. Ayrıca Göbeklitepe'nin çatısının temellerinde de herhangi bir hasara rastlanmadı.

Zeugma Müzesi

Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Gaziantep'teki Zeugma Mozaik Müzesi'nde bulunan eserler, sarsıntıları hasarsız atlattı. Gaziantep Müze Müdürü Özgür Çomak,müzede personel anlamında herhangi bir can kaybı yaşanmadığını söyledi. Gaziantep’te yer alan, dünyanın en önemli müzeleri arasında yer alan Zeugma Mozaik Müzesi'nde hasar olmamasından dolayı mutluluk duyduğunu belirten Çomak "Herhangi bir eserimizde, binanın yapısal durumunda, eser ve teşhir tanzimlerinde hiçbir şekilde hasar oluşmadığını gördük" dedi. Çomak, aynı zamanda, "Çomak, "Zaten Çevre ve Şehircilik Bakanlığından gelen yetkililer de binamızın yapısal anlamdaki taşıyıcı kolonlar, kirişler, binanın diğer mekanlarıyla ilgili incelemelerini yaptı. Herhangi bir sıkıntı olmadığını, kullanılabilir bir vaziyette olduğunu da söyleyince içimiz rahatladı. İkinci depremden sonra da bir eser kaybına rastlamadığımızı tespit ettik" dedi.

Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi

Şanlıurfa bulunan Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen ve neolitik döneme ait 12 bin yıllık eserler, depremden hasar almadı. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi Müdürü Celal Uludağ, depremlerin büyük üzüntü yaşattığını, depreme hazırlık noktasında daha önceden hazırladıkları planı hemen devreye koyduklarını iletti. Depremden çok kısa bir süre sonra hemen müzeye geldiğini ve görevlilerle kontrollere başladıklarını anlatan Uludağ, "Güvenlikçi arkadaşlarla beraber koordinasyon içerisinde müzeyi kontrol ettik. Yapılan kontrollerde, müze içerisinde, müze çevresinde bir sıkıntı olmadığını tespit ettik. Özellikle müze salonları ve vitrinleri bizim için çok önemliydi. Salonlar içerisinde, vitrin içerisindeki eserlerde ve depolarda yapılan kontrollerde çok büyük bir sıkıntıya rastlanmadı. Sadece vitrinlerde bulunan pişmiş toprak eserlerden birkaçının çatladığını gördük. Zaten bu eserlerin restorasyonuna da hemen deprem sonrasında müzedeki restoratör arkadaşlarımız tarafından başlandı ve bunların restorasyonu tamamlandı." dedi.

Eshab-ı Keyf Külliyesi

Eshab-ı Kehf Külliyesi, Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesi dolaylarında yer alan Bencilüs Tepesi üzerinde yer almaktadır. Eshab-ı Kehf, birçok farklı inanç ve kültürde kendine yer bulan bir anlatıdır. İnançlardan birisine göre, Eshab-ı Kehf, mağaralarında 309 boyunca uyurlar, Doğu Roma İmparatoru II. Theodosius döneminde (M.S. 408-450) uyanırlar. İmparator, hikâyenin kahramanlarının hayatlarından etkilenerek bölgeye bir anıt mezar yapılmasını emreder. Külliye, 2015 yılında Dünya Mirası Geçici Listesine dahil edilmişti. 6 Şubat depremlerinde etkilenmeyen tarihi eserler arsında yer alır. 

Belen Kanuni Sultan Süleyman Merkez Camii

Kanuni Sultan Süleyman tarafından yapılma emri verilen cami , Hatay'ın Belen ilçesinde bulunur. Merkez cami konumunda olan bu mabed halen ayaktadır ve ibadete açıktır. Kalın duvarlarla ve iki bölüm halinde inşa edilmiş olan bu cami Belen’de yukarı çarşı olarak tabir edilen eski şose yol üzerinde ve çarşı merkezinde yer almaktadır. Depremden etkilenmeyen yapılardan biri de Belen'deki Kanuni Sultan Süleyman Merkez Camii'dir.

Yesemek Açık Hava Müzesi

Depremden etkilenmeyen tarihi eserlerden birisi ise Yesemek Açık Hava Müzesi'dir. Yesemek milattan önce 2. yüzyıl ile milattan önce 8. yüzyıl arasında, Yakın Doğu'nun en büyük taş ocağı ve heykel işleme atölyesiydi. İslahiye İlçesi'nin 22 kilometre güneydoğusunda bulunan Yesemek Köyü'nün Karatepe sırtlarında yer almaktadır. Yerli halk Hurriler'in çalıştığı atölye, bölgenin Hitit hakimiyeti altına girdiği, M.Ö.1375-1335 yılları arasında, İmparator I. Şuppiluma zamanında işletmeye açılmıştır. Bir ara faaliyeti zayıflayan atölyede Geç Hitit Krallıkları zamanında çalışmalar tekrar yoğunlaşmıştır. Yeni dönemde özellikle Hitit, Suriye, Arami ve Asur sanat unsurları ağırlık kazanmıştır. Oriantalizm adıyla anılan bu üslup, batıda gelişmeye başlayan Ege kültürlerini etkileyerek Yunan sanatının çekirdeğini oluşturmuştur. 

İssos Harabeleri

Hatay'ın Erzin ilçesinde bulunan Epiphaneia Antik Kenti  adıyla da bilinen İssos Harabeleri  kalıntıları, Hatay ve Kahramanmaraş merkezli depremlerden zarar görmedi. Antik kentte, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Banu Özdilek Tıbıkoğlu'nun danışmanlığı ile yürütülen arkeolojik araştırmalara 6 Şubat Kahramanmaraş ve 20 Şubat Hatay merkezli depremler sebebiyle ara verildi.

Arkeoloji ekibinin yaptığı incelemede antik kentteki bir yapıda bulunan küçük bir hasar dışında, Epiphaneia Antik Kenti'nin depremlerden etkilenmediği tespit edildi.  Geçmiş yüzyıllardan beri birçok deprem yaşayan antik kentteki tiyatro, metrelerce uzanan su kemeri, sütunlu cadde gibi kalıntıların, son depremlerde de ayakta kaldığı görüldü. Antik kentin bulunduğu Hürriyet Mahallesi'nin muhtarı Kadir Kürtül, mahallelerinde 50 evin ağır hasar gördüğünü, 15'inin yıkılacak noktada olduğunu belirtti.