Macron yıkıldı milliyetçiler birinci parti

30 Haziran Pazar günü yapılan seçimlerin birinci turunda Marine Le Pen’in Ulusal Birlik partisi (RN) tarihi bir zafer kazandı. Sosyalistlerin, Komünistlerin, Yeşillerin ve Boyun Eğmeyen Fransa’nın oluşturduğu sosyal demokrat Yeni Halk Cephesi yüzde 29 ile ikinci olurken Cumhurbaşkanı Macron’un partisi Yeniden Doğuş yüzde 21 oy alarak üçüncü oldu.

Bu oy oranlarıyla ikinci turun sonucunda Meclisteki milletvekili dağılımları şöyle tahmin ediliyor: Ulusal Birlik ittifakı 240 ila 270, Yeni Halk Cephesi 180 ila 200, Macron’un Merkez sağ ittifakı 60 ila 90 ve Genel Başkan Eric Cioti’i bir grup partiliyle Ulusal Birlik partisini desteklerken, Le Pen karşıtı Cumhuriyetçiler 30 ila 50 arasında sandalyeye sahip olacağı öngörülüyor.

Sonuçlar bir sürpriz olmadı. 20 gündür Aydınlık gazetesinin haber ve yorumlarındaki öngörüleri ve tüm anket kuruluşlarının verdiği rakamlar aşağı yukarı yüzde 1 yanılma payı ile gerçekleşti.

‘MECLİS’TE MUTLAK ÇOĞUNLUĞA İHTİYACIMIZ VAR’

Geçici sonuçların açıklanmasından hemen sonra ilk açıklama Marine Le Pen’den geldi. “Jordan Bardella'nın sekiz gün içinde Emmanuel Macron tarafından Başbakan olarak atanması için mutlak çoğunluğa ihtiyacımız var" dedi. Le Pen, "Fransızlar açık bir oylamayla yedi yıllık aşağılayıcı ve yıpratıcı iktidara bir sayfa açma arzularını gösterdiler (...) Tüm bunlara rağmen hiçbir şey kazanılmadı ve ikinci tur belirleyici olacak" dedi.

RN’NİN ÖNÜNÜ KESMEK İÇİN PAZARLIKLAR BAŞLADI

Birinci tur sonuçlarını tahmin etmek zor olmadı ama ikinci tur karmaşık bir yapıya sahip. Seçim bölgelerinde yüzde 12,5 ve üzeri alan adaylar ikinci tura kalıyorlar. Bazı bölgelerde 3 aday ikinci tura kalabilmektedir. Bu durumda partiler arası pazarlıklar başlıyor. Le Pen’in partisinin adayına karşı oyların bölünmemesi için üçüncü sıradaki adayın çekilmesi ve Ulusal Birlik adayına karşı ikinci olan adayın desteklenmesi gündeme geliyor.

Seçime katılan sistemin tüm parti ve ittifakların hedefi Milliyetçilerin iktidara gelmesini önlemek. Dolayısıyla Macron’un partisi ve sosyal demokratların cephesi yan yana gelmiş olacaklar. Seçim sonuçlarının açıklandığı akşam her iki cephede bu yönde açıklamalarda bulundular.

YENİ HALK CEPHESİ LE PEN’İN PARTİSİNE KARŞI MEVZİLENDİ

Sosyal demokrat cephe birbirleriyle anlaşamayan partilerden oluşan tam bir yamalı bohça; En sağından merkeze kadar hepsi Amerikancı ve NATO’cu. En solunda Melenchon’un partisi bulunuyor. Hepsi birbiriyle kavgalı. İkinci tur için cephenin yeniden oluşturulmasını savunanlar var. Yine Meclis’te mutlak çoğunluk bulunmadığı zaman Macron’un partisiyle koalisyon hükümeti kurmayı savunanlar da. Macron’un önündeki seçeneklerden biri de bu. Yeter ki Milliyetçiler iktidara gelmesin. Bunun için her şeyi yapmaya hazırlar.

Yeni Halk Cephesi içinde olan Boyun Eğmeyen Fransa Lideri Jean-Luc Melenchon 7 Temmuz’da ikinci turda üçüncü sıradaki tüm Yeni Halk Cephesi adaylarının geri çekilmesi çağrısında bulunarak Ulusal Birlik Partisine oy vermeme çağrısında bulundu. Jean-Luc Melenchon “Her koşulda, nerede ve ne durumda olursa olsun adaylığımızı geri çekeceğiz. Talimatlarımız basit, doğrudan ve net: RN için bir oy daha, bir koltuk daha yok" dedi.

