Fırsatı tepti ABD'ye gitti
Moskova davet etti, Şam 'olur' dedi, Cumhurbaşkanı Erdoğan da ‘gidin’ talimatı verdi. Ancak 14 Ocak'ta düzenlenmesi planlanan Suriye görüşmesi, Çavuşoğlu yüzünden ertelendi
Terörle mücadeleden enerji güvenliğine, mülteci sorunundan ekonomik ilişkilere kadar Türkiye'nin en önemli gündem maddesi olan “Suriye ile normalleşme süreci”, Çavuşoğlu'na takıldı. Türk Dışişleri Bakanı; Moskova'nın arabuluculuğu, Şam'ın rızası, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatına rağmen ABD ziyaretini üçlü görüşmenin önüne aldı.
Türkiye ile Suriye Savunma Bakanları arasında 11 yıl sonra Moskova'da yapılan ilk resmi temasın ardından gözler, Dışişleri Bakanlarının yapacağı görüşmeye döndü.
Daha önce görüşme için yer ve tarih sorulan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un da kendisine “Üçlü bakanlar toplantısını ne zaman yapalım?” diye sorduğunu belirtmiş, şu yanıtı verdiğini anlatmıştı: “Ben de 'Hazırlığını iyi yapalım. Ne zaman hazırsak o zaman gerçekleştirelim.' dedim. 'Ocağın ikinci yarısı nasıl?' dedi. 'Olur.' dedim. Nerede yapacağımız konusunda henüz karar vermedik. Üçüncü ülke de olabilir. Bazı ülkeleri konuştuk.”
Bu görüşmenin ardından teknik çalışmaların sürdüğü, görüşmenin Moskova'da yapılmasında mutabakat sağlandığı öğrenildi. Daha sonra Suriye ile eşgüdüm halinde hazırlıklarını tamamlayan Rusya, 14 Ocak'ta toplantıya arabuluculuk yapabileceğini Ankara'ya bildirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da Dışişleri Bakanı'na “gidin” talimatı verdiği öğrenildi. Fakat görüşme yapılmadı.
ÇAVUŞOĞLU SAVSAKLADI
Moskova'dan önce Washington'a gitmeyi tercih eden Çavuşoğlu, süreci savsakladı. 14-17 Ocak tarihlerinde Türkiye'de bulunmasına rağmen, Suriyeli mevkidaşı ile görüşmeye yanaşmadı. Anlaşılan Cumhurbaşkanı Erdoğan da ikna edildi. Böylece Suriye fırsatı bir kez daha tepilmiş oldu.
Peki; “Rusya’nın bir tarih önerisi oldu ama o tarihlerde biz uygun değiliz.” diyen Çavuşoğlu, 14 Ocak'ta ne yaptı dersiniz? Cumhurbaşkanı'nın Muğla gezisinde boy gösterdi. Sonra da görüşmeyi “şubat başında yapabiliriz” diye demeç verdi. Oysa şubat başı için de henüz bir tarihin belirlenmediği öğrenildi.
MUHALEFETİN GARANTÖRÜ
Çavuşoğlu, Türkiye ve Suriye Savunma Bakanlarının görüşmesinin hemen ardından da 3 Ocak'ta Ankara'daki makamında Suriyeli muhalifeleri ağırlamıştı. Ardından gazetecilere konuşan Çavuşoğlu, “Muhalefete rağmen normalleşme olmaz.” mesajı verdi. Türk Dışişleri'nin bu sözleri, Şam'da tepkiyle karşılanmıştı.
ABD 'NORMALLEŞMEYİN' DİYECEK
Bu akşam yola çıkarak Washington'a gidecek olan Çavuşoğlu, yarın ABD'li mevkidaşı Antony Blinken ile görüşecek. Görüşmede “Suriye ile normalleşme süreci” de masada olacak. ABD'nin bu konudaki tutumu biliniyor. Moskova'daki üçlü görüşmenin ardından konuşan ABD'li yetkililer, “Ülkelerin Şam ile ilişkilerini geliştirmelerini ve zalim diktatör Beşar Esad’a eski gücünü kazandıracak desteği vermelerini istemediklerini” söylemişti. Dolayısıyla ABD tarafı, yarınki görüşmeyi, sürece balta vurmak için bir fırsat olarak görüyor.
'F-16'LARI ŞARTLI ALMAK İSTEMEYİZ'
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Bosna-Hersek Bakanlar Konseyi Başkan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Bisera Turkoviç ile Dışişleri Bakanlığındaki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
ABD'li mevkidaşı Antony Blinken ile 18 Ocak'ta Washington'da yapacağı görüşmede, Stratejik Mekanizma Toplantısı'nın bakanlar düzeyinde ikinci toplantısını yapacaklarını ifade eden Çavuşoğlu, Blinken ile çarşamba günü gündemlerini belirledikleri konuları değerlendireceğini vurguladı.
Çavuşoğlu, F-16 meselesiyle ilgi askeri müzakerelerin tamamlandığının altını çizerek, şunları kaydetti: “ABD Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığına iletti. Yönetim, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla gayriresmi şekilde Kongreye bildirimde bulundu. Her iki kanatta da Dış İlişkiler Komisyonunun başkanları ve en tecrübeli üyeye bildiriliyor. Buradan daha sonra bir itiraz gelmezse de süreç tamamlanıyor. Resmi bildirim oluyor. ABD Kongresinin, Başkan'ın bu yöndeki talebini yüzde 51 ile reddetme ihtimali var. Eğer bu olursa Başkan, tekrar gönderir. Eğer bu olursa bu kez üçte iki çoğunlukla reddedilmesi gerekir.”
Bunun Amerikan tarihinde çok fazla görülmediğine işaret eden Çavuşoğlu, "Biz sorunsuz bir şekilde geçmesini bekliyoruz." dedi.
Çavuşoğlu, ABD yönetimiyle her anlamda anlaşma sağladıklarını belirterek, "(ABD yönetimi) Kararlı durursa sorun yaşanmaz. Elimizi kolumuzu bağlayan şartlı şekilde bir ülkeden ürün almak istemeyiz." ifadesini kullandı.
Yunanistan'a F-35 verilmesine ilişkin medyadaki haberlere de değinen Çavuşoğlu, "Türkiye ve Yunanistan ilişkilerindeki denge bozulmaya başladı. ABD'nin bir denge politikası vardı. Kıbrıs'ta da Türk ve Rum kesimleri arasındaki denge bozulmaya başladı. ABD gibi bir müttefikin bu dengelere dikkat etmesi gerekiyor." diye konuştu.
Çavuşoğlu, kimin hangi tarafa silah sattığıyla ilgilenmediklerini de vurgulayarak, "Bizim için önemli olan bizim gücümüz ne, ne yapıyoruz, çıkarlarımız için hangi adımları atıyoruz, bizim için önemli olan bu." dedi.