Ekonomik kriz, güvencesizlik, örgütsüzlük, emek sömürüsü… İşçi hareketinde yükselen yeni dalga

Hükümet dört bir koldan ücretlilerin kazanımlarını tarihe gömecek adımlara hazırlanıyor. Örgütlenen cezalandırılıyor. İşgücü Uyum Programları, Orta Vadeli Program (2024-2027) ile güvencesizlik, örgütsüzlük ve emek sömürüsü hedefleniyor. “İşveren dostu iş kanunu istiyoruz.” seslerine karşı Türkiye’nin dört bir yanında işçiler “kemerde sıkacak delik kalmadı” diyerek geçinilebilir ücret ve insanca çalışma koşulları için mücadele ediyor.

TÜRK-İŞ YARIN İŞ BIRAKACAK ÖNÜMÜZDEKİ KIŞ ÇETİN GEÇECEK

Ücretliler ya asgari ücrete tabii ya da 12 ay çalıştığının 2 ayı vergiye kesiliyor. Emekçilerin ekmeği her geçen gün küçülürken işçi konfederasyonları Ankara’da “gelirde ve vergide adalet” talebiyle mitinge hazırlanıyor. Bununla beraber TÜRK-İŞ, tüm uyarılarına rağmen çalışma hayatındaki sorunların çözümü için adım atmayan hükümete yarın örgütlü olduğu tüm iş yerlerinde mesai başlangıcında 1 saat iş bırakarak uyarısını yapacak.

Bordro mahkumları Ankara yoluna fabrika önlerinde hazırlanıyor. Önümüzdeki süreç, kurulacak pazarlık masalarının çetin geçeceğini gösteriyor. Aydınlık, İstanbul’dan Hatay’a; İzmir’den Ordu’ya, Kocaeli’nden Ankara’ya verilen emek mücadelelerini derledi.

POLONEZ’DE TARİH YAZIYORLAR

İstanbul Çatalca’da kurulu Ürdün sermayeli Polonez iş yerinde işçiler düşük ücretlere karşı ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebiyle Tekgıda-İş Sendikası’na üye oldu. Sendika karşıtı işveren, 19 Temmuz günü önce 13 sendika üyesi işçiyi işten çıkardı ardından da arkadaşlarına destek olan diğer işçileri yüz kızartıcı suç işledikleri iftirasıyla işten çıkardı. Böylece sayı 146’ya ulaştı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, bu süreçte işverenin sendikal hakları çiğnediğini tescilledi. İşverene idari para cezası vererek suç duyurusunda bulundu. Ancak gerekli adımlar atılmadı. İşveren, kanuna aykırı olarak taşeron işçilerle üretimi sürdürmeye çalışıyor. Polonez işçileri ise kolluk kuvvetlerinin yoğun baskısına rağmen anayasal hakları için mücadelelerini sürdürüyor. İşçilerin talebi, işe iade ve toplu iş sözleşmesinin (TİS) imzalanması.

ASPLASTİK’TE İŞÇİLER KARARLI

İstanbul Hadımköy’de 185 işçinin çalıştığı ve Petrol-İş Sendikası’nın örgütlü olduğu Asplastik’te iki yılı aşkın süren örgütlenme mücadelesinin sonu grev oldu. Nisan ayında başlayan toplu pazarlık masası 6 kez kuruldu. İşveren “sendika istemediğine” ilişkin tutumunu sürdürdü. Grev kararı alındı. İşveren bu süreçte aralarında sendikanın iş yeri temsilcilerinin ve 10 yıllık kıdeme sahip işçilerin bulunduğu 10 işçiyi işten çıkarıldı. Ancak sendikasına sıkı sıkıya sarılan işçiler, 19 Eylül sabahı hiçbir fire vermeden, “Bu iş yerinde grev vardır” pankartını iş yerine astı.

