DSÖ: Hava yoluyla bulaşmaya dair delilleri inceliyoruz

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 200’den fazla bilim adamının koronavirüsün hava yoluyla bulaşabildiğine dair delilleri ortaya koyduğu mektubunun ardından konuyla ilgili raporu incelemeye başladığını bildirdi. Mektubu kaleme alan bilim insanları DSÖ'den koronavirüs kılavuzunu bu bilimsel veriler ışığında güncellemesini istemişti.

DSÖ, koronavirüsün enfekte kişinin burun ve ağızdan çıkan küçük damlacıklarla bulaşabildiği, ancak bu damlacıkların hızla yere indiği görüşünde.

Ancak DSÖ'ye gönderilen ve pazartesi günü Klinik Bulaşıcı Hastalıklar Dergisi’nde yayınlanan mektuba göre 32 ülkeden 239 bilim insanı havada uçan parçacıkların soluma yoluyla bulaşabildiğini gösteren deliller ortaya koymuştu.

DSÖ Sözcüsü Tarık Jasarevic, ‘‘Makaleden haberdarız ve içeriğini teknik uzmanlarımızla inceliyoruz’’ dedi.

Koronavirüsün öksürük ve hapşırıkla bulaşan büyük damlacıkların dışında hava yoluyla seyahat eden küçük damlacıklar aracılığıyla ne derece bulaşıcı olabileceği belli değil.

1 METRE FİZİKSEL MESAFE TAVSİYESİ DEĞİŞEBİLİR

DSÖ'nün risk değerlendirmesinde yapılacak olası bir değişiklik 1 metre fiziksel mesafe bırakılması tavsiyesini değiştirmesine neden olabilir. Bu durumda DSÖ'ye kılavuz alan ülkelerin de koronavirüs salgınını önleme konusunda aldıkları sağlık önlemlerinde değişiklikler yapması gerekebilir.

Minnesota Üniversitesi’nden Michael Osterholm’a göre DSÖ gribin de hava yoluyla bulaştığı hipotezini inandırıcı verilerin varlığına rağmen kabul etmek istemiyor ve koronavirüsle ilgili ortaya konulan bu yöndeki delilleri de bu tartışma kapsamında değerlendiriyor.

Cambridge Üniversitesi Hastaneleri’nden salgın hastalık danışmanı Profesör Babak Cavid ise virüsün hava yoluyla bulaşmasının olası olduğunu söylüyor, ancak virüsün havadaki bulaşıcılığının ne süreyle devam ettiği konusunda delillerin yetersiz olduğunu belirtiyor.

Cavid’e göre virüs, taşıyıcı kişinin ortamdan ayrılmasından sonra bile havada asılı kalıyorsa, bu sağlık çalışanlarının ve diğer kişilerin kendilerini korumaları için gerekli önlemleri değiştirmeleri için yeterli bir sebep.

DSÖ’nun sağlık çalışanları için 29 Haziran’da çıkardığı koronavirüs kılavuzunda virüsün solunan damlacıklar yoluyla ve yüzeylerden geçtiği belirtiliyor.

DSÖ'ye göre hava yoluyla bulaşma, entübasyon işlemi gibi özel bazı durumlar esnasında mümkün hale gelebiliyor. DSÖ bu işlemlerin uygun şekilde havalandırılan ortamlarda uygulanmasını ve doktorların N95 tipi maske ve diğer koruyucu malzemeleri kullanmalarını öneriyor.

Harvard Üniversitesi Kamu Sağlığı Enstitüsü doktorlarından epidemi uzmanı William Hanage’e göre DSÖ’nün incelemekte olduğu rapor bu bulaşma biçiminin mümkün olabileceğini gösteren birçok mantıklı noktaya değiniyor ve bunlar ciddiye alınmalı. Ancak hava yoluyla bulaşmanın ne sıklıkla yaşandığı da önemli bir faktör ve bunun sıklık derecesi bilinmiyor.

Hanage’ye göre virüs hava yoluyla bulaşıyorsa, ancak bu nadiren oluyorsa, bu seçeneği elemenin alınan önlemler ve uygulanan prosedürler üzerinde çok da fazla etkisi olmayabilir.