Eczacılık Bayramı’nda eczacıların talepleri

Kovid-19 küresel salgını ile mücadele eczacıların toplum sağlığı açısından önemini bir kere daha ortaya koydu. Üniversitelerde, devlet hastanelerinde, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nda, Sosyal Güvenlik Kurumu gibi kamu kurumlarında, ilaç endüstrisinde, özel hastanelerde ve yaygın olarak serbest toplum eczanelerinde görev yapan eczacılar mücadelenin en ön safında kamu sağlığı için bilgi ve birikimlerini seferber ettiler. Kovid-19 nedeni ile 50’nin üzerinde eczacı hayatını kaybetti.

Ülkemizde eczacılık eğitiminin başladığı, 14 Mayıs 1839 tarihi, Eczacılık Bayramı olarak kutlanıyor. Herkes evde kalırken halk sağlığı için görevleri başında olan eczacılar, Eczacılık Bayramı’nda taleplerini Aydınlık’a anlattı. Sözü, Eczacı Dayanışma Topluluğu üyesi eczacılara bırakıyoruz.

BİRİNCİ BASAMAĞIN YÜKÜNÜ HAFİFLETTİLER

Ecz. Mehtap Kutbay: Pandemide serbest eczaneler hiçbir sorumluluktan kaçmadı. Maske dağıtımı görevi verildiğinde bunu yerine getirdi. Grip aşısı dağıtım sürecinde de keza yine bilabedel bu görev başarıyla yerine getirildi. ASM ve diğer sağlık kuruluşlarındaki yoğunluk ve bulaşı önlemek için uygulamaya konulan “Kronik Hastalıklarda Reçetesiz İlaç Tedavisi” uygulaması kapsamında ilaç kullanım raporu olan kronik hastaların ilaçlarını reçete yazılmasına gerek kalmadan eczanelerimiz aracılığıyla hastalara ulaştırıldı. Birinci basamağın yükünün hafifletilmesinde eczacılar ellerinden geleni yaptılar ve yapmaya da hazırlar.

‘MESLEK HAKKI İSTİYORUZ’

Ecz. Ömür Çakmak: Birinci basamak sağlık kuruluşu olarak tarif edilen serbest toplum eczaneleri ticari ve bürokratik cenderelerden kurtulmak istiyor. Mevcut geri ödeme sisteminde eczacının geliri sadece cirosuna bağlı, bu durum eczacıyı serbest piyasanın insafıyla baş başa bırakıyor. Eczacı mesleğini ticari kaygılardan uzak, farmakolojik danışmanlık işlevine uygun bir şekilde icra etmek istiyor. Örneğin pek çok gelişmiş ülkede uygulandığı gibi, hastaya sunduğu ilaç kutusu başına devlet tarafından eczacıya meslek hakkı / danışmanlık bedeli ödenmesi talebi var. Bu gerçekleşirse eczacının geliri verdiği kamusal hizmetle orantılı olacak ve üzerindeki ticari baskı ortadan kalkacaktır. Uzun vadede eczacının önleyici sağlık hizmetlerindeki rolü ve işlevi ile kamunun ilaç harcamalarının da düşmesinin önü açılmış olur.

‘İLAÇ FİYAT KARARNAMESİ GÜNCELLENMELİ’

Ecz. Ömer Albayrak: İlaç fiyat kararnamesi 2009 yılından beri güncellenmiyor ve bu şekliyle çoğunlukla eczacının hak ettiği gelirler her yıl artarak ilaç kartellerinin cebine gidiyor eczaneler düşük kar oranları ile iflasa sürükleniyor.

Öte yandan birçok eczacı, “üçüncü şahıs beyanı” esas alan veya “sahte reçete” gibi kendi sorumluluklarının tamamen dışında şikayetlere bağlı olarak idari soruşturmalar ile mağdur ediliyor. Bu soruşturmalar, çoğu zaman mahkeme sonucunda haksız bulunuyor. Soruşturmaların belli bir süzgeçten geçirilerek yapılması ve baskıların azaltılması gerekiyor.

