Emeklilik ve aylık hesabında kritik detay! 18 yaş öncesi çalışana emeklilik!

Emeklilik aylığı hesabı memur, işçi, kendi hesabına çalışanlar için farklı hesaplanıyor. Aylığı, çalışma yaşamı boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ve prim ödeme gün sayısı belirliyor.

Sigorta primlerinin 18 yaşından önce yatırılmasının emekliliğe etkisi merak edilen konuların başında geliyor. Bu yaştan önceki sürelere ait sigorta günleri kaybolmuyor, emeklilikte aranan prim gün sayısında hesaba katılıyor. Emeklilik başlangıcı 18 yaşının doldurulduğu tarih kabul ediliyor. Ancak bir istisna bulunuyor.

Sabah'ın haberine göre, Bu yaştan önceki çalışmaların emekliliğe etkisinde Nisan 1981 tarihi önem taşıyor. Bu tarihten önce işe girenler için 18 yaş altı çalışma sigorta başlangıcı olarak kabul ediliyor. Bu gruptakiler 16 yaşında ilk defa sigortalı olsa da sigortalılık başlangıcı kabul edilerek emeklilik şartları buna göre hesaplanır.

Sigorta sonrası mahkeme kararıyla yapılan düzeltme emeklilikte hesaba katılmıyor. SSK veya Bağ-Kur'lu olarak işe başlayanların yetim aylığı kesilmiyor, çift maaş alınmasının önünde bir engel bulunmuyor. Mirası reddeden ölen yakınının borçlarını ödeme yükümlülüğünden kurtulurken yetim aylığı almaya devam ediyor.

1980 yılında lisede okurken yaz tatilinde 3 ay sigortalı bir fabrikada çalıştım. Emekliliğe dahil edilir mi?

Uzun vadeli sigorta olan yaşlılık, malullük, ölüm sigortasına tabi çalışmak sigorta başlangıcı olarak kabul ediliyor. Bunun için de 18 yaşın doldurulduğu tarih başlangıç dikkate alınıyor.18 yaş altı çalışmaların sigorta başlangıcı kabul edilmesine yönelik istisnalar bulunuyor. Bunlardan biri de 1981 yılından önce işe başlamış olmak. Bu tarihten 14 yaşında da olsanız sigortalılık başlangıç tarihiniz kabul edilir, emeklilik buna göre hesaplanır.

Emeklilikte kimlerin yaş düzeltmesi dikkate alınır?

Nüfus kayıtlarına göre kişinin ilk defa sigortalı olduğu tarih emeklilik açısından dikkate alınıyor. İlk defa çalışmaya başladıktan sonra mahkeme kararıyla yapılan düzeltmeler emeklilik işlemlerinde geçerli sayılmıyor. Nüfus Hizmetleri Kanunu'ndaki son değişikliklere göre, dayanak belgesinde bulunduğu halde nüfus kütüklerine hatalı veya eksik tescil edilen ya da hiç yazılmayan bilgiler "hata" olarak değerlendiriliyor.

Benzeri maddi, mahkeme kararına gerek olmaksızın Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü veya nüfus müdürlükleri tarafından düzeltilebiliyor. Bu şekilde yapılan kayıt düzeltme işlemleri 5510 Sayılı Kanun'a aykırı düşmediğinden, düzeltilmiş yaş dikkate alınıyor. Somut belgeye dayanmayan ve sigortalı çalışmaya başlama tarihinden sonra gerçekleştirilen yaş düzeltmeleri ise dikkate alınmıyor.

Emekli aylığımdaki yanlış kesintiye itiraz edip geri alabilir miyim?

Emekli aylığındaki kesintiyi e-devlet üzerinden aylık bilgisi bölümüne girerek kontrol etmek mümkün. Bir yanlışlık olduğunu düşünüyorsanız Sosyal Güvenlik Kurumu'na itiraz ederek düzeltilmesini talep edebilirsiniz. Kurum tarafından yapılan incelemede kesintinin haksız olduğu tespit edilirse iade edilir.

Esnaf emekli aylığını nasıl yükseltebilir? Emeklilik başvurusunda bakmakla yükümlü olunan çocuk, eşin bulunması aylığa yansır mı?

Kazancın yani brüt maaşın yüksek olması doğrudan emekli aylığını yükseltir. Yatırılan prim yükseldikçe emekli maaşı da artar. Bağ-Kur'lu olanların asgari ücretin yüzde 32'sinin 7.5 katına kadar prim ödeme imkanı bulunuyor.

Bunun üzerinden prim yatırmaları durumunda emekli aylıkları da artacaktır. Emekli dilekçesi verirken tahsis formunda bakmakla yükümlü olunan kişi hanesine çocuk sayısı, eş belirtilmeli. Bakmakla yükümlü olunan kişi sayısı emekli aylığını etkiliyor.