DSÖ: Aşı istifleyerek salgın önlenemez

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), zengin ülkelerin aşı istiflemesinin aşılara yetersiz erişime neden olacağı, özellikle Afrika'da salgına karşı mücadeleyi olumsuz etkileyebileceği uyarısını yineledi.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, önceki gün yaptığı açıklamada “Salgına karşı küresel bir aile gibi çalışmalıyız” dedi. DSÖ istatistikleri, bugüne kadar 50 yüksek gelirli ülkede 40 milyon Kovid-19 aşı dozunun uygulandığını, Afrika'da ise virüse karşı aşılama yapılan tek ülkenin, 25 aşıyla yalnızca Gine olduğunu gösteriyor. Yüksek gelirli bir ülke olarak kabul edilen Hint Okyanusu adası Seyşeller, Afrika'da ulusal aşı kampanyası başlatan tek ada. DSÖ Afrika Bölge Direktörü Matshidiso Moeti, Nairobi'de Perşembe günü yaptığı açıklamada, "Salgını sona erdirmenin yolu ‘ilk önce ben’ anlayışı değil. Aşı istiflemesi yalnızca çileyi uzatacak" dedi. Uluslararası topluluğun ve ilaç devlerinin aşı erişimindeki dengesizlikleri ele almaları gerektiğini söyleyen Moeti, "Afrika'daki sağlık çalışanlarının ve savunmasız insanların güvenli ve etkili Kovid-19 aşılarına acil ihtiyacı var" dedi.

‘BÜYÜK YATIRIMLAR GEREKİYOR’

2021 sonuna kadar Afrika nüfusunun en az yüzde 20'sinin aşılanması için, DSÖ ve ortakları tarafından finanse edilen COVAX platformu aracılığıyla planlar hazırlanıyor. Aşı Birliği Ülke Programları GAVI Genel Müdürü Thabani Maphosa, sağlık çalışanları, yaşlılar ve ağır hastalar başta olmak üzere nüfusun yüzde 3'ünün aşılanması için 30 milyon dozluk ilk partinin kıtaya ulaşmasının beklendiğini bildirdi. Maphosa, Afrika ülkelerinin toplu aşılama yapmaya ortalama yüzde 42 hazır oldukları, yüzde 80 eşiğine ulaşmak için büyük yatırımlara ihtiyaç duyduklarını söyledi. Moeti, aşı tereddüdünü gidermek ve aşı dağıtım planları geliştirmek için Afrika ülkeleriyle ortaklık kurduklarını belirtti. Moeti, kıtanın test, temaslı izleme ve izolasyon gibi kontrol önlemlerini sürdürmesi gerektiğini vurguladı.

HEDEF 2 MİLYAR AŞI

COVAX, Kovid-19 aşılarının dünya çapında, özellikle düşük gelirli ülkelerde erişilebilir olmasını sağlamak için hükümetler ve üreticilerle birlikte çalışan tek küresel girişim. 2021'de iki milyar güvenli ve etkili aşı sağlama hedefine ulaşmak için COVAX, çok çeşitli bir aşı adayları portföyü oluşturdu. Bu ayın sonuna kadar COVAX’ın bir ‘doz tahsis planı’ açıklaması bekleniyor. COVAX’ın, 40 milyon doz kadar Pfizer-BioNTech aşısı için görüşmeleri sürdürdüğü, AstraZeneca / Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen ve Hindistan Serum Enstitüsü (SII) tarafından üretilen aşıdan ise 100 milyon doz alacağı belirtiliyor. 100 milyon dozun çoğu, yılın ilk çeyreğinde teslim edilmek üzere ayrılmış. COVAX tedarik ve teslimatına liderlik eden Aşı İttifakı Gavi'nin CEO'su Dr. Seth Berkley, "Şubat ayı sonuna kadar hayat kurtaran Kovid-19 aşılarının teslimatına başlayabileceğimizi umuyoruz. Bu sadece COVAX için önemli değil, aşılara eşit erişim için ileriye doğru büyük bir adım ve bu salgını yenmek için küresel çabanın önemli bir parçası" dedi.

‘AİLE GİBİ ÇALIŞMALIYIZ’

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, önceki gün yaptığı açıklamada, küresel Kovid-19 vaka sayısının Ocak ayı sonuna kadar 100 milyona ulaşmasının beklendiğini, ancak aşıların pandemiyi kontrol altına alma potansiyeline sahip olduğunu söyledi. Tedros, Bağışıklık Hakkında Stratejik Uzmanlar Danışma Grubu’nun olağanüstü toplantısında yaptığı konuşmada, “Aşıların acil ve eşit bir şekilde dağıtımını sağlamak için küresel bir aile olarak birlikte çalışmalıyız” dedi. Son verilere göre, vaka sayısı 95 milyon 612 bin 831 ölüm sayısı 2 milyon 66 bin 176.

ÇİN, DEFALARCA ÇAĞRIDA BULUNDU

Çin salgının başından beri, Kovid-19 aşılarının dünya çapında eşit dağıtımı ve kullanımı için dünyayı birlikte çalışmaya çağırıyor. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, Çarşamba günkü basın toplantısında çağrıyı yineledi. Hua, "Virüsün sınır tanımadığını ve insanlığın ortak bir kaderi paylaştığını her zaman savunduk. Dayanışma ve işbirliği Kovid-19 salgınını yenmek için en güçlü silahtır. Bu aynı zamanda uluslararası toplumun ortak fikridir” dedi. Çin'de aşılara yönelik iç talebin çok büyük olduğunu söyleyen Hua, diğer ülkelerle uluslararası işbirliği için her türlü çabayı gösterdiklerini belirtti. Hua, gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçları doğrultusunda, farklı şekillerde destek ve yardım sağladıklarını bildirdi. Çinli şirketler, klinik deneyler ve üretim dahil olmak üzere 10'dan fazla ülkedeki ortaklarla ortak aşı araştırma ve geliştirme çalışmaları yürütüyor. Çin’in aşı ihraç ettiği ülkelerin çoğu, gelişmekte olan ülkeler. Çin, DSÖ liderliğindeki COVAX girişiminin de ortağı. Şimdiye kadar 40'tan fazla ülke Çin'den aşı talebinde bulundu. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, "Üretim kapasitesinin sürekli genişlemesi ile Çin'in ihtiyacı olan ülkelere aşı tedariğini kademeli olarak artıracağına inanıyoruz" dedi.