TARKETT’TE GREV BAŞLADI

İstanbul’da Tuzla Deri Organize Yan Sanayii Bölgesi içinde bulunan Tarkett iş yerinde, işçiler daha iyi koşullar için Petrol-İş Sendikası’nda örgütlendi. 2023 yılının Şubat ayında çoğunluk sağlandı ancak işveren itiraz etti. Bir yılın ardından mahkeme, sendikanın yetkisini tekrar tescillemiş oldu. Pazarlık süreci başladı ancak işveren işçilerin taleplerini görmezden geldi; işçileri sendikadan istifaya zorladı. 18 Eylül günü grev başladı.

MKB RONDO TİS İSTİYOR

2013 yılında Avusturyalı Rondo Ganahl Anonim Şirketi tarafından devralınan MKB Oluklu Mukavva Kutu ve Ambalaj Fabrikası’nda Selüloz-İş Sendikası’na üye işçilerin başlattığı grevde 26 gün geride kaldı. İstanbul Tuzla’da kurulu iş yerinde 100 civarı işçi sosyal haklardan mahrum şekilde 20 bin lira civarında ücretlerle çalışıyordu. İşçiler sendikada örgütlendi ve işverenin itirazları süreci 1 buçuk sene uzattı. Nihayetinde yetki tescillendi ve pazarlık süreci başladı. Yüzde 80 zam isteyen sendikaya karşı işverenin teklifi yüzde 45 olmuştu.

MERSEN’DE 157 GÜN DOLDU

Kocaeli’nde Gebze Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulu Fransız sermayeli MERSEN iş yerinde Birleşik Metal-İş Sendikası’nın 19 Nisan’da başlayan grevi 157 günü geride bıraktı. Her gün fabrika önündeki grev çadırında güne başlayan işçiler toplu iş sözleşmesi imzalanması için mücadele ediyor.

MERSEN’de de süreç diğer iş yerlerinden farklı olmadı. İşveren, sendika yetkisine itiraz etti. Süreç 2 sene sürdü. Sendikanın yetkisi tescillendi. Fransız sermayeli işveren baskılarını sürdürdü; 4 işçiyi işten çıkardı; grevdeki işçilerin yerine işçi çalıştırdı; işçilere grevden vazgeçmeleri yönünde baskı yaptı. Ancak, MERSEN işçileri emeklerine de haklarına da sahip çıkmaktan vazgeçmedi.

BEFESA’DA İKİ AY BİTİYOR

Hatay’da İskenderun Organize Sanayi Bölgesinde bulunan Befesa Silverment fabrikasında işçiler 2021 yılında Birleşik Metal-İş Sendikası’na üye oldu. İşveren itirazlarıyla süreci 3 sene uzatarak işçilerin toplu iş sözleşmesi hakkından yararlanmasını engelledi. Nihayetinde sendikanın yetkisi tescillendi. Şubat ayında başlayan toplu pazarlık sürecinde sendika yüzde 70 zam istedi, işveren yüzde 30’dan yukarı çıkmadı. Grev iki aydır sürüyor.

EKER İŞVERENİNİ UYARDILAR

Tekgıda-İş Sendikası’nın 2015 yılından beri örgütlenme çalışması yürüttüğü Eker Süt Ürünleri’nin Bursa’daki fabrikasında 3 sendika üyesi işçi işten çıkarıldı. Sendikanın cuma günü yaptığı açıklamada bugün bugün fabrika önünde direniş çadırı kuracaklarını duyurdu; işverene sendikal haklara saygı duyma ve işçilerin işe iadesi çağrısında bulundu.

BEKAERT’TE DİRENİŞ ÇADIRI

İşveren Kocaeli’de bulunan Bekaert İzmit ve Kartepe fabrikalarını birleştirince Birleşik Metal-İş Sendikası ile Özçelik-İş Sendikası arasında yetki uyuşmazlığı süreci başladı. Bu süreçte düşük zam oranlarını kabul ettirmek isteyen işveren önceki gün Birleşik Metal-İş üyesi Fatih Kaçan’ı da tazminatsız şekilde işten çıkardı. Sendika, önceki İzmit fabrikası önünde direniş çadırı kurdu.

