Enflasyon zirvede, zamlar geri alınsın

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayı enflasyon verilerini açıkladı. Aralık ayı enflasyonu 13,58’e yükselirken, yıllık enflasyon yüzde 36,08’ya ulaştı. Aralık ayı enflasyonu, Eylül 2002'den bu yana görülen en yüksek enflasyon olarak tarihe geçti. Enflasyon bu oranla son 19 yılın zirvesini gördü. TÜİK verilerine göre 415 ürün kaleminden 364'ünün fiyatı yükseldi.

Bu arada, üretici fiyat endeksi aralıkta yıllık yüzde 79,89 artarken, aylık bazda artış yüzde 19,08 oldu. Yıllık çekirdek enflasyon ise yüzde 31,88 olarak kaydedildi.

Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 53,66 ile ulaştırma, yüzde 43,80 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 40,95 ile ev eşyası oldu.

MEMUR VE EMEKLİ ZAMMI

Aralık ayı enflasyon rakamı, memur ve memur emeklileri için 2022 yılının ilk 6 ayı için yapılması gereken zammın alt limitini de belirledi. Memur sendikaları ile yapılan toplu sözleşme uyarınca enflasyon farkının oluşması halinde bu farkın, maaşa zam olarak yansıması gerekiyor. Toplu sözleşmede 2022 yılının ilk 6 ayı için yüzde 5 zam öngörülmüştü. Buna enflasyon farkı da eklenince 2022 yılı ilk 6 ayı için zam oranının alt limiti yüzde 25,65’e yükseldi.

Ancak memur sendikaları bu zammı yeterli bulmuyor. Gerçek enflasyonun TÜİK’in enflasyonunun çok üzerinde olduğunu ifade eden sendikalar, aralık ayı enflasyonuna yansımayan ancak 1 Ocak itibariyle yürürlüğe giren elektrik, doğalgaz, akaryakıt, köprü geçişleri zamlarına dikkat çektiler. Bu zamların tetikleme etkisine vurgu yapan sendikalar, toplu sözleşme hükümlerinin ihtiyacı karşılamadığını bildirdiler.

Memur-Sen ve Kamu-Sen memur ve memur emeklisine yapılacak zam konusunda şunları söylediler:

MEMUR-SEN: HEDEFLER TUTMADI

Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın: “Aralık ayı enflasyon rakamları göstermektedir ki hedefler tutmadı, tahminler şaştı. Kovid-19 pandemisinin de etkisiyle; küresel ve bölgesel ekonomide yaşanan hareketlilik, enflasyonu yukarı yönlü, alım gücünü ise aşağı yönlü hareket ettirmeye devam ediyor. Mutabakata sağlanmadan sonuçlanan ve Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararı ile 2021 için yüzde 3+ yüzde 3 oranındaki artışlar; enflasyona sadece yenilmedi, ezildi. Enflasyon farkı memurun düşen alım gücünü yükseltmek için asla yeterli değildir. Şimdi kamu görevlilerinin alım gücünü yükseltme zamanıdır.

‘YENİ ZAMLAR GELİYOR’

“Diğer taraftan, 1 Eylül-31 Aralık 2021 tarihleri arasında ekonomide yaşanan dalgalanmalar sonucu kur ve enflasyon artarken maaşlar erimeye, gelir dağılımında adaletsizlik büyümeye devam etti.

“Nitekim buna bağlı olarak yeni yılla birlikte, zamlar da peş peşe gelmeye devam ediyor. Yeni yılla birlikte doğalgaza, elektriğe, benzine, motorine, MTV ve ÖTV’ye, harçlara, vergilere, toplu taşımaya ve bunun yanında gıda ürünlerine azımsanmayacak oranda zam yapıldı. Bu gerçekler görülmeli, 'Ek Protokol' ile ilave ödeme yapılarak kayıplar telafi edilmelidir.

‘HÜKÜMET İRADESİNİ ORTAYA KOYMALI’

“Asgari ücrete yapılan yüzde 50 zam sahada memnuniyet üretmişken, aynı zorluklarla geçim mücadelesi veren kamu görevlileri ve emeklileri görmezden gelinemez, vergi muafiyetinin 'yeterli zam' olarak gösterilmeye çalışılması da kabul edilemez. Vergi muafiyetinin eşit gelir artışı sağlamadığı yaptığımız analizler sonucunda herkes tarafından anlaşılmıştır. Yine, alım gücündeki kaybın enflasyon farkı ödemesiyle telafi edilemeyecek olduğu da net olarak bilinmelidir. Bu itibarla, 15 Ocak'ta maaşlara yansıyacak şekilde Ek Protokol ile Ek Zam/İlave Ödeme yapılması için kararlı duruşumuzu yineliyor, şu an itibariyle hükümetin de irade ortaya koymasını bekliyoruz.”

