İTÜ Hocası Yaltırak: "Hulki Cevizoğlu'nun yaydığı deprem bilgisi safsata!"
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Kahramanmaraş merkezli depremin yeryüzünde yarattığı dalgalanmaların, depremin büyüklüğü dolayısıyla normal olduğunu belirtti.
Aydınlık’a değerlendirmede bulunan jeoloji mühendisi Yaldırak, şöyle konuştu:
“Bu depremin büyüklüğü 7,7-7,8. Böyle depremlerde bu olaylar, böyle hareketler, deformasyonlar olur. 1999 depreminde de oldu. Eğer fay araziden geçiyorsa bunlar zaten normaldir. Fayın olduğu her yer bizim çalıştığımız yapılardır. Bu olağanüstü bir şey değildir. Dünyada çok sayıda bu tür deprem oldu. Onların da videosunu açın, göreceksiniz. Onlarda arabalar, binalar daha fazla sallanıyor.”
‘JAPONYA DEPREMİYLE SİSTEMİ FARKLI’
Kahramanmaraş merkezli depremi 2011’deki Japonya depremiyle karşılaştıran değerlendirmelerin doğru olmadığını belirten Yaldırak, şunları aktardı:
“Oradaki sistem farklı, buradaki sistem farklı. Siz bunu Çin'deki depremlerle karşılaştırabilirsiniz. Birisi yanal atımlı, birisi dalma batma... 2016 Kaikoura depremine bakın, bizimkisi gibi o da 7,8 büyüklüğünde. Orada yerleşim olmadığı için deformasyonlar kimseyi etkilemedi ama daha büyük kırıklar var, demiryolunu paraladı, yolları yıktı, heyelanlar yaptı. Bahsettiğim bütün depremler, bizim deprem, hepsi bu şekilde yanal atımlı depremler. Karadakilerin büyük çoğunluğu bu tür depremlerdir. Yani Japonya'da, Meksika'da, Ant dağlarında ya da Şili'deki depremlerden farklı bunlar.”
‘ANADOLU HER YIL ARAP YARIMADASINA KAYIYOR’
Prof, Dr. Cenk Yaltırak, depremden sonra Türkiye’nin Arap yarımadasına kaydığı değerlendirmelerine ilişkin ise şunları söyledi:
“Anadolu batıya doğru her sene 24 milimetre gidiyor. Arap levhası da her sene Anadolu levhasına 10 milimetre yaklaşıyor. Bunların tamamı birbirine tutunuyor. Tutundukları yerde hareket yok. Ne zaman o tutundukları yerde hareket boşalıyor, işte deprem oluyor. Zaten milyonlarca yıldır bu hareket var.”
İDDİALARA YALANLAMA
Sosyal medyada kendi adı kullanılarak, depremin gerçek büyüklüğünü 11 olarak hesapladığı iddialarını da yalanlayan Yaltırak, şunları ifade etti:
“O haberin içinde bilimsel olarak bir tane doğru kelime yok. Uydurma bir şey. Ben şiddet kelimesini kullanabilir miyim? Jeoloji ders veriyorum. Büyüklük diyorum, şiddet mi diyeceğim? Sonra dünyada ilk defa 11 büyüklüğünde deprem var mı? Öyle bir skala mı var? Böyle bir şey keşfedilmiş mi yani? Böyle bir safsatayı, bir bilim insanının söylemesi mümkün mü?
“Herkes diyor ki, ‘Bak adam geçen sene bildi. Ama bu sene bilemedik.’ Kerem Ökten... Milyon takipçisi var. Şimdi bu tür adamlar kafalarına göre bir sürü şey söylüyorlar. Hulki Cevizoğlu da bu safsatayı yaymış, paylaşmış. Yani o yazıdan ‘deprem öyle büyük ki aslında hiç kimsenin kabahati yok, deprem kabahatli’ mi demek istiyorlar? Böyle bir şey olabilir mi? Sen onun üzerine yerleşiyorsun. Bina yapma kuralı var. Bir sürü kural var. O kurallara uyacaksın. O kurallara uymamışsın.”
‘BİREYSEL ÖLÇÜM MÜMKÜN DEĞİL’
Yaltırak, bilim insanlarının kendi bireysel çabalarıyla bir depremin büyüklüğüyle ilgili verileri hesaplamalarının mümkün olmadığını da söyleyerek şunları ekledi:
“Böyle bir ölçüm yapılamaz. Kimse ‘Bunu böyle ölçtüm, bu aslında böyle değil’ diyemez? O uzmanlık işi. O programları kullanacak, kodları çözecek, yazacak. Bakın biz aynı anda 7 ayrı uzman çalışıyoruz. Hiçbirimizin işini diğeri yapamıyor. Ortaya koyduğumuz bilgiler, çok sayıda insanın emeğiyle hazırlanıyor. Böyle Ahmet Ercan gibi adamlar çıkıyorlar, haritalar falan yayınlıyorlar. Bu iş böyle değil. Bu iş matematik gerektiriyor. Öyle parmak hesabıyla ‘acayip bir deprem’ diyorlar.”