Geçen yıl da Birleşik Metal-İş Sendikası’nın iş yeri baş temsilcisi işten çıkarılmış, günlerce eylem yapılmıştı. 2022 yılında ise İzmit fabrikasında alınan grev kararı Cumhurbaşkanlığı’nın “milli güvenlik” öne sürülerek ertelenmişti. Ancak işçiler, yine de grev pankartını asmış, 18 günlük mücadelenin ardından toplu iş sözleşmesi imzalayarak zafer elde etmişti.

YOLBULAN’DA 210 İŞÇİ KARARLI

Hatay’da Özçelik-İş Sendikası’nın örgütlü olduğu Yolbulan Metal’de 20 Haziran’da başlayan grev kararlılıkla sürüyor. En düşük ücretin 30 bin lira olması talebiyle başlayan grevde işçiler kararlı. 210 işçinin çalıştığı fabrikada kıdem süreleri de 20 yılı buluyor. Buna karşın işveren ise iki kez grevi kırma girişiminde bulundu.

SARAR MAĞAZALARINDA GREV

Öz Büro İş Sendikası’nın Sarar mağazaları için aldığı kararla Türkiye, alışveriş merkezlerinde süren grevle tanıştı. 29 Ağustos Perşembe günü 69 mağazada başlayan grev 400 işçiyi ilgilendiriyor. Sarar çalışanları, asgari ücret artı prim ile çalışıyordu. Sendikanın talebi ise asgari ücret artı yüzde 20 ve prim sisteminin düzeltilmesi.

Bununla beraber işveren, kanuna aykırı olarak, grevdeki iş yeri temsilcisini de işten çıkardı.

BÖYLE SENDİKA DÜŞMANLIĞI GÖRÜLMEDİ

İzmir Kemalpaşa’da kurulu Abalıoğlu Lezita iş yerinde anayasa ile korunan sendikal örgütlenme hakkı gasbının deyim yerindeyse kitabı yazıldı…

İzmir’in Kemalpaşa ilçesinde, sendikal örgütlenmeye direnen Lezita Fabrikası’nda HAK-İŞ Konfederasyonu’na bağlı Öz Gıda-İş Sendikası üyesi işçilerin grevi 195’inci gününde devam etti. Fabrika önünde slogan atan işçiler, toplu sözleşme görüşmesi yapmayı bekliyor.

PERFETTİ’DE HAK GASPI

Tekgıda-İş Sendikası’nın toplu iş sözleşmesi için Çalışma Bakanlığından yetki aldığı Perfetti Van Melle’nin işten çıkardığı iş yeri temsilcisinin fabrika önünde başlattığı direniş şubat ayından beri sürüyor. Bini aşkın işçinin çalıştığı yabancı sermayeli iş yeri, aylardır sendikal örgütlenme hakkının özgürce kullanılmasını engelliyor.

SOMALI MADENCİLERDEN FERNAS İŞVERENİNE ÇAĞRI

Manisa’da AK Parti Batman milletvekili Ferhat Nasıroğlu’na ait FERNAS Madencilik’te kötü çalışma koşulları ve düşük ücretler nedeniyle Bağımsız Maden-İş Sendikası’na üye olan işçiler işten çıkarıldı. Ağustos ayının sonunda işe iade ve sendikalı çalışma talepleriyle direnişe geçen işçiler önce Ankara sonra İstanbul yolu tuttu. İşçiler mücadelesini sürdürüyor.

FATSALI MADENCİLER GREVDE

Ordu'nun Fatsa ilçesinde faaliyet gösteren İspanyol Tolsa Fabrikası’nda Maden-İş ile toplu sözleşmede uzlaşma sağlanamaması üzerine 2 Eylül’de grev başladı. Türkiye Maden İşçileri Sendikası’na bağlı işçiler, talep ettikleri yüzde 50 oranındaki zam oranına karşılık işverenin yüzde 25 teklif ettiğini belirtti.