Flora örtümüzün yeni üyesi ‘Balan Sümbülü’
Muğla’nın Ula ve Marmaris ilçeleri arasında kalan bölgede uzanan Balan Dağları arasında bulunan yeni bitki türüne “Balan Sümbülü” ismi verildi.
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Köyceğiz Meslek Yüksekokulu Öğr. Gör. Dr. Kenan Akbaş ve doktora öğrencisi Tuğkan Özdöl’ün ortak çalışmasıyla yeni bir bitki türü literatüre kazandırıldı. Muğla’nın Ula ve Marmaris ilçeleri arasında kalan bölgede uzanan Balan Dağları arasında bulunan yeni bitki türüne “Balan Sümbülü” ismi verildi.
Balan Sümbülü, Muğla Akyaka’da yaşayan zeytinyağı üreticisi ve bitkiler üzerine amatör çalışmalar yapan doğasever Buse Topçuoğlu tarafından saha çalışması esnasında keşfedildi. Bu bitkinin mevcut türlerden farklı bir tür olduğundan şüphelenen Buse Topçuoğlu, daha sonra bulduğu bitkiye ait detaylı fotoğrafları ve materyalleri Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım’a ulaştırarak, bilimsel bir çalışmanın başlangıcını yaptı.
3 YILLIK ORTAK ÇALIŞMA
Keşif süreci hakkında bilgi veren Prof. Dr. Yıldırım, “Buse Topçuoğlu’nun bana ulaştırdığı bitki türünün şu ana kadar literatürde mevcut bir bitki olmadığı fark ettim. Daha sonra Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Köyceğiz Meslek Yüksekokulundan Öğr. Gör. Dr. Kenan Akbaş ve doktora öğrencisi Tuğkan Özdöl ile beraber ortak bir çalışmaya başladık. Tam üç yıl süren araştırma ve popülasyon sınırlarını belirleme çalışmalarından sonra makalesi yazılarak, merkezi Yeni Zelanda da olan, Taksonomik Botanik alanın önde gelen bilimsel dergilerinden biri olan ‘Phytotaxa’ isimli bilimsel dergide makalemizi yayınlayarak türü, bilim dünyasına tanıttık. Bilimsel ismini bitkiyi keşfeden Buse Topçuoğlu’na atfedilerek “Leopoldia buseana” olarak isimlendirirken Türkçe ismi ise yayılış gösterdiği dağ silsilesinden yola çıkarak “Balan Sümbülü” şeklinde belirledik” dedi.
BU TÜRLERİN YARIDAN ÇOĞU TÜRKİYE’DE
Morbaş (Leopoldia) cinsinin dünya genelinde 29 türle temsil edildiğini ifade eden Prof. Dr. Yıldırım, “Cinse ait türler Akdeniz havzasında, Orta Doğu ve Güney Avrupa, Kafkasya ve Asya’da doğal bir yayılışa sahiptir. Cinsin çeşitlenme ve gen merkezi Batı Anadolu ve Ege adalarıdır. Bu bakımdan Muğla ili Leopoldia cinsi için oldukça önemli bir alandır. Dünya genelinde bu cinse ait tüm türlerin yarısından fazlası Türkiye’de doğal olarak yayılır. Yeni keşfedilen Balan Sümbülü ile cinsin dünyadaki tür sayısı 30’a ülkemizde ise Leopoldia tür sayısı 16’ya yükselmiştir. Ülkemizdeki endemik Leopoldia tür sayısı ise 9’a çıkmıştır” dedi.