Hayat pahalılığı yuva kurdurmuyor

Yaz geldi, düğün sezonu açıldı. Çiftler, mutlu ve huzurlu bir yuva kurmayı hayal ederken, ekonomik sıkıntılar hayalleri kabusa çeviriyor. Araştırmalara göre bir çiftin ortalama evlilik maliyeti 400 bin TL’yi aşıyor. Söz, nişan, kına, düğün, takı, ev eşyaları, kiralık ev derken, giderler evlilik adaylarının boynunu büküyor. Hükûmet her ne kadar evlenecek çiftlere 180 bin TL sıfır faizli kredi yardımında bulunacağını açıklasa da, bu yardım da çiftleri rahatlatacak gibi durmuyor.

Evlilik hayali kuran çiftlerle düğün sürecinde yaşadıkları sancılı durumu konuştuk. Genç çiftler durumun maddi ve manevi sıkıntılarını anlattıkça, tablonun vehametine bir kez daha şahit olduk. Pahalılık yüzünden evlenemeyen Rabianur Ağar ve evlenme aşamasındaki Beyza Arslan, yaşadıkları sorunları Aydınlık'a anlattılar:

NİŞAN BİLE YAPAMIYORLAR

Geçen kasım ayında evlenme teklifi alıp evlilik tarihi bile belirleyen Rabianur Ağar, hayat pahalılığı nedeniyle evlilik hayallerinin bir türlü gerçekleşemediğini şöyle anlattı:

“Biz kasım ayında sözlüm Faruk’la evlilik kararı almıştık. Hedefimiz o askerden geldikten sonra evlenmekti. Ben 6 ay içerisinde çeyiz tamamlayacaktım. O da askerde birikim yapacaktı. Bu 6 ay içinde kirada yaşadığım evimden çıkmak zorunda kaldım. 5 bin TL kirası olan 1+1 eve çıktım. Bu eve taşınmam nakliye ile birlikte 24 bin lira tuttu. Bütün birikimimiz bu eve aktı. Şimdi en azından yaz sonu bir nişan yapmak istiyoruz. Benim ailem Ardahan'da yaşıyor. Nişan için İzmir'e gelişleri iki kişinin gidiş-geliş 8 bin lirayı buluyor. Biz Ardahan'a gitsek daha pahalıya patlıyor. Organizasyon, yer kiralama, alyanslar ve kıyafetlerde sürekli minimum harcama planı yapıyoruz. Bir salon yerine nişanı eş, dost, akraba evinde yapmayı planlıyoruz. Gramajı en düşük alyansı almak için hesap yapıyoruz. İki alyans en düşük 8 bin lira. Bir nişan organizasyonu için en az 2 bin lira ayırmamız gerekiyor. Gelinin makyajı ve saçı 5 bin lirayı aştığı için saçımı kestirdim, saç yapımına para vermeyelim diye. Bunun çiçeği, çikolatası da almış başını gidiyor. Faruk geçen bir fiyat sordu çiçek çikolata için; 1500 lira dediler. Ayrıca geleneklere göre nişanda da takı takılması gerek. 1 bilezik 20 bin lirayı aşmış durumda. Öngörülemeyen giderler ile bizim normal bir nişan yapmamız şu an 50 bin lirayı aşıyor. Nişanı yaptıktan hemen sonra aynı sene içinde düğünü yapma imkânımız neredeyse yok.

‘MOBİLYALARI İKİNCİ EL ALMAYI DÜŞÜNÜYORUZ’

“Daha kârlı olsun diye düğün salonunu bir sene önceden kiralayalım dedik, 20 bin lira kapora istediler. Evimizi şimdiden tutalım dedik, İzmir'de en uygun ev 10 bin 500 liradan başlıyor ve evin içi dökülüyor. Çeyiz meselesine hiç giremiyoruz çünkü beyaz eşya fiyatları o kadar yüksek ki, beyaz eşya dahil bazı mobilyalarımızı ikinci el almayı düşünüyoruz. Bir aile kurmak bize neredeyse milyona mal olacak. Bir sene içinde yaparız dediğimiz düğünümüzün nişan aşamasını bile yapmakta büyük güçlük çekiyoruz.”

‘KÜÇÜK EV EŞYALARI 40 BİN LİRAYI GEÇTİ’

Aile arasında yapılan bir sözle evliliğe ilk adımı atan Beyza Arslan da tüm kemer sıkmalara rağmen toplam maliyetlerinin 300 bin TL’yi geçtiğini belirtti. Arslan, yaptığı harcamaları ve karşısına çıkan zorlukları anlattı:

“Sözü kendi aramızda yaptığımız için pek bir masraf yapmadık. Çok geleneksel bir çift de olmadığımız için adetlerle kendimizi borca sokacak bir iş içine girişmedik. Ama tabii sözden sonra ev kurmaya giriştik. Evin ihtiyaçları için çatal bıçak takımı, tencere gibi ev eşyaları aldık. Bunları enflasyondan önce aldığımız için şimdiki fiyatlara göre ucuza geldi. Şimdi fiyatları yedi kat arttı. Her ne kadar en uygunlarını aldığımı düşünsem de toplamda küçük ev eşyaları 40 bin lirayı geçmiştir. Evi kiralamak için çektiğimiz çileyi ve masrafları anlatmıyorum bile.

