Erzurum Kültür Yolu Festivali’nde Aşık Sümmani

Kültür ve Turizm Bakanlığınca düzenlenen Erzurum Kültür Yolu Festivali, çeşitli etkinliklerle devam ediyor.
Erzurum'da düzenlenen Kültür Yolu Festivali kapsamında Narman ilçesinde "Aşık Sümmani Anma Programı" gerçekleştirildi.

Erzurum Valisi Mustafa Çiftçi, festival kapsamında Aşık Sümmani'yi anmak üzere Narman ilçesi Samikale'de düzenlenen "Ablak Taşı Aşıklar Buluşması" etkinliğine katıldı.

Kur'an-ı Kerim tilaveti ile başlayan programda konuşan Vali Çiftçi, halk şairi ve hak aşığı olarak nitelenen aşıkların, topluma iyiyi, kötüyü, doğruyu ve yanlışı gösterme konusunda yol gösterici olduklarını belirtti.

Çiftçi, mutasavvıf Aşık Sümmani'nin de adeta bir kanaat önderi gibi halkı irşat etmede önemli görevler üstlendiğini vurguladı.

Aşık Sümmani'nin türkü ve şiirlerinin okunduğu program, aşıkların atışmasıyla sona erdi.

Programa, Vali Çiftçi'nin yanı sıra AK Parti Erzurum Milletvekili Selami Altınok, MHP Erzurum Milletvekili Prof. Dr. Kamil Aydın, Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Zafer Aynalı, aşıklar, kurum müdürleri ve vatandaşlar katıldı.

‘LEYLA İLE MECNUN KİTABINI YAZANLAR SÜMMANİ’Yİ BİR KENARA YAZDILAR’

İslam Ansiklopedisi’nde yer alan bilgilere göre Âşık Sümmani’nin doğum tarihi tam olarak bilinmemektedir. Çeşitli kaynaklara göre Sümmani, 1860, 1861 veya 1862’de Erzurum’da doğmuştur.

Çocukluğu köyde çobanlık yaparak geçer. On bir yaşında iken rüyasında pîrler elinden bâde içer. Bunu da bir koşmasında şöyle dile getirir Sümmani:

“Okudum harfini zihnim bulandı / Yaralarım göz göz oldu sulandı / Baktım çar etrafa kadeh dolandı / Nûş ettim pîrlerin bâdesin tek tek”

Âşık Sümmani hayali aşkı Gülperi’yi ararken başından geçenlerle ünlenir. Sümmani’nin ünlenmesinde Âşık Erbabi’nin çırağı olmasının, Erzurum ve yöresinin deyim yerindeyse Âşıklar yatağı olmasının da payı vardır.
Sümmani’nin Kafkasya, Kırım, İran, Afganistan ve hatta Hindistan gibi pek çok yere gittiği rivayet ediliyor.

Gittiği yerlerin tanınmış âşıkları olan Çıldırlı Âşık Şenlik, Sezâî, Nihânî, Zülâlî, Celâlî, Muhibbî, Zuhûrî gibi âşıklarla fasıllara katıldı, zaman zaman bu âşıklarla atışmalar yaptı. Doğu Anadolu âşık edebiyatı Çıldırlı Âşık Şenlik ve Sümmânî çevresinde önemli gelişmeler gösterdi.

Şiirleri günümüzde de başta Erzurum olmak üzere Erzincan, Kars, Artvin, Gümüşhane ve Bayburt yörelerinde ilgi görmekte ve “Sümmânî ağzı” adı verilen bir ezgi eşliğinde söylenmektedir. Sümmani’nin koşmalarından biri ‘Ervah-ı Ezelde’ adıyla Grup Abdal tarafından bestelenmiş ve geniş kitlelerce dinlenmişti.