Fitre (Fıtır sadakası) ne zamana kadar verilebilir? Fitre kimlere verilmez?
Diyanetin açıklamalarına göre 2024 yılı Ramazan Ayı için belirlenen fitre miktarı 130 TL'dir. Peki bu fitreyi (Fıtır sadakasını) ne zaman vermek gerekir? Fitreyi Ramazandan önce vermek caiz midir?
Toplumumuz içerisinde daha çok 'Fitre' diye bildiğimiz fıtır sadakası; dinimize göre vacip olarak görülen ibadetlerden birisidir. Dinen varlıklı olan (en az nisap miktarı 80.18 gr. altını ya da bu değerde malı olan) Müslüman kimselerin, durumu olmayan kimselere vermesi gerektiği bu sadakada kişi, kendisinin ve küçük çocuklarının fitrelerini verme yükümlülüğü bulunmaktadır. Öyle ki Sevgili Peygamberimiz (SAV), hadis-i şerifinde (köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her Müslümana) fitrenin gerektiğini beyan etmiştir. (Ebû Dâvûd, Zekât, 20 [1619]).
FİTRE RAMAZANDAN ÖNCE VERİLEBİLİR Mİ? FİTRE (FITIR SADAKASININ) ZAMANI NE ZAMAN?
Dinimize göre fıtır sadakasını vermenin vacip olduğu zaman Ramazan Bayramının 1. günü olmakla beraber, Ramazan Bayramı gelmeden önce de verilebilir. Hatta bayramdan önce verildiği zaman belki ihtiyaç daha çabuk yerini bulacağı için daha faziletli görülmüştür. Dolayısıyla fıtır sadakasını bayram namazından önce verilmesi müstehap (iyi, güzel davranış) kabul edilmiştir.
Bu zamanda verilmesi şart olmamakla beraber fitreyi yani fıtır sadakasını bayramda ya da bayram geçtikten sonrada verilebilir. Fakat burada göz ardı edilmemesi gereken önemli nokta bu sadakanın bayram sonrasına kalmasının mekruh görülmesidir.
Şâfiî mezhebine göre Fıtır sadakası ortada meşru bir mazeret yoksa bayramın ilk günü gün batımından sonraya bırakmak haram olarak bakılmaktadır. Sadakayı Ramazan’ın ilk günlerinde vermek de caizdir (Nevevî,el-Mecmû’, 6/128).
Fıtır sadakasında esas olan kriter; fakir bir kimsenin yaşadığı yerdeki yaşam standartına göre 1 günlük yiyeceğinin karşılanması amacıyla o kimseyi bayram sevincine iştirak etmesine katmaktır.
FİTRE (FITIR SADAKASI) NEYE GÖRE BELİRLENİR?
Fitre miktarının belirlenebilmesindeki ölçü; 1 insanın günlük olarak (iki öğün kadar) normal besin ihtiyacının karşılanmasıdır. Fitre yükümlülüğü olan bir kimse dinimize göre varlıklı sayılanlara, anne, baba, dede, nine, çocuk, torun ve eşine fıtır sadakasını veremez. Bu sadaka tek birisine verilebileceği gibi birkaç fakire de bölüştürülebilir. (Merğinânî, el-Hidâye, 2/224). Eğer bu yapılacaksa da bir kişiye verilen miktarın bir fitreden az olmamasına dikkat etmelisiniz.