Dövizdeki tedirginlik araç satışlarını artırdı

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün, her ay rekor kıran otomotiv satışlarına ilişkin, “Bunun altında tek bir neden olamaz. Dolar yükseldi araba fiyatları arttı. Evet belki küçük bir kısmı budur cevabın ama burada birçok şey var. Yani doların avronun Türk lirasına göre yükselmesi bunların bir tane nedenidir ama diğer taraftan ertelenmiş satın almaların artık süreç uzadığı için hayata geçmesi diye de değerlendiriyorum hatta bunu çok kuvvetli görüyorum” dedi. Türk lirasının değerinin azalması araç fiyatlarını da olumsuz etkilediği için alışveriş yapacak olanların ister bireysel müşteri perakende müşterisi isterse iş müşterileri yani filo müşterileri olsun önündeki projeksiyona baktığını kaydeden OSD Başkanı, araçların fiyatları artacak yönlü spekülasyondan ziyade dolar ve avronun hareketliliğinin insanlarda tedirginlik yarattığını söyledi. Otomotiv editörleri ile bir araya gelen Haydar Yenigün, Türk otomotiv pazarının bundan birkaç yıl önce yıllık bir milyonu gördüğünü hatırlatarak, normalde şu günlerde 1.5 milyonu hedefliyor olmamız gerektiğini aktardı. “Araç fiyatları artacak mı?” beklentisine yönelik bir soruyu cevaplandıran Yenigün, yüzde 16'lık enflasyon dikkate alındığında araçların fiyatlarının da en azından yüzde 16 artacağının öngörülebileceğini ifade etti.

HENÜZ TOPARLANMA YOK

Kovid-19 vakalarındaki artışın üretimi ne yönde etkilediğine ilişkin bir soruyu yanıtlayan OSD Başkanı, “Mesela ben kendi şirketimden örnek vereyim, bin 700 civarında yeni eleman aldık. Büyük bir çoğunlukla nedeni ayrı ayrı yerlerde ve geniş vardiyalarda çalıştırma gerekliliği. Dolayısıyla rakamlar Türkiye ortalaması rakamlarından çok çok daha düşük” dedi. Yenigün'ün verdiği bilgilere göre hem ana sanayi hem yan sanayi anlamında vaka sayılarında artış var ancak ülke geneline kıyasla vaka artışı çok daha az. Tedarik sorunlarına işaret eden Yenigün, şunları söyledi: “2.4 milyon civarında bir araç üretim sıkıntısı yaşanacak dünyada. Tabi ki Türkiye’ye de yansımaları geldi. Esasında bu aşamaya kadar dünyadaki yansımalarından daha yumuşak atlattık. Bunun yansımaları olacak. Nasıl peki toparlanıyor muyuz, bugünkü veya bugüne kadar yapılanlarla bu iş toparlandı mı derseniz cevabım hayır. Önümüzdeki 2-3 ay için cevap verirsem evet sıkıntı devam edecek gibi gözüküyor, ancak yıl toplamında cevap verirsem iyimser konuşmak istiyorum, sektör olarak konuşuyorum yıl sonuna kadar belki de bu eksikleri toparlayacağımız bir resim görebileceğiz gibi geliyor bana.”

MALİYET ARTIŞI SORUNU

Geçici dönemden kaynaklı sıkıntıları araç fiyatlarına yansıtmanın kolay olmadığını anlatan OSD Başkanı, “Araç fiyatlarını etkileyen çok net şeyler var hatta girdi maliyetlerinde belli bir miktara kadar olan mal fiyatı artışları da etkilemez fakat yüzde 80’e varan bir artış söylüyorsak sac maliyetlerinde, plastikte yüzde 100 oluyorsa bunlar o maliyet hesabına girerler. Yani şiddetine göre ve süresine göre bunlar araç maliyetlerini etkileyen şeylerdir” diye konuştu.

'TOGG'U DESTEKLİYORUZ'

OSD olarak TOGG’u desteklediklerini de sözlerine ekleyen Haydar Yenigün, “Bu konuda kendileriyle gerek şirketler olarak, gerek OSD olarak bağlantılarımız da var. 2022 yılının sonunda üretime başlayacak olan bu projeyi de gerek doğrudan, gerekse az önce söylediğim gibi insan yetiştirerek, teknoloji geliştirerek katkı sağladığımızı da söylemek istiyorum ayrıca” ifadelerini kullandı.

