Ek bütçe maaş ve enerjiye gidecek

TBMM’ye sunulan ek bütçe tasarısıyla Bütçe’nin gider kalemine 880 milyar 475 milyon lira ek ödenek verildi. Ek bütçenin büyük kısmı personel giderlerine ayrıldı. Personel giderleri ve personel sosyal güvenlik giderleri kalemi yüzde 40.5 oranında artırıldı. Cumhurbaşkanı ödeneği de yüzde 20.2 oranında artırıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imzasını taşıyan 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu. Teklifin gerekçesinde17 Aralık 2021 tarihli ve 7344 sayılı 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile merkezi yönetim bütçe giderleri için "1 trilyon 750 milyar 957 milyon 322 bin Türk lirası ödenek tahsis edildiği" hatırlatılarak, "Dünyada ve ülkemizde yaşanan ekonomik ve jeopolitik gelişmeler sonucu genel fiyatlar seviyesinde önemli artışlar meydana gelmiş, dolayısıyla bütçe ödeneklerinde de artış yapılması ihtiyacı doğmuştur" denildi. Gerekçede şu satırlara yer verildi: "Ödenek ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri bütçelerinin 'personel giderleri' ve 'Sosyal Güvenlik Kurumuna devlet primi giderleri' ekonomik kodlarını içeren tertiplerine yapılan ödenek eklemeleri dahil toplamda 1 trilyon 80 milyar 515 milyon Türk lirası ödeneğin eklenmesi teklif edilmektedir."

Ek Bütçe Tasarısı, bütçenin mayıs ayında 144 milyon lira fazla vermesinin ardından geldi.

GEREKÇEDEKİ GİDER ARTIŞLARI

TBMM’ye sunulan ek bütçe kanun teklifinin gerekçesinde, ek ödenek ihtiyacının kaynaklandığı harcama artışları arasında, elektrik ve gaz fiyatlarındaki artışın vatandaşa yansıtılmaması için BOTAŞ’ın çıkış fiyatlarına aynı oranda artış yapılmaması kaynaklı transferler, memurlara, emeklilere yapılacak maaş artışı, maaş artışı kaynaklı sosyal güvenlik prim giderleri, vatandaşların sosyal güvenlik prim ödemeleri, eğitim ve yaşlı bakımı gibi sosyal sosyal destek harcamaları, hububat üretimi yapan çiftçilere ödenen ek girdi maliyet desteği benzeri harcamalar, hububat fiyatlarındaki artışların tüketicilere yansıtılmaması amacıyla ayrılan ödenekler, savunma ve güvenlik kurumlarının ödenek ihtiyaçları başta olmak üzere mal ve hizmet alım giderlerindeki artışlar sıralandı.

Bütçe gerekçesinde, memur ve kamu işçilerinin ücret ve maaşlarında, ocak ve şubat aylarında yapılan, kanun ve ek sözleşmelerle yapılan iyileştirmeler ayrıntılarıyla hatırlatıldı. Yılın ikinci dönemi için öngörülen zamlara ilişkin olarak da “Enflasyon farkı nedeniyle daha yüksek gerçekleşeceği görülmektedir." ifadeleri kullanıldı.

AÇIK TAHMİNİ DÜŞÜRÜLDÜ

Gelir artışıyla birlikte yıl sonu bütçe açık tahmini 78.3 milyar TL’ye geriledi. Önceki tahmin 278.4 milyar lira düzeyindeydi. Ek bütçenin gelir tarafında ise yıl sonu gelir tahmini 1 trilyon 80 milyar 515 milyon lira artırıldı.

Ek bütçede gelir tahminindeki artış, gider tahminindeki artışın çok üzerinde gerçekleşti. Aralık ayında kabul edilen merkezi yönetim bütçesinde açık 278 milyar 374 milyon lira düzeyinde tahmin edilmişti. Ek bütçe ile oluşan yeni bütçe açığı tahmini 78.3 milyar liraya geriledi.

FAİZE ÖDENEK ARTIŞI PERSONELİN BEŞ KATI

Madde gerekçeleri arasında, gider ödeneklerinin hangi kalemlerde ne kadar olduğu kaydedildi. Faiz giderleri ödeneğinin, personel giderlerinin beş katından fazla olması dikkat çekti. Sermaye giderlerine ayrılan yüklü ödenek ise bıçak gibi kesilmiş olan kamu yatırımlarının artırılacağına işaret etti. Ek ödenek tutarları şöyle sıralandı:

• Personel gideri: 16 milyar 823 milyon 485 bin lira.
• Mal ve hizmet alım gideri: 86 milyar 663 milyon 870 bin lira.
• Faiz gideri: 89 milyar 416 milyon 338 bin lira.
• Cari transfer: 421 milyar 17 milyon 578 bin lira.
• Sermaye giderleri: 74 milyar 93 milyon 864 bin lira.
• Sermaye transferleri: 13 milyar 579 milyon 640 bin lira.
• Borç verme: 140 milyar 24 milyon lira.
• Yedek ödenek: 38 milyar 856 milyon lira.

BÜTÇE ARTIŞININ KAYNAKLARI

Yine madde gerekçeleri arasında gelir artışları dört kalem halinde belirtildi:

• Vergi gelirleri: 1 trilyon 80 milyar 515 milyon lira.
• Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri 36 milyar 522 milyon 40 bin lira.
• Diğer gelirler: 116 milyar 889 milyon 24 bin lira.
• Sermaye gelirleri: 1 milyar 702 milyon 700 bin lira.