Diyarbakır’da konut açığı artıyor

Diyarbakır'da konut sorunu çözülmüyor, büyüyor. Şehirde kiralık ve satılık konut yok. En ucuz mahallede kira 500 liradan 6-7 bin liraya kadar çıktı. Kahramanmaraş merkezli depremler de var olan sıkıntıyı ikiye katladı. Hem konut kredisi faizlerinin yüksekliği hem de ekonomik şartlardan dolayı satışların olmaması da yap satçı müteahhitleri olumsuz etkiliyor, kapasitelerinin altında çalışmaya zorluyor.

Diyarbakır Emlakçılar Derneği Başkanı Mustafa Koç, Aydınlık’a yaptığı değerlendirmede, müteahhitlerin, arsa fiyatları daha ucuz olan Mersin gibi şehirlere gitmeye başladığını, 10 yıldır imar çalışması yapılmadığı için arsa sıkıntısı olduğunu belirterek belediyenin acilen imar çalışması yapması gerektiğini anlattı.

‘İKİYE KATLANDI’

“Üretim, üretim, üretim” diyerek söze başlayan Koç, “Uzmanlarımız bir ülkenin güçlenmesinin üretime bağlı olduğunu söyler. Güçlenme, ülkenin kalkınması üretimle olur. Konut, arsa üretimi de gıda üretimi gibidir, eş değerdir. Konut yeri üretmezsen konut açığı çıkar.” dedi.

Mustafa Koç şöyle devam etti: “Kahramanmaraş depreminden önce Diyarbakır’da konut açığı vardı. Depremden sonra açık ikiye katlandı. Şu anda kimi konteynerlerde oturuyor, kimi köye gitmiş, kimi bağ, bahçe, tarlada… Okullar açıldı, dışarıdakiler şehre geldi. Barınma sıkıntısı had safhada, önümüz kış, bu insanlar nereye yerleşecek, nerede kalacak? Kiralık konut Diyarbakır’da yok. Yüzde 25 zam kriteri çıkardılar. Kimse buna uymuyor. Kiralar fahiş fiyatta, etik olmayan şekilde artırılıyor. Ama gelinen noktada bakıyoruz, ev sahibi de haklı, kiracı da haklı. Vatandaş 1 milyon liraya bir ev almışsa onun getirisi aylık 10-15 bin lira olmuyorsa ‘evi niye kiraya vereyim, faizde 40-50 bin lira kazanırım’ diye söylüyor.”

Diyarbakır’ın Kaynartepe ve 5 Nisan mahallelerinin kirası en ucuz olan yerler olduğunu belirten Koç, “Kiralar 500-1000 lira arasındaydı. Geçen hafta gittim, araştırdım, kiralar 10 bin liraya çıkmış. Eski derme çatma bir semt. Yeni yerleşim yerlerinde kiranın 20 bin lira olması normal o zaman. Bunun için bir kontrol de yok.” diye konuştu.

‘ARSA SAYISI ARTIRILMALI’

Koç, konut açığının kapatılması için yapılması gerekenleri de şöyle anlattı: “Diyarbakır’da yeni imar alanları açılması lazım, on yıldan bu yana ciddi bir imar çalışması bu şehirde yapılmadı. Bazı yerlerde yapıldı, yeterli değil, tarım arazisi olduğu için pahalı. Diyarbakır’da konut sıkıntısının en büyük nedeni arsa sıkıntısıdır. Kayapınar ilçesinde arsa yüzdelikleri 40-50 arasında, arsa sahibinin müteahhitten istediği oran maliyeti belirliyor. Arsa sayısı artırıldığında bu yüzdelik yüzde 30-40’a düşer. Dolayısıyla bina, daire maliyeti de düşer. Arsa olmaması, yüzdeliğin yüksek olmasından dolayı birçok müteahhidimiz Mersin gibi ucuz arsa olan yerlere gittiler.

“Diyarbakır’da kıraç yerler var, Karacadağ tarıma elverişli değil, zemini sağlam, depreme dayanıklı, orada duruyor, imara açın, müteahhitleri gönderin oraya, arsa maliyeti kendiliğinden yüzde 38’e düşer.

“Yapsatçıların desteklenmesi gerekiyor. Banka konut kredilerinde faiz oranını düşürmeleri gerekir. Demir, beton fiyatında da mutlaka indirim yapılmalı. Beton ve demir, inşaatta arsadan sonraki en büyük maliyeti oluşturuyor. 2021’de 1 metreküp beton 250 lirayken şu anda 1750 liraya dökülüyor. 1 ton demir 2020 yılında 3500 lirayken bugün 20 bin lira. Asgari ücretliyi bırakalım, bir memur bile bir daire alamaz.

“Bölgemizde çok geniş hazine arazileri var, imara açıp, ucuz arsa temin edilebilir, düşük yüzdeli, maliyeti de düşürür, hazine arazilerimizi değerlendirsinler.

“Kentsel dönüşümlerde hukuki süreç nedeniyle sorunlar yıllarca çözülmüyor. Devletin bu konuyu vatandaşın iradesine bırakmaması lazım.”