İHRACATTA ARTIŞ GÖRECEĞİZ

İhracata baktıklarında olumlu resmi gördüklerini kaydeden OSD Başkanı, bu anlamda Avrupa özelinde iki ana nedene işaret ederek, şu bilgileri paylaştı: “Bir tanesi 2019’ta düşmeye başlayan otomotiv ekonomisi hatırlarsınız, pandemi öncesi, ihracatımızı olumsuz etkilemişti. Diğeri de pandeminin ilk vurduğu günlerde, hatırlarsanız sizlerle yine bu ekranlarda paylaşmıştım, çok iyi hatırlıyorum, yüzde 96’lık pazar kapalıydı. Onu da unutmamak lazım. Dolayısıyla ihracatın o 2020 yılındaki Nisan düşüklüğü ondan kaynaklı. Tabii ki önümüzdeki ay sonuçlarına baktığımız zaman orada da çok ciddi bir artış göreceğiz.”

DOLARIN ARTIŞINDAN GELEN ZARAR, KÂRDAN FAZLA

Döviz kurlarındaki artışın sektöre etkisine yönelik görüşlerini aktaran OSD Başkanı, şunları söyledi: “Otomotivciler olarak uzun vadede, süreklilik arz eden süreçleri severiz. Yani ben bir yatırım yapıyorsam, bu yatırımın geri dönüşü bana 6 ila 10 yılsa, benim bakış açım dolar avro zıplamasın, ne artı ne eksi yönde, işçilik maliyetleri ne artı ne eksi yönde zıplamasın, enerji maliyetleri olmasın, vergiler olmasın süreklilik arz eden bir şey isteriz... Mesela bana bazı sorular geliyor, dolar-avro yükseldi, sizin keyfiniz iyi çünkü siz ihracatçısınız. Yok öyle bir şey. Ben doların iki gün içerisinde yüzde 10 artmasından kar ediyorsam eğer ki evet ediyor olabilirim, o gün bana artı yazılıyor olabilir. Ama onun bana verdiği zarar ondan çok daha fazla. Çünkü öngörülemezlik çıkıyor karşıma. Acaba önümüzdeki ay dolar-avro ne olacak diye düşünmeye başlıyorum. Böyle bir düşünce istemem, şunu isterim: dolar-avro artabilir, azalabilir bu şirketin öngörüsüdür. Ama bunun uzun vadeye yayılı bir şekilde yumuşak bir süreç olmasını isteriz. Bizler, bu büyüklük ve kurumsallıktaki şirketler, herhangi bir konuda ani inişler çıkışlardan rahatsız oluruz. Geçen sene pandemi duruşu sonrası fabrikalarımızı açtık ve talebe yetişemez olduk. Herhalde bir otomotiv firmasının en son isteyeceği şey odur. Müşteri kapıda duruyor, sen araba veremiyorsun.”

ÜRETİM ARTIŞI YÜZDE 1'DE KALDI

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), 2021 yılının ilk çeyrek verilerini açıkladı. Bu kapsamda Ocak-Mart 2021 döneminde toplam üretim, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1 artarak 345 bin 619 adet, otomobil üretimi ise yüzde 10 azalarak 211 bin 877 adet oldu. Traktör üretimiyle birlikte ise toplam üretim 360 bin 766 adede çıktı. Ticari araç grubunda 2021 yılı Ocak-Mart döneminde toplam üretim yüzde 26 seviyesinde artarken, bu oran ağır ticari araçlarda yüzde 46, hafif ticari araçlarda ise yüzde 25 oranında artış olarak kaydedildi. Aynı dönemde, toplam otomotiv ihracatı ise bir önceki yıla göre adet bazında yüzde 6 azalarak 261 bin 109 adette kaldı. Otomobil ihracatı da yüzde 19 oranında azalarak 155 bin 457 adet oldu. Otomotiv pazarına bakıldığında ise bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 60.6 oranında artış kaydedildi ve toplam pazar 206 bin 597 adede ulaştı.

BAŞIMIZA GELMEYEN KALMADI

Son bir yılda dünyada yaşanan ani şoklara işaret eden OSD Başkanı Yenigün, şunları aktardı: “Tedarik sanayiinde ve tedarik sisteminde ise çok ciddi problemler var. Bu sene olmayan olmadı. Zaten pandemiyi yaşıyorduk, sıkıntılı bir üretim ve pahalı bir üretim vardı. Bunun üzerine Japonya’da deprem oldu, Amerika Teksas’ta çok büyük bir soğuk yaşandı, orada da çip üreticileri var. Üstüne Süveyş Kanalı tıkandı. Olmayacak şeyler oluyor, şu sıralar olan bitenin içinde sistemi etkilemeyen sadece yanardağ patlaması var. Konteyner bulamıyoruz. Dünyada bu sıkıntı, Türkiye ile alakalı bir şey değil. Hammadde fiyatlarında inanılmaz artışlar var. Bir de en son depremden sonra Japonya’da bir tane çip fabrikası yandı. Oradan da çoğunlukla otomotiv yan sanayine yarı iletken sevkiyatında ciddi sorunlar oldu. Zaten ondan dolayı da biliyorsunuz bazı fabrikalarda üretimler aksadı.”