‘PAKET ADI ALTINDA İHİYACIMIZ OLMAYANI DAYATIYORLAR’

“Eşyaları meşhur markalardan almamaya çalıştık. Çünkü aynı kalite ve aynı fabrika ürünün malzemeleri marka adı atında daha pahalıya sattıklarını düşünüyoruz. Aldığımız ürünleri 9 taksit yaptık. Daha fazla da yapmak isterdik ama en fazla bu kadar oluyor. Biz parça parça aldık. Komple evi düzmek istediğinizde en az 100 bin TL hesap çıkartılıyor karşımıza. Yatak odası, oturma odası, yemek odası düşündüğünüzde 70-80 bin TL fiyat çıkıyor.

Bazı mağazalar bankalarla anlaşıp 36 aya kadar taksit yapıyor ama onunda vade farkını düşününce işin içinden çıkılmıyor. Biz beyaz eşyalarımızın set olarak aldık ve 40 bin TL tuttu. Set olarak aldık çünkü ayrı ayrı almaya kalktığımızda çok daha yüksek fiyatlar çıkıyordu. O yüzden düğün paketi aldık. Ama mobilyayı paket şeklinde almak istediğinizde sorunlar çıkıyor. Onu da paket almak istedik ama bazı eşyalar evimize sığmayacağı için çıkarılmasını istedik. Öyle olunca paket bozuluyormuş ve tek tek almamız gerekiyormuş. O da tabii ki uçuk rakamlara varıyor. Resmen insanlara paketi almayı dayatıyorlar. İhtiyacınız olmayan şeyleri bile almamızı istiyorlar.”

‘EN UCUZ DÜĞÜN SALONU 40 BİN TL’

Erkek tarafı düğün istediği için düğün hazırlıkları yapmaya başladık. Düğün salonları çok pahalı. En ucuz düğün salonu 50 bin TL’den başlıyor. Kınamı cuma günü yapmak istedim ama düğün salonları cuma günü düğünlere verdiklerini söylediler. Eğer düğün günü kına yapmak isterseniz normal fiyatın iki katı para istiyorlar. Kına yerini tutmam 15 günümü aldı. Fiyatlar o kadar uçuk ki bir gün sonra tutsaydım en az 40 bin TL daha vermem gerekecekti. Fiyatlar yükseliyor ama hizmette hiçbir yükseliş olmuyor. Düğünümüz Isparta’da olacağı için salonu İstanbul’a göre uyguna tuttuk.

‘GELİNLİK VE KUAFÖR SORUNU’

“Bunun dışında gelinlik ve damatlıklar da çok pahalı. Gelinliği kiralamak istediğinizde örneğin 8 bin TL veriyorsunuz ama gelinliğin fiyatı 10 bin TL. Kuru temizlemeyle filan da zaten satın alma noktasına geliyorsunuz. Tabii ki diğer sorun da kuaförler. Kuaför ve anlaştığımızda kuaför bana üç bin lira fiyat verdi. Düğün ve kına için yapılan saçların ikisi de aynı olmasına rağmen ayrı saçlar diyerek para alıyorlar. Araya bin lira da fark koyuyorlar.”

‘ALTIN 250 BİNİ LİRAYI BULUYOR’

“Takı olayına gelirsek de dediğim gibi düğün olayını çok öyle büyüten kişiler değiliz. Altın fiyatları her geçen gün artıyor. Ama bizim böyle bir derdimiz yok. Kimsenin bunun için borç altına da girmesine gerek yok. Bizim böyle talebimiz yok ama erkek tarafının söylediği kadarıyla 160 bin TL kadar bir altın alınacakmış. Kız tarafıyla birlikte 250 bin TL’ye yakın altın takılacak. Tabi bu da ailelere ayrı bir borç yükü.

‘FOTOĞRAF 8-10 BİN’

“Bir masraf da fotoğraf. Fotoğrafçılıkta çok fazla moda olan şeyler var. Özel dronla çekilmiş videolar, göl başında çekilmiş fotoğraflar, gelinlik ve takı vermeler, makyaj yapmalar… Tabi bunları üst üste koyunca fotoğraf için de yüklü bir ücret ortaya çıkıyor. Düz fotoğraf çekimi yapsalar 2 bin lira tutacak ama böylece 8-10 bin TL’ye çıkartılıyor.

‘TOPLAM GİDER 300 BİNİ GEÇER’

Toplam harcamaya baktığımızda düğünden sonra o eve girmemiz 300 bin TL’yi geçecek gibi görünüyor. Bu kadar masrafa ne kadar gerek var? Düğün yapacak kadar geliriniz var mı? Hayır yok. Bana tüm bunlar çok saçma geliyor ama bunları da düşünmeden hareket etmeye çalışıyoruz.”