Erdoğan'dan G20'de 'Rusyasız olmaz' vurgusu
Cumhurbaşkanı Erdoğan, G20 liderlerini tahıl anlaşması konusunda Rusya'nın taleplerini karşılamaya çağırdı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de düzenlenen 18'inci G20 Liderler Zirvesi'nin ardından düzenlenen basın toplantısında konuştu. Tahıl Koridoru'na ilişkin önemli mesajlar veren Erdoğan, “Tahıl meselesinde Rusya'yı dışlayan bir sürecin sürdürülebilir olma ihtimali çok düşüktür. Küresel gıda güvenliğine katkı için yakın zamanda Gıda Güvenliği Çalışma Grubu'nu toplayacağız. Karadeniz'de sükuneti bozacak, bölgede gerilimi tırmandıracak her türlü adımdan uzak durulması gerektiği kanaatindeyiz.” dedi.
Avrupa Birliği’ne de mesaj gönderen Erdoğan, “Bizi 50 yıldır AB üyesi ülkeler hep oyalamıştır, bugün de oyalıyorlar. Oyalasalar da oyalamasalar da Türkiye Türkiye'dir, biz yolumuza devam ederiz.” diye konuştu. Erdoğan, İsveç'in NATO üyeliği hakkında ise “TBMM'de bu tür bir karar geçmediği sürece benim 'evet' demem mümkün değil.” ifadesini kullandı.
Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki gerilime de değinen Erdoğan, pazartesi günü Paşinyan ile görüşme yapacağını belirtti. Erdoğan, “Bölgeyi (Karabağ) sükunete davet etmekten başka çaremiz yok. Karabağ'da şu anda atılan bu adımlar, doğru adımlar değil. Bunu kabullenmek mümkün de değil. Nitekim AB üyesi ülkeler de bunu kabullenmiyor.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Biden ile ayak üstü görüşme yaptıklarını bildirdi. F-16 konusunun da gündeme geldiğini söyleyen Cumhurbaşkanı, “F-16 konusunda maalesef dostlar işi alıyorlar, götürüyorlar, 'İsveç de İsveç' diyorlar. Bu şekilde yaklaşım, bizi ciddi manada üzmektedir.” diye konuştu.
MISIR İLE YENİ DÖNEM MESAJI
Diğer yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 Liderler Zirvesi kapsamında bir çok liderle bir araya geldi. Erdoğan’ın en dikkat çeken buluşması, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile yaptığı görüşme oldu. Görüşmede, Türkiye-Mısır ikili ilişkileri, ticaret hacminin artırılması, enerji alanındaki yeni işbirlikleriyle bölgesel ve küresel meseleler ele alındı. Erdoğan, görüşmede, karşılıklı büyükelçi atamalarıyla ilişkilerin yeni bir döneme girdiğine işaret ederek, ikili münasebetlerin hak ettiği seviyeye en kısa zamanda ulaşacağına olan inancını dile getirdi. Mısır yönetiminin Türk yatırımcı ve firmalarına verdiği desteğin önemli olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, LNG, nükleer enerji, kültür ve eğitim alanlarındaki işbirliğini canlandırmaya da önem verdiklerinin altını çizdi.
DİPLOMASİ TRAFİĞİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve temasları kapsamında Japonya Başbakanı Kişida Fumio ile konakladığı otelde görüştü. Daha sonra Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile karşılama töreninde ayaküstü sohbet eden Erdoğan, zirvenin ilk gününde Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Şeyh Muhammed Bin Zayed Al Nahyan, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol ile görüştü, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile Dünya Bankası Başkanı Ajay Banga'yı kabul etti.