İLAÇ YALNIZCA ECZANEDE SATILMALI

Ecz. Nurcan Günerhan: Vitamin, mineral, bağışıklık güçlendirici, dermokozmetik, el ve cilt antiseptiği gibi ilaç kategorisindeki ürünlerin market ve internetten satışı halk sağlığını tehlikeye atıyor. İnternette satılan ilaçların neredeyse yüzde yüzü sahte veya bozuk. Eczaneler yılda iki kez Sağlık Bakanlığınca temin ve saklama koşulları vb. standartlar ile ilgili rutin olarak denetlenmektedir. Bu ürünlerin güvenle alınabileceği adres eczanelerdir.

HER 6 ECZACIDAN BİRİ İŞSİZ

Ecz. Hatice Uzun: Türk Eczacıları Birliği verilerine göre eczacılık fakültelerinden mezun olan her altı eczacıdan biri işsiz. 5 yıllık eğitimin sonunda mezun olan eczacılar, serbest eczane açabilmek için bir yıl da yardımcı eczacı olarak çalışmak zorunda. Yardımcı eczacılık uygulamasında aksaklıklar nedeniyle birçok yeni mezun eczacı iş bulmakta zorlanıyor. Bu konuda mesleki koordinasyon ve maddi teşviklerin yetersizliği yardımcı eczacı adaylarını zorda bırakıyor. Kamu kurumlarına atanmak isteyenler için ise çok sayıda başvuru ve açılan az kadro kontenjan nedeniyle kura ile atanıp göreve başlamak bir mucizeye dönüşmüş durumda. Hali hazırda eczacılar iş bulamazken yeni eczacılık fakülteleri açılıyor ve kontenjanlar artırılıyor. Gelecekte eczacılık mesleği açısından eğer farklı alanlarda istihdam artırılmazsa ihtiyaçtan fazla eczacının yetiştirilmesi ile işsizlik çığ gibi büyüyecek.

‘KAMU ECZACILARININ ÖZLÜK HAKLARI İYİLEŞTİRİLMELİ’

Ecz. Ufuk Bozkurt: Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu başta olmak üzere, devlet hastanelerinde, SGK gibi kurumlarda görev yapan eczacılar çalışma koşullarının, özlük haklarının, maaş ve emeklilik standartlarının dengeli bir seviyeye çekilmesi beklentisi içerisinde. Kamuda eczacı istihdamının artırılması da iş yükünün paylaşılması ve ilaca ilişkin yeni kamu politikalarının üretilebilmesi için bir gereklilik.

Öte yandan ilaç üretim kapasitesi üst düzeyde olan yerli ilaç sanayimizin bu potansiyelini milli ilaç ve katma değeri yüksek biyoteknolojik ilaç üretiminde de kullanabilmesi için ilaç endüstrisinde eczacı varlığı güçlendirilmeli. İlaçta dışa bağımlılığa son vermek için yerli ilaç sanayimize büyük sorumluluklar düşüyor, bu konuda üniversitelerimiz, TÜBİTAK ve TİTCK ile koordine teşvik ve çalışmalarla, eczacı bilgisi ve emeğini seferber ederek yeni atılımlar endüstride görev yapan eczacılarımızın da birincil beklentisi.

EĞİTİM VE ÖĞRETİME YATIRIM

Ecz. Özge Tanyar: İlaç gibi bir stratejik ürünün bilim ve bilgi ile ilk tasarlandığı yerlerden birisi akademi. Köklü eczacılık fakülterimizin deneyimlerini ve yetişmiş insan gücünü Ar-Ge laboratuvarlarına, TÜBİTAK ve yerli ilaç endüstrisi ile ilişkileri geliştirmeye kanalize etmeliyiz. Eczacı akademisyenlerin enerjisini, çabalarını, bilgilerini verimli hale getirecek, onları cesaretlendirecek, önlerini açacak, işlerini kolaylaştıracak adımları ivedilikle atmalıyız. Aşı geliştirme süreçlerinde bunun ne kadar önemli olduğunu bir kere daha gözlemledik. Akademideki eczacılar kamu disiplini ile oluşturulacak ilaç ve aşı araştırma geliştirme faaliyetlerinin merkezinde yer alacaklardır.