Dolandırıcılığa müdahalede yaya kaldılar
Sahte içeriklerle dolandırıcılık ciddi boyutlara ulaştı. Sosyal medya şirketleri ise bu içeriklere müdahalede siyasi konulardaki gibi hızlı değil. Prof. Dr. Kırık, sorunun çözümü için sosyal medya platformlarının, yasalar ve kullanıcılarla birlikte hareket etmesi gerektiğine işaret etti.
Yapay zeka teknolojisi kullanılarak hazırlanan videolarla, vatandaşlara kısa yoldan para kazanma tuzağına çekmeye çalışarak dolandırma girişimleri yaygınlaşmaya başladı. Son olarak iş insanı Murat Ülker’in görüntüsü kullanılarak oluşturulan sahte video karşımıza çıktı. Daha önce Acun Ilıcalı, Esra Erol, hatta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yapay zeka ile oluşturulan ses kayıtlarıyla da benzer girişimler denenmişti.
Yıldız Holding Yönetim Kurulu Üyesi Murat Ülker, yapay zeka aracılığıyla hazırlanan ve kendisinin görüntüsünün ve sesinin de kullanıldığı sahte videolara tepki gösterdi. Katıldığı farklı toplantılardan edinilmiş görüntülerinin ve sesinin üzerinde oynandığını ve yapay zeka aracılığıyla gerçek dışı videolar üretildiğini belirten Ülker, bunun “itibar katli” anlamına geldiğini vurguladı. Sosyal medya platformlarını da eleştiren Murat Ülker şöyle devam etti:
“Asıl sorun, sosyal medya sağlayıcılarının bunu reklam olarak görmeleri ve itibarın katline, kamu ahlakının dejenere olmasına seyirci kalmaları ve insanların, yani aslında müşterilerinin dolandırılmalarına sebep olmalarıdır. Şikayet ediyoruz fakat sosyal medya şirketleri çok yavaş hareket ediyor. Bu tip sponsorlu (reklamlı) yayınları nedense engellemeleri çok uzun sürüyor çünkü bunu bir reklam geliri olarak görüyorlar. Halbuki siyasi hassasiyet ya da müstehcenlik içerdiği gerekçesiyle başka bazı paylaşımları, daha giriş yapmadan engelleyebiliyorlar. Bu dolandırıcılığa, inşallah aldanan olmaz.”
CUMHURBAŞKANI DA KULLANILDI
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık da Murat Ülker'in yapay zeka aracılığıyla hazırlanan sahte videolara tepkisinin son derece haklı ve endişe verici bir durum olduğunu kaydetti. Kırık, “Kendi görüntüsünün ve sesinin izinsiz ve manipüle edilmiş şekilde kullanılması, itibarına zarar vermekte ve dolandırıcılığa zemin hazırlamaktadır. Nitekim başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere, Bakan Mehmet Şimşek, Selçuk Bayraktar, Acun Ilıcalı gibi isimlerin derin sahte videoları hazırlanarak vatandaşların dolandırılması amaçlanmıştır.” dedi.
Yapay zeka ile ses ve görüntü taklidinin, derin öğrenme algoritmaları kullanılarak yapıldığının bilgisini veren Ali Murat Kırık, “Bu teknolojiler, bir kişinin sesini ve yüz ifadelerini analiz ederek, gerçeğe çok yakın taklitler oluşturabilir. Büyük veri setleri üzerinde eğitilen modeller, kişinin ses tonunu, vurgularını ve yüz hareketlerini taklit ederek sahte videolar üretebilir. Bu tür teknolojilerin yatırım dolandırıcılığına dikkat edilmemesi, insanların bu içeriklerin gerçekliğine inanarak maddi kayıplar yaşamasına yol açabilir. Dolayısıyla, bu tür teknolojilerin kötüye kullanılmasına karşı dikkatli olunması ve bilinçlendirme çalışmaları yapılması son derece önemlidir.” diye konuştu.
‘YASA YETERSİZ’
Sosyal medya platformlarının bu tür sahte ve yanıltıcı içeriklere karşı daha proaktif bir tutum sergilemesi gerektiğine işaret eden Kırık, “Şikayetlere hızlı bir şekilde yanıt verip, bu tür içerikleri platformdan kaldırmak ve engellemek platformların sorumluluğudur.” sözlerini kullandı. Mevcut sosyal medya yasasının da bu tür dolandırıcılıkları önlemede yetersiz kaldığının altını çizen Ali Murat Kırık, “Yasada, sahte içeriklerin ve dolandırıcılığın engellenmesine yönelik daha net ve caydırıcı düzenlemeler yapılmalıdır.” ifadelerini kullandı.
“Sosyal medya şirketlerinin bu tür reklamlara izin vermeleri ve engelleme konusunda yeterince hızlı davranmamaları etik açıdan sorgulanabilir bir durumdur.” diyen Kırık, reklam gelirleri önemli olsa da, platformların kullanıcılarının güvenliğini ve refahını da göz önünde bulundurması gerektiğine dikkat çekerek, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
Hızlı Müdahale: Sosyal medya platformları, sahte ve yanıltıcı içeriklere karşı şikayetlere hızlı bir şekilde yanıt vermeli ve bu tür içerikleri platformdan hızlıca kaldırmak için gerekli adımları atmalıdır.
Yasaların Gözden Geçirilmesi: Mevcut sosyal medya yasası gözden geçirilerek, sahte içeriklerin ve dolandırıcılığın engellenmesine yönelik daha net ve caydırıcı düzenlemeler yapılmalıdır.
Kullanıcı Farkındalığı: Kullanıcılar, internette gördükleri her şeye inanmamalı ve sahte içeriklere karşı dikkatli olmalıdır. Dolandırıcılık belirtilerini fark ettiklerinde ilgili platformlara ve yetkililere bildirilmelidir.
Teknoloji Kullanımı: Yapay zeka ve diğer teknolojiler, sahte içerikleri ve dolandırıcılıkları daha hızlı ve etkin bir şekilde tespit etmek ve engellemek için kullanılabilir.