Düzenli denetimle kazalar son bulur

Uzmanlar; ölüm ve yaralanmaların sebebinin, tedbirsizlik olduğunun altını çizerek çözüm önerilerini Aydınlık'a anlattı.

Her yıl eğlence parklarındaki kazalarda onlarca vatandaş hayatını kaybediyor. Art arda yaşanan kazalar, ders alınmadı mı sorusunu beraberinde getiriyor. Uzmanlar denetimlere ve makinaların bakımsızlığına dikkat çekiyor. Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Üyesi Ezgi Kılıç ve İş Güvenliği Uzmanı Şenay Koçyiğit Özdoğan konu hakkında değerlendirmelerde bulundular.

STANDARTLARA GÖRE DÜZENLİ BAKIM

Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Üyesi Ezgi Kılıç, lunaparklardaki denetimler hakkında konuştu. Kılıç, “Oyun makinaları, tüm makinalar gibi, yetkili servis ve üreticinin önerdiği günlük, haftalık bakımlardan geçmelidir. Ekipmanın kontrolü; sorumluların gözetimi altında, yetkili teknik servisler tarafından standartlara göre düzenli olarak yapılmalıdır.” dedi.

Bulundukları sınırlar dikkate alınarak, ilçe belediyeleri ve büyükşehir belediyeleri tarafından ruhsatları verilmesi gereken bu işletmelerin denetimlerinin de yine belediyeler tarafından yaptırılması gerektiğini söyleyen Kılıç, sözlerini şöyle sürdürdü:

“14 Temmuz 2005 tarihli İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına ilişkin 9207 sayılı yönetmeliğe göre sirk ve lunaparkta bulunan oyun ve eğlence mekanlarının kontrol ve bakımından sorumlu olmak üzere teknik bilgi ve yeterliliğe sahip en az bir mühendis ve bir teknisyen bulundurulması zorunludur. Lunaparkların ruhsat alabilmesi için her sezon öncesi yeniden Periyodik kontrollerinin yapılması ve emniyet aksamlarının test edilmesi gerekmektedir. Ayrıca eğlence ekipmanları işletmeye alınmadan önce günlük olarak, tüm emniyet tedbirlerinin çalıştığı tespit edilerek boşta çalıştırma işlemi yapılmalı ve bu kontroller yasal olarak kayıt altına alınmalıdır.”

KAZALAR İHMALLERDEN KAYNAKLI

Lunapark kazalarının sebebi hakkında Kılıç şöyle konuştu:

“Denetimleri yaptırılmayan, kar hırsıyla hareket ederek makinaların bakımı, günlük ve aylık periyodik kontrolleri ihmal edilen ve eğitimsiz personel tarafından işletilen mekanlarda kazalar yaşanıyor. İşletmecilerin, ‘vatandaşların can ve mal güvenliğinden’ sorumlu olduğu unutulmamalıdır.”

İŞLETME KAPATILIR

İş güvenliği uzmanı Şenay Koçyiğit Özdoğan ise lunapark işletmecilerinin, oyuncakların bakım ve onarımını aksatmasının yaptırımları olduğunu söyledi. Özdoğan, “Bakımları yapılmayan oyuncaklar tespit edildiğinde işverene ciddi cezalar kesilmekte. Güvensiz bir eğlence ortamı var ise işletmenin kapatılmasına kadar gidilebilir. Bir kaza olduğunda da sonrasında olacak hukuki süreç içerisinde çeşitli yaptırımlar işvereni beklemektedir” ifadelerini kullandı.

YETERLİ EĞİTİM ALMIŞ OLMALARI ŞART

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayınlanan, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin lunaparkları da kapsadığını ifade eden Özdoğan şunları söyledi:

“Yönetmeliğe göre eğlence merkezlerinde kullanılan bütün makinaların düzenli bakımlarının ve periyodik kontrollerinin her yıl en az bir kere yaptırılması gerekiyor. Kullanılan eğlence makinalarının kurulumlarını makina mühendisleri veya makina teknikerleri yapmalıdır. Makinaların kullanımı için operatörlerin yeterli eğitimleri almış olması gerekmektedir. Makinalarda günlük olarak yapılacak kontrollerle bir arıza olup olmadığı tespit edilmeli, risk taşıyan makinalar kullanıma kapatılmalıdır. Yeterli önlemler alınmadan hiçbir makina kullanıma açılmamalıdır.”