'ENFLASYON FARKI SIFIR ZAM DEMEK'

Kamu-Sen Genel Başkanı Önder Kahveci: “Memurlarımıza geçen yılın ikinci yarısı için verilen yüzde 3’lük zam da henüz almadıkları 2022 yılı ilk ve ikinci yarı yıl zamları da sadece aralık ayında yaşanan enflasyon karşısında eridi, yok oldu. Üstelik bu enflasyona yılbaşı gecesi yapılan, doğalgaza, elektriğe, akaryakıta, vergi ve harçlarla ulaşıma gelen zamlar da dahil değil. Enflasyon rakamlarına, son yapılan zamlar eklendiğinde cebimize yansıyan gerçek enflasyonun, yüzde 36,08’in kat be kat üzerinde olduğu ortaya çıkıyor.

“Buna göre memur maaşları geçen altı ayda verilen yüzde 3 zam düşüldüğünde resmi olarak yüzde 22,46 eridi. Böylece memur ve emekliler için ocak ayında yüzde 22,46 enflasyon farkı ortaya çıktı.Ortaya çıkan enflasyon farkını bir lütufmuş, yeni bir zammış gibi göstermek doğru değildir. Enflasyon farkı memur ve emeklilerin 2021 yılında eriyen maaşlarının geç kalmış ve yetersiz bir telafisidir.

‘MAAŞ KUŞA DÖNDÜ’

“Artık aylık enflasyonun çift haneli rakamlara ulaştığı bu dönemde memurlara ve emeklilere 6 ay için yüzde 5 zam yapmak hiçbir vicdana sığmaz. Uzun zamandan beri döviz kurlarında yaşanan artışın enflasyonu tetikleyeceğini ifade etmekteydik. Görülüyor ki, döviz kurundaki artış hayatımızın her alanında fiyatları doğrudan etkiliyor. Tekraren ifade ediyorum ki enflasyon farkı bir zam değildir. Yaşanan fiyat artışları karşısında sıkıntı yaşayan memur ve emeklinin, kuşa dönen maaşlarına 6 ay önce yapılması gereken zammın gecikmiş bir telafisidir. Enflasyon farkı sıfır zam demektir.

‘MASA TEKRAR KURULMALI’

“En düşük memur maaşı asgari ücretin bile altında kalmak üzere. Yetkililer taleplerimizi görmezden gelirse 2022, memur ve emekli için sürdürülemez bir yıl olacak. Rakamlar 2022 ve 2023 yıllarına ilişkin toplu sözleşmenin daha başlamadan hükmünü yitirdiğini gösteriyor. Bu ekonomik şartlar altında bu maaşlar hakkaniyet, adalet ve ekonomik gerçeklerle bağdaşmıyor. Birçok kesim için destekler getirildi, memur da kendisi için bir destek bekliyor. Bu enflasyon rakamları karşısında tarafların bir araya gelmesi, masasının yeniden kurulması, 2022 ve 2023 yılı zamlarının yeni ekonomik gerçekler ışığında belirlenmesi kaçınılmaz olmuştur.

‘BIÇAK KEMİĞE DAYANDI’

“Bunu sağlamanın yolu memurlara ve emeklilere gerçek anlamda maaş artışı getirecek ek zam ve refah payı talebimizin hayat bulmasından geçmektedir. Memur ve emeklilerimiz için artık bıçak kemiğe dayanmış, bu bütçeyle yaşamak imkânsız hale gelmiştir. Ek zam ve refah payı olmadan, yüzde 5+7 ile 2022 yılının sonu, memur ve emekli için karanlıktır.”

KİRA ARTIŞ ORANI 20'YE DAYANDI

Enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla ocak ayı kira artış oranları belli oldu. Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) on iki aylık ortalaması baz alınarak belirlenen kira artış oranı ocak ayı için yüzde 19,60 oldu. TÜFE'de 2021 yılı aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 13,58, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 36,08, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 36,08 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 19,60 artış gerçekleşti.