En zor meslek işsizlik

İzmir Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) 546 personeliyle işsizlere iş bulduğu gibi iş yerlerine de vasfına ve ihtiyaca uygun işçi gönderiyor. Eski adında ikisi de vardı: İş ve İşçi Bulma Kurumu’ydu. Ülkemizdeki 31 milyon çalışan, 16 yaş üstü çalışan nüfusun yüzde 48’ine tekabül ediyor. İŞKUR, sanayi, hizmet, tarım ve turizm sektörlerinde merkez üslerden olan İzmir’de bu yılın ilk 9 ayında 113 bin iş başvurusu almış, yarısına yakınını işe yerleştirmiş. Ancak rakamların ötesinde rakamların yorumu ve gelecek planları da önemli. İŞKUR İzmir İl Müdürü Kadri Kabak, Ege’nin yerlisi, konusuna hakim ve yılların deneyimli bürokratı olarak doyurucu bilgileri basınla paylaştı. Son veriler ve yorumlarla tabloyu görmemize ve anlamamıza destek oldu. Basınla sohbette, iş yerleri, işsizler, kurumun faaliyetleri, ildeki istihdamda son durum, Avrupa Birliği (AB) ile işbirlikleri gibi herkesin merak ettiği konular bir bir masaya geldi.

İKİ KİŞİDEN BİRİ İŞSİZ

Başlıca konu işsizlikti. Ülkemizde son Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre iş gücünde istihdam oranı yüzde 48,4 olmuş Bu oran, her ne kadar iki kişiden birinin işsiz olduğunu gösteriyorsa da, bugüne kadar kayda geçmiş en yüksek oran. Yani olumlu bir gidişin işareti. Aktif çalışma yaşı 15 olarak alındığında, 65 milyon kişinin yarısının işi gücü var, fiilen çalışıyor.

Bu nüfusun 113 bini bu yıl 9 ay içinde İzmir’de İŞKUR’a başvurmuş, onların da yarıya yakını bir işe yerleştirilmiş. Kimler bunlar? Emekli-genç ayrımına ilişkin istatistikler yok çünkü İŞKUR, yalnızca “iş arıyorum” başvurularını alıyor. “Hangi işte çalışıyorsun, emekli misin” gibi soruları sormuyor. Yetenek ve eğitimine göre verileri alıp denk düşen iş yerlerini tarıyor ve ikisini buluşturuyor. İl Müdürü Kadri Kabak, burada bir noktaya dikkat çekiyor: Çalışanlar rakamında kayıt dışı işçiler de var. TÜİK raporu böyle…

DOĞRU İŞÇİYLE DOĞRU İŞVEREN İŞKUR

İzmir İl Müdürlüğü, bu yıl 8 bin üzerinde işsizi işe yerleştirmiş. Kadri Kabak, iş gücü piyasasıyla işçi potansiyeli arasındaki ilişkiye değiniyor:

“Doğru eşleştirmeyi sağlamak için gayret ediyoruz. Her yıl iş gücü piyasası analizi gerçekleştiriyoruz. Hangi mesleklerde eleman aranıyor? Hangilerini buluyor? Hangilerini bulamıyor? Çünkü İŞKUR'un güçlü bir aktif iş gücü hizmetleri programı var. Açılacak olan mesleki eğitim kurslarına, alanlara, dallara, bölümlere ya da meslek lisesinin açılacak bölümlerine de ışık tutmasını sağlamaya gayret ediyoruz.”

İzmir’in sanayi, tarım, turizm ve ticaret şehri olduğuna dikkat çeken Kabak, sanayideki istihdamın da Türkiye ortalamasının 2 puan üzerinde, yüzde 33’lerde olduğunun altını çiziyor. Dolayısıyla en fazla “açık iş” listesi olan bir şehrimiz İzmir. “Aktif iş gücü programlarıyla bu açığı kapatmak gerekiyor.” diyen Kadri Kabak, dünyada geleceğin mesleklerine ilişkin ilginç bir öngörüyü aktarıyor:

ORTAYA ÇIKMAMIŞ MESLEKLER

“Geleceğe yönelik dalları da öngörüp buna göre iş insan gücü kaynağını yönlendirebilmemiz gerekiyor. OECD'nin bir raporunda, bu sene doğan çocukların yüzde altmış beşinin emekli olacağı meslek, şu anda dünyada yok diyor. Yani pek çok meslek bitecek. Torunlarımızın emekli olacağı meslek şu anda dünyada daha ortaya çıkmamış belki. Yapay zeka dolayısıyla geleceğin mesleklerini öngörebilip bu konuda insan kaynaklarını sağlayacak bir modeli kurgulamamız gerekiyor.”

İKİ MİLYON BAŞVURUNUN YARISI İŞE GİRDİ

Türkiye'de bu yıl 9 ay içinde İŞKUR’a yaklaşık iki milyon civarında iş başvurusu yapılmış, 900 bin kadarı işe yerleştirilmiş. Bunun dışında değişik eleman eşleştirmesine yönelik olarak Özel İstihdam Büroları, kariyer siteleri gibi yerlerden de işe yerleştirmeler yapılmış. İş ile işçiyi buluşturmak için seçilen bir yöntem de yatırım alanlarını izlemek. İŞKUR bünyesinde yapılan bu izlemeyle yatırım teşvik belgesi alanları, serbest bölgeler saptanıyor, olası istihdam ihtiyacı belirleniyor.

GIDA VE İMALAT SEKTÖRÜ GENÇLERİ BEKLİYOR

Ülke çapında 25 milyon sigortalı, 31 milyon toplam çalışanımız var. Bu nüfusun yüzde 5,7’si İzmir’de. İzmir’deki 146 bin 565 iş yerinde 986 bin SGK’lı çalışan var. Sigortalı sayısı bine dayanmış durumda. Beş yüz üzerinde işçi çalıştıran iş yeri sayısı ise 101. Geleceğe ilişkin yatırım teşviklerindeyse tarım, madencilik, imalat, enerji, hizmet sektörleri görülüyor. Geleceğin başlıca iki iş gücü ihtiyacı olarak ise gıda ve imalat sanayi gençleri bekliyor. Son bir soru, kapanan iş yerleri var mı? Sayısı ve oranı nedir? Bu veri İŞKUR’un elinde yok, ama Kadri Kabak, doğum-ölüm yasasını hatırlatıyor ve “Aynen nüfus gibi, ölümler var ama hayat devam ediyor ve hayattaki nüfus eğrisi yukarı doğru yükseliyor.” diyor.