Eski 6. Filo Komutanı'ndan itiraf: ABD Donanması yetersiz ve bakımsız

Jeopolitiğin temel yasalarından biri, hegemonyaların doğuşu ve ölüşüyle ilgilidir. Bir ülke ancak askeri, ekonomik, teknolojik ve kültürel düzeyde fark yaratmışsa, küresel düzeyde hegemonya yaratabilir. Bu nedenle Amerika'nın Pax-Britannica'ya son verişi, kimilerine göre 1885'te, kimilerine göre 1956'da gerçekleşti. İşin aslı ABD ilk kez 1885'te üretimde İngiltere'yi geçmeyi başarmıştı. Ancak ABD parasıyla iki Dünya Savaşı'ndan galip çıkan İngiltere'nin tahttan indirilmesi, 1956 yılındaki Süveyş Krizi'ne kadar devam etti.

ABD'nin üretimdeki liderliği ise 2010 yılında sona erdi. IHS Global Insight'ın verilerine göre, 2010 yılında Çin, dünyanın imalat sanayisi üretiminin yüzde 19,8'ine katkıda bulunarak ilk kez dünyanın en büyük üreticisi oldu. Takip eden yıllarda makas açılmaya devam etti.

Ancak son İsrail-Filistin Savaşı'nda ABD'nin 15 gün içinde iki uçak gemisi taarruz grubunu Doğu Akdeniz'e sevk etmesi, “Gördünüz mü? ABD daha bitmemiş!” yorumlarını da beraberinde getirdi. Peki gerçekten durum böyle mi?

1945'TE 6 BİN GEMİLERİ VARDI

ABD, 2. Dünya Savaşı'ndan çıktığında tarihin gördüğü en güçlü devletti. Dünya üretiminin yüzde 50'sini yapıyordu ve muhteşem bir deniz gücüne sahipti. Elinde tam 6 bin 768 adet savaş gemisi vardı. Bunların 28'i uçak gemisi, 71'i küçük uçak gemisi (refakat gemisi), 72'si kruvazör, 377'si destroyer, 361'i fırkateyn, 232'si denizaltı, 2 bin 547 tanesi de çıkarma gemisiydi. Yalnızca Okinawa'da 13 uçak gemisi kullanmışlardı. Kıyı başlarını tutmuş, ticaret yollarını kontrol altına almışlardı.

Ancak donanma gücü Soğuk Savaş boyunca adım adım eridi. En son Reagan'ın “600 Gemilik Donanma” politikası da Sovyetlerin çöküşüyle birlikte terk edildi. Avrupa ve Kuzey Amerika'daki ABD üsleri hizmet dışı bırakıldı. Gemilerin modernizasyon projeleri iptal edildi. Tersanelerin çoğu kapatıldı. Eskiyen gemiler tek tek jilete ayrıldı. Böylece günümüzde ABD, muharip 296 savaş gemisiyle kalakaldı.

GEMİLER BAKIMSIZ

Bu gerçeğin farkında olan isimlerden biri de 6. Filo'nun eski komutanı Amiral James Foggo. İsrail-Filistin Savaşı'nın ardından, Deniz Stratejisi Merkezi'nden Dr. Steven Wills ile birlikte ABD deniz gücüne ilişkin endişelerini dile getirdikleri bir makale kaleme almışlar. Avrupa Politika Analiz Merkezi (CEPA)'nde yayınlanan makalede şöyle diyorlar:

“Etkileyici deniz gücü konuşlandırmalarının, çoğu kişi tarafından genellikle unutulan bir maliyeti vardır. Donanma kabiliyeti sınırsız değildir ve konuşlandırmalar dikkatle planlanır. Sonrasında gemilerin bakım ve onarımı ile gemi mürettebatı ve deniz piyadeleri için eğitim ve dinlenme zamanı tanınmalıdır.

“ABD'nin herhangi bir günde düzenli olarak dünya çapında konuşlandırılmış yaklaşık 100 gemisi vardır. Bu sayı tüm gücün üçte birine tekabül etmekte ve donanma kapasitesinin önemli bir taahhüdünü temsil etmektedir. 1990'ların başında bu taahhüt daha kolaydı çünkü donanmanın 500'den fazla gemisi vardı ve kuvvetin üçte birindense beşte birini idare etmek daha kolaydı.

“2000'li ve 2010'lu yıllar boyunca, donanma konuşlandırmalarının ardından tamir, onarım ve dinlenme için yeterli zaman ayrılamamıştır. 2020 yılında Eisenhower ve Roosevelt uçak gemileri dokuz aylık konuşlandırmalar yapmış, Lincoln uçak gemisi bir yıl boyunca görvde kalmış ve Eisenhower o yıl arka arkaya, birbirine yakın konuşlandırmaların ardından tersanede 15 ay süren kapsamlı bir onarım sürecine girmiştir.

“Uçak gemisi refakatçilerinin de pek çok bakım dönemi, yeterli zaman olmadığı için aylarca ertelenmiştir. Ticonderoga sınıfı Aegis kruvazörlerinin ömrünü uzatma çabaları, 30 yılı aşkın hizmet süreleri boyunca gemilerde meydana gelen aşınma ve yıpranma nedeniyle, zamanında bakım da yapılmadığı için karışık bir hale gelmiştir. Arabanızı bayi bakım etiketindeki kilometreyi geçecek şekilde kullanmaya benzeyen bu uygulama, gemilerin daha fazla hizmet dışı kalmasına, daha fazla onarıma ve daha yüksek maliyetlere yol açmaktadır.

“Kongre ve Başkanlık yönetimleri, bu tür operasyonların maliyetlerini unutmamalı ve uygun zaman ve finansman sağlamalıdır. Deniz Kuvvetlerinin hem Çin'in saldırganlığıyla mücadele etmeye hem de Akdeniz'e akın etmeye hazır olması gerektiğini unutmayın. Kongre ve Savunma Bakanlığı, konuşlanma sonrası eğitim, dinlenme ve onarım için fon sağlamalı ve zaman ayırmalıdır. Giderek daha tehlikeli hale gelen bir dünyada zaman daralıyor.”

YENİ BİR DÜNYA DÜZENİ KURULUYOR!

Aslında daha önce de pek çok ABD'li amiralin benzer serzenişlerine şahit olmuştuk. Örneğin ABD Atlantik Filosu Komutanı Amiral John Kirby, parasızlık yüzünden komutanların hareket edemediğini söylüyor, görev yerine gitmesi gereken uçak gemileri limandan çıkartılamıyordu. İşte ABD Donanması'nın bu baş aşağı gidişi, küresel hegemonyanın da sonuna yaklaştığımızın en açık göstergesi. Belki biraz zaman gerekiyor, ama şurası kesin: Yeni bir dünya kuruluyor!