Fındığını ofise satamayan tüccara gidiyor

Fındık toplandı, kurutuldu, sıra satılmasına geldi. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), fındık fiyatını 26.5 lira olarak açıklamıştı. Ancak üretici fındığı ofise verirken sorunlar yaşıyor. Kimi üreticiye fındığının tam kurumadığını, kimine nemli olduğunu kimine de verimin düşük olduğunu söylüyor. Ofisle sorun yaşayan çiftçi, fındığı tüccara satmak zorunda kalıyor. Trabzon'da Aydınlık’a konuşan fındık üreticileri, fındığın değer kaybetmesini istemiyor. Çiftçiler özel sektörün de denetlenmesi gerektiğine vurgu yapıyorlar.

Sabahın erken saatlerinde TMO önüne gelen üretici Ferdi Koç, “Fındığımı aldım, buraya kadar geldim fakat süreç biraz yavaş ilerliyor. 1.5 ton fındığım var 750 kilo kadarını Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)’ne getirdim. Özel sektör daha ucuz alıyor diye oraya vermedim ama burada da ne olacağı belli değil. Yüzde 80 geri dönme ihtimalim var. Nemden, rutubetten, randımandan bir şeyler yazıyorlar” diyor.

‘TMO FINDIK BEĞENMİYOR’

Fındık üreticisi İsmail Baş da fındığın zahmetli bir iş olduğunu belirtiyor ve şöyle devam ediyor: “Bir ürün alabilmek için emek vermen gerekiyor. Öncesinde temizliği, bakımı yapılıyor. Bunun masrafı zaten hayli fazla. Toplatmak için harcama yapıyorsun. Kurutmak için güneşte bekletiyorsun.”

52 randıman fındığa tüccarların 24 TL fiyat verdiğini söyleyen Baş, “TMO zaten pek fındık beğenmiyor. Nadiren fındık alıyor. Bunun için de çeşitli zahmetlere girmek gerekiyor, evrak çıkartmak gerekiyor, TMO’da tanıdık birilerinin olması gerekiyor ne yazık ki bunlar da zor. Mecburen tüccarla anlaşmak zorundayız” diyor.

‘TÜCCAR DENETLENSİN’

Yakup Baş da fındığını özel sektöre verenlerden. Köylerde fındık parasıyla geçinen insanların olduğunu söyledi, açıklanan fiyatın altında fındık alımını eleştirdi: “Fındığı 26.5 TL’den açıkladılar, 22 TL’den alıyorlar. Bunun fiyatı belli. Aynı şeyler maskede kolonyada da oldu. Fiyatı belirlendi sen bu fiyatın dışına çıkamazsın.”

Baş, yetkililerden tüccarı daha fazla denetlemesini istedi.

Yakup Yılmaz, fındığı kurutmak için serdiklerini ama havanın el vermediğini belirtti. Tüccarın üreticiyi mahvettiğini söyleyen Yılmaz, “26.5 - 27 TL fiyat verilen fındığı tüccar 20 TL’ye kadar indirdi” dedi. Yılmaz, ürününü TMO’ya vermeme nedenini de şöyle açıkladı: “Karnemiz yok diye almıyorlar, üreticinin durumu berbat. Yetkililerden yardım bekliyoruz. Herkes fındığını serbest olarak satabilmeli. Benim karnem yok diye ben tüccara 20 TL’den fındık mı satayım? Olur mu böyle bir şey? Zaten yevmiyesini kurtarmıyor. İşçiye 200 TL yevmiye veriyorsunuz topladığı fındık o kadar etmiyor ki.”

‘TMO, ACİLEN ALIM MERKEZLERİNİ ARTIRMALI’

Giresun Ziraat Odası Başkanı Nurittin Karan, TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal’a söylemden çok, fındık alım noktalarını artırarak, ofisin daha hızlı ve üreticileri yormadan alım yapması önerisinde bulundu. Karan, 1 Eylül’de 2021 fındık alım kampanyasına başlayan TMO’nun üreticilere yapılan ödeme miktarına bakıldığında 3 bin ton civarında ürün aldığına dikkat çekerek, sezon başından bu yana en ufak manavın dahi 100 ton fındık aldığı bir noktada TMO’nun alımları çok ağırdan ilerlettiğini belirtti.

‘İCRAAT ZAMANI’

Genel Müdür Güldal’ın “TMO’nun taban fiyatının altında bir fiyata ürününüzü satmayın, gerekirse alım noktalarını artırabiliriz” yönündeki açıklamalarını hatırlatan Karan, “Fındık arzının en fazla gerçekleştiği Eylül ve Ekim aylarında söylem zamanı değil, icraat zamanıdır. Giresun’da merkez ilçede, Bulancak’ta, Espiye’de, Tirebolu’da ve Görele’de alım merkezi bulunan TMO, 5-6 alım merkezi ile üreticinin talebini ne kadar karşılayabilir? Üreticinin kafasında hala TMO’ya ürün teslim etmekle ilgili soru işaretleri bulunuyor. Üretici, ofis kapısında sorun yaşamak istemiyor. TMO acilen alım merkezi sayılarını artırmalı, soru işaretlerini ortadan kaldırmalıdır. Aksi takdirde üretici, ürünün taban fiyatın 1.5 - 2 lira daha ucuza serbest piyasaya vermek zorunda bırakılacaktır” dedi.

FINDIK ÜRETİCİSİ ŞÜKÜR ALBAYRAK: EMEK ÇOKP ARA AZ

“Fındığa verilen fiyatı az buluyorum. İklim nedeniyle fındığımızı kurutamıyoruz. Fındığa verilen para az. Emek çok, para az. Mecburen fındığımı tüccara satacağım, borçtan gözümüzü kaldıramıyoruz. Fiyat, 26.5 TL deniyor ama fındık yüzde 48 randıman olduğu zaman 22.5 liraya kadar düşüyor. Yani taban fiyat 26.5 TL diyorlar ama öyle bir şey yok. Yüzde 50 randıman gelirse taban fiyatı 26.5 TL ama bunu bizim yöremizde tutturabilen yok. Mecburen tüccara veriyoruz çünkü ekonomik durumumuz yok. TMO’ya verirsek bekleme imkânımız yok.”