FETÖ sızmalarını mülakat önlemez

Kamuya memur alımlarında ve memuriyette yükselmede sözlü mülakat uygulamasının esas alınmasına tepkiler büyüyor. “Sözlü mülakat yoluyla AKP’nin verdiği listelere sınav kazandırılıyor” eleştirileri öne çıkarken, muhalefet partileri ve memur sendikaları da kamuda mülakat sisteminin kaldırılması görüşünü savundular. Geçmişte FETÖ’nün sınav sorularını çalarak örgüt üyelerine verdiğini, ancak gelinen noktada FETÖ’nün bu müdahalelerinin ortadan kaldırıldığını kaydeden sendika ve muhalefet parti yöneticileri sağlıklı yapılacak yazılı sınavlarla sonuç alınmasının şaibeleri ortadan kaldıracağını ifade ettiler.

Daha önce Danıştay’ın uyarısı ile mülakatlar kamera kaydına alınırken AKP’nin sınav iptallerine karşı bu sistemi ortadan kaldıran yasal değişiklikler yaptığını vurgulayan siyasi parti ve sendika yetkilileri, mülakatlarda güvenliğin ve hakkaniyetin olmadığını bildirdiler.

Aydınlık’a konuşan siyasi parti temsilcileri ve kamu sendikaları yöneticileri şu görüşleri sundular:

MÜLAKAT ŞAİBE DOĞURUYOR

CHP Genel Sekreteri M. Akif Hamzaçebi: Eskiden yazılı sınavlar yapılır, belli barajı aşanlar sözlü mülakata çağrılırdı. Burada da sağlıklı bir sınavla başarılı olanlar memuriyete alınırdı. Ama AKP döneminde maalesef böyle olmadı. Sözlü mülakat sistemi doğru işlemedi. Liyakatlı olanlar değil AKP’den referansı olanlara sınav kazandırıldı. Yargı yoluyla itirazların engellenmesi yoluna gidildi. Sınav iptallerine karşı düzenlemeler yapıldı. Bu koşullarda yapılan mülakata karşı halkın tepkisi doğrudur. Şaibeleri ortadan kaldırmak için mülakat sistemine son vermek gerekir.

YÖNTEM İSTİSMARA AÇIK

Vatan Partisi Genel Sekreteri Utku Reyhan:

Kamu alımlarda son dönemde darbe teşebbüsünden bu yana liyakat bir kenara bırakıldı ve merkezi sınavların yanı sıra mülakat sistemi getirildi. Eskiden memurun sicil puanı etkili olurdu. Şimdi sözlü mülakatlar esas alınıyor. Bu da her türlü istismara açık bir yöntemdir. Kendi tanıdığını, eşini, dostunu ya da yandaşını iş başına getirmek için uygulayabilir. Örneğin KPSS sınavında fizik öğretmenliği branşında ilk 5’e giren bir vatandaşımız maalesef öğretmen olarak atanamadı. Fizik öğretmenliği konusunda yetersiz olduğu için değil, muhtemelen başka birilerine söz verildiği için ataması yapılmadı. Bunlar devletin işleyişinde zafiyet yaratmaya yol açmaktadır. İşin ehli olmayanlara görevler veriliyor. Eskisi gibi merkezi sınav sistemi getirilmelidir.

LİYAKAT ESAS ALINMALI

İyi Parti Genel Sekreteri ve Parti Sözcüsü Aytun Çıray: Çok açık ve net şekilde mülakat mekanizması Türkiye’de torpil ve yükselmenin bir aracı haline geldi. Bu klasik anlamda insan haklarına aykırı ve inançlı olduğunu söyleyen iktidar için de kul hakkı yemenin daniskasıdır. Devlete liyakat usulüne uygun, objektif alımlar yapılmalıdır. Sınavlara ilişkin de artık insanlar soruların çalınmadığından emin olmak istiyor.

ALIMLAR SINAVLA OLMALI

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Genel Başkan Mehmet Balık: Mülakatlarda insanların mensup oldukları siyasi partinin sorulması bir kriter olmamalı. Sen kimsin, kime oy verdin? gibi sorularla eleme yapılıyor. Kişinin AKP iktidarına yakın olup olmadığına ilişkin mülakatlarda sorular soruluyor ve buna göre tercih ediliyor. İnsanlara mülakatlarda mesleğiyle ilgili sorular sorulmadan işe alımlar oluyor. Bu sistemin kesinlikle karşısındayız. İki eşit insan arasında bilgi seviyesi, kamuya vereceği değer konusunda seçim yapılmalıdır. Beceriksiz insanları doldurdular. Daha önceden bu atamalar sınav sistemiyle yapılıyordu. Bundan sonra da yine sınavla alımlar olmalı, alınan kişiler, 1 yıl stajyer olarak çalıştırıldıktan sonra kadroya alınmalıdır. Sistem böyle işletilmelidir.

Türk Eğitim-Sen Genel Sekreteri Musa Akkaş: Mülakat; torpil, hırsızlık demektir. Bölücülüğü zaman zaman dağlarda arıyoruz ama eğer insanlara ayrım yapılıyorsa bu da bölücülüğün başka bir boyutudur. Sözlü sınav uygulaması hiçbir zaman objektif değerlendirilmiyor. Bilgi kriterlerine uygun mülakatlar yapılmıyor. Hâlâ başarı, tecrübe, bilgi esaslarına tabii olmayan yönetici atamaları hukuk devletinin de bir kara lekesi olmaya devam ediyor. FETÖ’yü tavsiye edeceğini ilan eden MEB liyakatlı, donanımlı okul yöneticilerini görevden almıştır. Bunların yerine belli sendikaların üyeleri getiriliyor. İsim listeleri elden ele dolaşıyor, kimin kaç puan alacağı önceden belli. İnsanlar sendikasına, siyasi görüşüne, ideolojisine göre atanıyor. İşte bunun için kamudaki mülakatlar acilen kaldırılmalıdır.

İSTİHBARATIN GÖREVİ

Uzun yıllar devlette müsteşarlık yapmış bir bürokrat da yapılan sözlü mülakat uygulamasını eleştirerek şunları söyledi: “Kamuda kalite giderek düşmektedir. Bu konuda sürekli yakınmalar duyuyorum. Bunun nedeni kamuya alımlarda torpilin öne çıkması ve gerçekten başarılı gençlerin değil, yandaşlığın esas olmasıdır. Aynı durum görevde yükselmelerde de yaşanmaktadır. Liyakatlılar kamu hiyerarşisinde gerilere düştü. Mülakata gerekçe olarak da ‘FETÖ sızmalarını önlemek’ gösteriliyor. Bu doğru bir yöntem değildir. Devletin istihbarat örgütü var. Sınavı kazanan isimler oraya gönderilir, güvenlik soruşturması yapılır. Sakıncalı görülenler elenir. Bu işler sınav komisyonunun inisiyatifine bırakılamaz. Yapılan uygulamanın sakıncaları önümüzdeki dönemde daha net görülecektir.”