Özdoğan, lunaparklara yapılan denetimler yeterli seviyede olmadığına dikkat çekti. Özdoğan, “Denetimler, bakanlık müfettişlerince özellikle yaz aylarında daha da sıklaştırılmalıdır. Oyuncakların muayenesi ise makina mühendisleri, makina teknikerleri veya yüksek teknikerler tarafından yapılmalıdır. Muayeneyi yapacak olan kuruluşun akredite bir kuruluş olması önemlidir.” dedi.

BUNLARI KONTROL ETMEDEN EĞLENCEYE BAŞLAMAYIN!

Oyuncakları kullanmadan önce ve o anlarda son derece dikkatli olmamız gerektiğini vurgulayan uzmanlar lunapark işletmecilerine ve vatandaşlara çeşitli uyarılarda bulundular.

Şenay Koçyiğit Özdoğan: Vatandaşlarımız oyuncaklara binmeden önce operatör kabinini kontrol etmelidir. Kabinde risk etmeni olabilecek unsurlar paylaşılmalı ve o oyuncak tercih edilmemelidir. Acil durumlarda alınması gerekli önlemler, elektrik kesilmesi gibi durumlarda yedek jeneratör olup olmadığı operatöre sorulmalıdır. Oyuncaklardaki emniyet kemeri gibi güvenlik önlemlerinin tam alındığından emin olmadan da oyuncaklara binilmemeli.

BASİT DÜZENLEMELER HAYATİ ÖNEMDE

Ezgi Kılıç: Lunaparklarda, çocukların güvenliğini sağlamak amacıyla, yaş ve boy düzenlenmesini içeren uyarı levhaları ve talimatlar olmalıdır. 6 yaşına kadar çocuklar için ebeveynleri mutlaka refakat etmelidir. 6 yaş üstü çocuklarda ise ebeveynler, oyuncağın kullanımı sırasında herhangi bir güvenli olmayan durum ihtimaline karşı gözlem yapmalıdır. Kalp pili, kalp hastalığı olanlar, hamileler, alkol ve uyuşturucu etkisinde olanlara oyuncak kısıtlamaların olduğu uyarılar yerleştirilmelidir. Bu tür basit düzenlemelerin dahi olmadığı lunaparkların, bakım-onarım ve operatör yetkinliğinin de tam olarak sağlamadığını düşünerek kullanmamak uygun olacaktır.

ARIZALAR VE TEDBİRSİZLİKLER CANA MAL OLDU...

2 Temmuz 2021’de Antalya'da bir lunaparkta, go-kart oyuncağının kemerlerinin yanlış bağlaması sonucunda Furkan Özkaya hayatını kaybetti.

30 Ağustos 2021’de İstanbul Avcılar’da Zeynep Günay, oyuncak hareket ederken fenalaştı. Hastaneye kaldırılan Günay, hayatını kaybetti.

15 Nisan 2021'de İstanbul Tuzla'da dönen salıncak oyuncağında teknik arıza sonucu insanlar savruldu, iki kişi yaralandı.

11 Haziran 2021'de 'Disko' isimli oyuncağın sepet kısmı, mekanizmadan koptu, üç çocuk sepette sıkışarak yaralandı.

9 Temmuz 2021'de 26 yaşındaki Ahmet Kaya, gondolun emniyet kemerinin açılması sonucu düştü, müdahalelere rağmen kurtarılamadı.

Temmuz 2022'de eğlence treninin raydan çıkması sonucu yaşanan kazada Sinem Gülşen Dilekçe hayatını kaybederken, 3 kişi yaralandı.

ÇALIŞANLAR NELERE DİKKAT ETMELİ?

Ezgi Kılıç oyuncakların kontrolü, alanda çalışanların bilmesi ve uygulaması gerekenler hakkında bilgiler verdi:

• Lunaparklarda, iletişim sistemleri de dahil olmak üzere tüm güvenliğin, frenlerin ve diğer güvenlik cihazlarının etkin bir şekilde çalıştığı
• Bariyerlerin, korumaların, yürüyüş yollarının yerinde olduğu
• Kilitleme cihazlarının ve emniyet pimlerinin iyi durumda olduğu kontrol edilmelidir.

Lunaparktaki tüm personellere asgari olarak;

• Alan güvenliği
• Davranışları bozuk olan kişilerle iletişim
• Ekipmanlardaki arıza ve hasarlara ilk müdahale
• Yangın, kötü hava koşulları, bomba ihtimali ve diğer acil durumlarda yapılması gerekenler öğretilmelidir.