Aynı cephenin adaylarından eski Cumhurbaşkanı Sosyal Demokrat François Hollande yaptığı açıklamada “Aşırı sağın Ulusal Meclis'te çoğunluğu elde etmesini engellemek gibi zorunlu bir görevimiz var” dedi. Hollande “Eğer bu ikinci tur için daha önce hiç olmadığı kadar seferber olmazsak, bu risk, bu tehdit eyleme dönüşebilir" diye konuştu.

Yeni Halk Cephesinin en sağında bulunan, AP seçimlerinde Sosyal Demokratların liste başı adayı Sorosçu, kimine göre “Amerikan ajanı” Place Publique partisinin Başkanı Raphaël Glucksmann ikinci turunda üçüncü sıradaki tüm parti adaylarının çekilerek RN'e karşı oy verme çağrısında bulundu. Yeni Halk cephesi içinde olmakla birlikte bir “Cumhuriyetçi Cephe” kurulmasını” öneren Glucksmann “Tarih bizi izliyor ve yargılıyor. Fransa'yı felaketten kurtarmak için yedi günümüz var” dedi. Yeni Halk Cephesinin bu hafta parçalanması da gündeme gelebilir.

MACRON, ELYSEE SARAYI’NDA YALNIZ BİR ADAM

Sonuçlar açıklanır açıklanmaz Emmanuel Macron, “Ulusal Birlik karşısında, ikinci tur için geniş, açıkça demokratik ve cumhuriyetçi bir birlik" çağrısında bulundu. “Ulusal Birlik’i yenebilecek ve (partisinin) Cumhuriyetin temel değerlerini paylaştığı adaylar lehine" çekilmeleri çağrısında bulundu.

7 Temmuz’dan sonra göreve sona erecek olan Macron’un Başbakanı Gabriel Attal yaptığı açıklamada "Bu akşamdan çıkarılacak ders, aşırı sağın iktidarın eşiğinde olduğudur… Bu nedenle İkinci turda “Ulusal Birlik partisine tek bir oy bile gitmemeli… Ulusal Meclis'ten bir milletvekilinin seçilmesiyle sonuçlanacak olan üçüncü sıradaki adaylarımızın geri çekilmesini" istedi.

İKİNCİ TUR SONRASI SENARYOLAR

Mutlak çoğunluğu alarak hükümeti kurmaya en yakın parti Marine Le Pen’in Ulusal Birlik Parti. Anketler birinci tur sonuçlarına göre RN’in 240 ila 280 milletvekili çıkaracağını öngörüyorlar. 2022 genel seçimlerinde de 20 milletvekili öngörülmüştü ama 89 milletvekili çıkararak ana muhalefet partisi olmuştu. Her şey ikinci turda partinin özellikle sağ partilerin seçmenlerden alacağı oylara ve diğer cephenin aralarındaki pazarlıkların işleyip işlemeyeceğine bağlı.

RN’in başbakan adayı Jordan Bardella mutlak çoğunluğu bulmadıkları taktirde görev verilse de azınlık hükümeti kurmayacağını açıkladı. Bu durumda Macron görevi Halk Cephesinden bir milletvekiline vererek kendi partisi ile sosyal demokrat milletvekillerinin oluşturacağı bir hükümetin yolunu açabilir. Bu durumda başbakan adayı olarak adı geçenlerden biri François Hollande.

İstifa etmeyeceği konusunda kararlı olan Macron RN dışındaki partilerden de hükümete bakan alarak bir teknokrat hükümeti kurabilir.

7 Temmuz’dan sonra Macron hükümetini sonu gelmiş olacak. Böylece bir dönem kapanacak. Fakat ikinci turdan sonra büyük bir belirsizlik var. Yukarıda belirttiğimiz senaryolar gerçekleşmezse Fransa hükümetsiz kalabilir ve bir siyasi kriz içine girebilir. Bu durumda Macron Anayasanın 16. Maddesini gündeme getirerek tüm yetkileri elinde toplamaya kalkışır mı? Veya Meclis beşte iki çoğunlukla Macron’u düşürebilir mi?