SİSTEM ÇÖZÜM ÜRETEMİYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan ilk gün, Türkiye, Meksika, Endonezya, Güney Kore ve Avustralya'dan oluşan kıtalar arası gayriresmî istişare ve eş güdüm platformu MIKTA üyesi ülkelerin devlet başkanlarıyla da bir araya geldi. Erdoğan, MIKTA toplantısında, “Küresel sistemdeki adaletsizlikler büyürken, uluslararası kuruluşların bu sorunlara çözüm üretme kabiliyeti ise maalesef azalıyor. Bu tablo çatışmaların barışçıl yollardan çözümü, daha adil bir dünyanın inşa edilmesi, çok taraflılığın güvence altına alınması noktasında bizim sorumluluğumuzu daha da artırmaktadır. Her fırsatta dile getirdiğimiz 'Dünya 5'ten büyüktür' tespitimizin gerisinde işte bu durum vardır.” ifadesini kullandı. Zirvenin ikinci gününde G20 ülkelerinin liderleriyle Mahatma Gandhi Anıt Mezarı'nı ziyaret eden Erdoğan, zirvenin üçüncü oturumunun ardından, kapanış oturumu ile dönem başkanlığı devir teslim dönemi törenine katıldı. Erdoğan daha sonra Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel'i kabul etti. Erdoğan'ın Selman ile görüşmesinde, Türkiye-Suudi Arabistan ikili ilişkilerinin yanı sıra bölgesel ve küresel meseleler konuşuldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki gün süren zirvedeki temaslarını Hindistan Başbakanı Modi'yi kabulü ile tamamladı.
LULA'DAN TÜRKİYE MESAJI
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmenin ardından Türkiye ile ilişkilerin yeniden canlandırılacağı mesajı verdi. Erdoğan ile yaptığı görüşmenin fotoğrafını X sosyal medya hesabından paylaşan Lula, “Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığım ikili görüşmede, terk edilen Brezilya-Türkiye ortaklığının yeniden canlandırılması konusunu ele aldık.
Ayrıca iki ülke arasındaki ticaretin artması, savunma alanında işbirliği ve dünyadaki barış umutlarını da konuştuk.” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede, gelecek yıl G20 Dönem Başkanlığını devralacak Brezilya'ya şimdiden başarılar dileyerek, iki ülke arasında geçen sene gerçekleşen 5,6 milyar dolar seviyesindeki ticaret hacminin müşterek gayretle 10 milyar dolara çıkartılabileceğini kaydetti.
ZİRVEDEN NOTLAR
-
Hindistan adının “India” yerine "Bharat" olarak değiştirilmesi tartışmalarının yaşandığı bir dönemde, zirvenin açılışını yapan Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin ülkesinin Sanskritçe ismi “Bharat” yazan tabelanın önünde konuşması dikkati çekti.
-
İki gün süren G20 zirvesinde “hükümetler arası forum üyelerinin ekonomik kalkınma”, “iklim değişikliği konularında uzlaşmaya varması” ve “barış, güvenlik ve çatışmaların çözümü için birlikte çalışma” sözü verildi.
-
G20 liderleri, Ukrayna konusunda Batı tarafından önerilen eleştirileri dinlemedi. Liderler küresel önceliklere ilişkin ortak bir bildiri üzerinde uzlaşmaya vararak, Rusya'ya yönelik kınama çağrısı yapmadı. Batılı ülkeler Rusya'nın çok güçlü ifadelerle kınanması konusunda bastırırken diğer ülkeler daha geniş kapsamlı ekonomik sorunlara odaklanılmasını talep etti.
-
Financial Times (FT), Yeni Delhi deklarasyonunun diplomatik tonunun karşısında hayal kırıklığına uğradığını belirten makale yayınladı. FT zirveyi, “geçen yılı, gelişmekte olan ülkeleri Moskova’yı kınamaya ve Ukrayna’yı desteklemeye ikna etmeye çalışarak geçiren Batılı ülkelere bir darbe” olarak nitelendirdi.
-
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin zirveye katılmadı. Çin'i Başbakan Li Çiang, Rusya'yı ise Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov temsil etti