Dünden bugüne İsrail ile BAE'nin normalleşme süreci

ABD tarafından, İsrail ve BAE adına yapılan ortak açıklamada, bugün ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve BAE Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid Al Nahyan'ın bir telefon görüşmesi yaptığı belirtilerek, "İsrail ve BAE arasındaki ilişkilerin tamamen normalleşmesi için anlaşmaya varıldı." ifadesi kullanıldı.

BAE başta olmak üzere Körfez ülkelerinin, özellikle son yıllarda resmi yollarla ve aleni bir şekilde, tarihinin en sağcı hükümetinin iktidarda olduğu İsrail ile ilişkilerini normalleştirmek için adeta birbirleriyle yarıştığı görülüyordu.

Bölge halklarının "Filistin ve diğer Arap topraklarının işgalcisi" olarak gördüğü İsrail'le, Arap ülkelerinin normalleşme sürecinin, özellikle son üç yılda davetler, ziyaretler, toplantılar, bildiriler ve etkinlikler aracılığıyla hızlanması dikkati çekiyordu.

AA muhabiri, İsrail ve BAE ilişkilerinin normalleşme seyrini derledi.

• 2015

Filistinli taraflarca İsrail'e hizmet etmekle suçlanan ve BAE Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayid Al Nahyan'ın güvenlik danışmanı Muhammed Dahlan'ın, 2015'te Paris'te İsrail'in aşırı sağcı dönemin Savunma Bakanı Avigdor Liberman ile görüştüğü haberleri basına yansıdı.

• Eylül 2016

BAE ordusu, 2 Eylül 2016 yılında ABD'nin Nevada eyaletinde, Pakistan, İspanya ve İsrail hava kuvvetlerinin katılımıyla yapılan ortak askeri tatbikatta yer aldı.

• Mart 2017

BAE ordusu, Mart 2017'de, ABD, Yunanistan, İtalya ve İsrail hava kuvvetleriyle ortak askeri tatbikata katıldı.

• 21 Temmuz 2017

İsrail'in Haaretz gazetesi, İsrail Başbakanı Netanyahu ile BAE Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayid Al Nahyan'ın, 2012'de ABD'nin New York eyaletinde bir araya geldiğini yazdı.

Haberde ikilinin, uzak bir mesafeden yeraltı otoparkına indikleri otelin özel asansörle çıktıkları üst kattaki özel bir bölümünde gizlice görüştüğü ileri sürüldü.

• Ekim 2018

BAE yönetimi, Ekim 2018'de BAE'nin başkenti Abu Dabi'de düzenlenen judo turnuvasında İsrailli sporcuların kendi bayrakları altında yarışmasına izin verdi.

Turnuvayı izlemek için milli takımla Abu Dabi'ye gelen İsrail Kültür ve Spor Bakanı Miri Regev, madalya töreninde ülkesinin ulusal marşının çalınması üzerine duygusal anlar yaşayarak, gözyaşı döktü.

• 30 Ekim 2018

Eski İsrail İletişim Bakanı Eyüb Kara da 30 Ekim 2018'de BAE'nin Dubai kentinde düzenlenen telekomünikasyon konferansına katılarak, konuşma yaptı

• Temmuz 2019

Eski İsrail Dışişleri ve İstihbarat Bakanı Yisrael Katz ise Temmuz 2019'da Birleşmiş Milletler'in düzenlediği çevre konferansına katılmak için Abu Dabi'yi ziyaret etmişti.

BAE yönetimi, Expo 2020 Dubai'ye İsrailli firmaları da davet etti.

• 20 Ağustos 2019

Haaretz gazetesi, 20 Ağustos 2019'daki bir haberinde, İsrail ile Abu Dabi yönetiminin, aralarında casus uçakların da bulunduğu modern istihbarat araçlarıyla donatımı konusunda 3 milyar dolarlık büyük bir iş birliği yaptığını öne sürmüştü.

• 10 Nisan 2020

Londra merkezli Arab el-Cedid gazetesinde 10 Nisan'da yayımlanan habere göre BAE, Hafter'e destek için İsrail'den temin ettiği sofistike hava savunma sistemlerini gönderdi.

• 20 Mayıs 2020

BAE’ye ait Etihad Airways salı günü, Filistin'in Kovid-19 ile mücadelesine destek amacıyla gönderilen tıbbi malzemeleri ulaştırmak için İsrail'e ilk kez sefer düzenledi.

• 6 Haziran 2020

BAE ve İsrail arasında son yıllardaki yakınlaşmanın bir sonucu olarak farklı ülkelerden gelen 3 bine yakın Yahudi "BAE Yahudi Topluluğu"nu kurdu ve resmi olarak Twitter hesabı açtı.

Twitter üzerinde "Jewish Community of the UAE-BAE'deki Yahudi Topluluğu" adında mayısta resmi bir hesap açıldı.

• 10 Haziran 2020

Etihad Airways, Filistin'e tıbbi malzeme yardımı iddiasıyla ikinci kez doğrudan İsrail'e sefer düzenledi.

• 16 Haziran 2020

BAE Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Enver Gargaş, Amerikan Yahudi Komitesinin (AJC) düzenlediği online konferansta yaptığı konuşmada, "BAE, İsrail ile iletişim kanallarının açık tutulmasının her iki ülke için de daha iyi sonuçlar doğuracağını düşünüyor." dedi.

• 25 Haziran 2020

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ülkesinin diplomatik ilişkilere sahip olmadığı BAE ile yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) mücadelede iş birliği yapacağını açıkladı.

• 26 Haziran 2020

BAE, Kovid-19 ile mücadelede iş birliği çerçevesinde, İsrail'e 100 bin tanı kiti gönderdi.

İsrail'in Yediot Ahranot gazetesinde 26 Haziran'da yer alan bir haberde, 100 bin tanı kitini taşıyan BAE'ye ait bir uçağın, 26 Mart'ta Tel Aviv'e indiği belirtildi.

BAE, Kovid-19 mücadele kapsamında İsrail'le ortak proje başlatıldığını duyurdu.

BAE resmi haber ajansı WAM'da yer alan açıklamada, "BAE merkezli özel sektörde iki şirket, İsrailli iki şirketle tıp alanında ve Kovid-19'la mücadele kapsamında bazı projeler başlattıklarını duyurdu." ifadelerine yer verildi.

• 3 Temmuz 2020

BAE'den G42 yapay zeka firması İsrail'den iki savunma sanayi firmasıyla anlaşma imzaladı.

İsrail'den iki firmanın, BAE G42 firmasıyla Kovid-19 mücadelede teknolojik çözümler geliştirmek amaçlı çalışmak üzere anlaşma yaptığı belirtildi.

• 10 Ağustos 2020

Yemenli Yahudi bir aile, 15 yıl sonra İsrail ile iyi ilişkiler geliştiren BAE'de buluştu. BAE, Yemen'den gelen aileye vatandaşlık verdi.