Fransa’da akaryakıt krizi

Fransa’da akaryakıt işçilerinin grevi büyük bir toplumsal krize dönüştü. Ülkenin pek çok bölgesinde benzin kıtlığı yaşandı. Polis aracının itildiği ve insanların benzin kuyruğunda kavga ettiği görüntüler sosyal medyada yayıldı. İşçi sendikaları, Fransa hükümetinin krize çözüm olarak başvurduğu “zorla çalıştırma” prosedürüne uymayacaklarını ilan etti.

ÜRETİM VE TEDARİK DURMA NOKTASINA GELDİ

Fransa’nın en büyük işçi konfederasyonu CGT’nin eylül sonunda, şirketin işe alımlarını durdurma kararını protesto ve 2022 için çalışanlara yüzde 10’a varan “acil maaş artışı” talebiyle TotalEnergies’nin rafinerilerinde gittiği grev, ABD merkezli ExxonMobil çalışanlarının katılmasıyla genişleyerek devam etti. Greve giden rafinerilerde bütün faaliyetleri durdurma noktasına getiren işçiler, petrol üretiminin yanı sıra akaryakıt teslimatını da engelledi.

Fransa’daki akaryakıt istasyonların yaklaşık üçte ikisini elinde tutan TotalEnergies ve ExxonMobil’in rafinerilerinde yaşanan grev sonucu son iki haftada üretimin yüzde 60 düştüğü kaydedildi. Özellikle ülkenin kuzey bölgelerindeki akaryakıt istasyonlarında ciddi benzin ve mazot kıtlığı yaşandı, uzun kuyruklar oluştu. Sıkıntının olduğu kentlerin valilikleri, yaşanan benzin sıkıntısı nedeniyle ambulans ve evde bakım hizmetlerinin sekteye uğradığı uyarısı yaparak akaryakıt satışında önceliğin acil durum hizmetlerine verilmesi kararı aldı.

Fransa’da yaşayan gazeteci Ömer Aydın, sosyal medya hesabında, yaşadığı bölgede satışın 50 avro ile sınırlandırdığını, bunun ancak yarım depoyu doldurmaya yettiğini yazdı. Kuzey bölgelerinde ise yalnızca polis, hemşire ve doktorların benzin alabildiğini doğruladı.

UZUN KUYRUKLARDA BENZİN KAVGALARI YAŞANIYOR

Bazı akaryakıt istasyonlarında bidonla benzin satın alma görüntülerinin medyaya yansımasının ardından bugün valiliklere gönderilecek talimatla bidon ve varillerle benzin alımının yasaklanacağı bildirildi. Akaryakıt krizi nedeniyle benzin istasyonlarında oluşan uzun kuyruklarda, zaman zaman yaralanmayla sonuçlanan kavgalar yaşanıyor. Le Figaro gazetesi, Haute-Savoi şehrinde sıra kavgası nedeniyle bir Fransız sürücünün, İsviçreli sürücüyü çocuklarının gözü önünde 6 yerinden bıçakladığını yazdı.

Anadolu Ajansı, Goussainville şehrinde birçok mağazanın bulunduğu bir alanda yer alan benzin istasyonunun önünde oluşan uzun kuyruklarda bekleyen Fransızlara mikrofon uzattı. Bir benzinlik çalışanı, kentin tüm benzin istasyonlarının kapalı olduğunu, yerel saatle 15.00'te kendi benzin istasyonlarına akaryakıt teslimatı gerçekleştiğini ifade etti. Müşteriler arasında akaryakıt alımı sırasında tartışan ve kavga edenler de olduğunu kaydeden çalışan, insanların akaryakıt alabilmek için ortalama 1,5 saat beklediğini belirtti.

Kuyrukta bekleyenler ise Fransa’da ilk defa böyle bir şeyle karşılaştıklarını söyledi.

HÜKÜMETTEN ‘ZORLA ÇALIŞMA’ KARARI

Fransa Hükümeti, toplumsal krize dönüşen greve son vermek için, işi bırakanların bir kısmının göreve dönmesini kapsayan “zorla işe başlatma” prosedürünün devreye sokulması için talimat verdi. Ulusal Mecliste konuşan Başbakan Elisabeth Borne, Esso-Exxonmobil ile iki işçi sendikasının arasında dün imzalanan anlaşmaya atıfta bulunarak, buna rağmen sendikaların bir kısmının greve devam etmek istediğini belirtti. İlgili yerlerdeki valilere Esso-Exxonmobil’in depolarının işletilmesi için gerekli personelin zorla çalıştırılmasını kapsayan prosedürü başlatması talimatı verdiğini ifade etti.

Söz konusu prosedür kapsamında, “kamu hizmetinin devamlılığını veya toplumun ihtiyaçlarını ciddi şekilde baltalayan bir grev durumunda”, çalışanlar işe dönmeye zorlanabilir. Buna karşı çıkan işçilere ise, 6 aya kadar hapis ve 10 bin avro para cezası uygulanabilir.

Daha önce Fransız Hükümet Sözcüsü Olivier Veran, RTL radyosuna yaptığı açıklamada, petrol üreticilerine ait rafinerilerde grev yapanların yakıt depolarına yönelik ablukasını en kısa sürede durdurması çağrısında bulunmuştu. Veran, durumu sonlandırmak için ellerinden gelen her şeyi yaptıklarını belirterek, ablukaların kaldırılmaması durumunda müdahalede bulunacaklarını ifade etmişti.

SENDİKALAR REST ÇEKTİ

Fransız basınındaki haberlere göre, CGT’den yapılan açıklamada, hükümetin “zorla işe başlatma” prosedürünün “zaruri olmadığı ve yasa dışı olduğu” belirtildi. Açıklamada, hükümetin bu adımla “şiddet yolunu seçtiği” bu nedenle “hükümet ve söz konusu şirketlerle yapılacak toplantılara katılımın askıya alındığı” aktarıldı.

Uluslararası Çalışma Örgütünün (OIT) de Paris yönetimini bu karar nedeniyle kınadığına işaret edilen açıklamada, “Zorla işe başlatma prosedürü, (rafinerilerle ilgili değil) sağlık, kurtarma, güvenlik araçları gibi temel faaliyetlerle ilgilidir. Bunlara yakıt ikmali sağlamak hükümetin vazifesidir. Fransa güya stratejik benzin stoklarıyla donatılmıştı. (Hükümet) Neden onları kullanmıyor?” ifadesi kullanıldı.

Hükümetin zorla çalıştırma kararında ısrar etmesi halinde polisle işçiler arasında ciddi çatışmalar yaşanabileceği kaydediliyor.