Fransa’da kazandıran ekonomi programı: Kamuculuk, korumacılık, AB’den kopuş
Fransa’da gerçekleşen erken seçimde en yüksek oyu alan Ulusal Birlik partisinin ekonomi programında korumacılık, AB politikalarından kopuş ve kamu müdahalesi ön plana çıktı. Alışılageldik neoliberal politikalardan uzaklaşmayı temsil eden bu vaatler, seçmenlerin kararında önemli bir rol oynadı
Fransa’da gözler Marine Le Pen’de. Erken secimin ilk turunda da Le Pen’in parti Ulusal Birlik başarı kazandı.
Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde, Marine Le Pen’in milliyetçi Ulusal Birlik partisinin önemli oy oranlarına ulaşmasıyla, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron erken seçim kararı almıştı. Ulusal Birlik, yüzde 31’in üzerinde oyla AP’de 30 sandalyeye ulaşmıştı. Geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen erken seçimin ilk turunda Ulusal Birlik, Fransa’daki oyların yüzde 34,2’sini alarak ilk sıraya yerleşirken, Macron’un partisinin içinde bulunduğu Cumhuriyet İçin Hep Birlikte ise oyların yüzde 21,5’ini alarak üçüncü sırada yer aldı. Brüksel merkezli yayınların “aşırı sağ” olarak isimlendirdiği Le Pen’in milliyetçi partisi ekonomide de yerel üreticilerin desteklenmesi, dış ticarette korumacılık ve Avrupa Birliği kurallarından çıkış vaatlerinde bulunuyor.
ÇEVRE POLİTİKALARI GÜNCELLENECEK
Parti programında yeşil dönüşüm politikalarının Fransız hanehalkları ve üreticileri için zararlığı olduğu vurgulanıyor. Yeni bir model geliştirilmesi çağrısı yapılıyor:
“Fransa, çevrenin en az bozulduğu beş ülkeden biri olmasına rağmen, hanehalkları ve işletmeler her gün hem satın alma gücüne hem de büyümeye zarar veren cezalandırıcı ekolojik standartlara maruz kalmaktadır. Fransız halkının yaşam standardını koruyan ve ulusal bağımsızlığımızı garanti altına alan, bilimsel gerçeklere dayalı, sağduyulu bir ekoloji politikası geliştireceğiz.”
“İçten yanmalı motorlu araçların satışının 2035 yılına kadar yasaklanmasından vazgeçilmesi ve Fransız üreticilerin uygun fiyatlı temiz araçlar geliştirmeye teşvik edilmesi”, “Düşük Emisyon Bölgeleri’nin ortadan kaldırılması” ve “Sanayide sektörler ve bölgeler arası hareketleri teşvik etmek ve yerli üreticileri kamu ihalelerinde desteklemek yoluyla Fransa’da karbon ayak izinin azaltılması” bu sürecin somut adımları olarak sunuluyor.
AB ENERJİ POLİTİKALARINDAN KOPUŞ
Ulusal Birlik, Fransa’da nükleer enerjiye yönelimin yeniden teşvik edilmesini savunuyor. Parti, AB kurallarının bunu önlediği ve Fransız enerji piyasasına zarar verdiği görüşünde. Ulusal Birlik’in seçim kampanyasında ve programında nükleer enerji politikası şöyle ifade edildi:
“Nükleer enerjiye saldırarak, General de Gaulle'ün vizyoner dehasının meyvesi olan, ülkemiz için tarihi bir avantajı yok etmek istiyorlar. Elektrik sistemimizin sunduğu cazip maliyetler ve güvenilirlik geçmişte kaldı ve hükümet nükleer konusundaki hatalarının ve enerji piyasasını yöneten felaket Avrupa kurallarının bedelini Fransızlara ödetiyor. Yeniden sanayileşme ve yapay zeka gibi geleceğin teknolojilerinin yükselişi, Fransa'ya uzun zamandır rekabet üstünlüğü sağlayan rekabetçi, düşük karbonlu ve bol enerjinin geri dönüşünü gerektirmektedir.”
Partinin önemli vaatlerinden biri de enerjide vergi indirimleri ve desteklerin sağlanması. Seçim kampanyasında “Enerji ve yakıtta daha düşük vergilerle satın alma gücünün korunması”nın partinin önceliklerinden olduğu belirtildi. Bunun sağlanması için “rekabet gücümüzü zayıflatan Avrupa elektrik fiyatlandırma kurallarından çıkış” stratejisinin izleneceğinin altı çizildi.
“Hidroelektrik barajlarını Brüksel'in istediği rekabetçi ihaleden korumak” ve “üretim kapasitelerini artırmak için hidroelektrik barajlara yatırım yapılması” da parti programının öncelikleri arasında yer alıyor.
EKONOMİDE ULUSAL ÇIKARLAR ÖNCELENECEK
Ulusal Birlik’in parti programında ekonomik hedeflerin ulusal çıkarlara göre yeniden düzenleneceği de öne çıkan başlıklar arasında bulunuyor: “Önceki hükümetler tarafından yapılan ekonomik tercihler, Fransa'yı Avrupa sahnesinde zayıflatan, kamu parasının israf edilmesine ve ulusal ekonomik dokunun derinlemesine bozulmasına yol açan küresel ticarete ve uluslararası rekabete ilişkin naif bir anlayışa dayanıyordu.” Bu doğrultuda parti, devletin ekonomideki rolünün yeniden düzenlenmesi ve üreticilerin daha fazla korunmasını öne çıkarıyor: “Şimdi ekonomik güçleri özgürleştirmeye, işletmeleri ve çalışanları korumaya ve devleti ve ekonomideki yerini yeniden düzene koymaya dayalı bir politikayı yeniden inşa etmeliyiz.” Aynı yönde “Fransa'da üretim tesislerinin kurulmasını teşvik etmek için üretim vergilerini” düşürülmeye devam edecek.
Ulusal Birlik partisinin programında tasarrufların kamu eliyle yatırıma ve araştırma geliştirme (Ar-Ge) faaliyetlerine yönlendirileceğine de dikkat çekiliyor. Bu doğrultuda varlık fonunun kurulması partinin gündeminde. Programda “Ulusal tasarrufların getirisini artırmak ve bunları stratejik sektörlere, sanayiye ve inovasyona yönlendirmek için bir Fransız Varlık Fonu oluşturulacak” hedefleri yer alıyor.
Öte yandan, dış ticarette de “Fransız standartlarına uymayan yabancı ürünlerin satışına son vermek için ithalat kontrollerini güçlendirmek” yoluyla korumacı önlemlere başvurulacağı ifade ediliyor.
ÇALIŞANLARA YÖNELİK DÜZENLEMELER
Ulusal Birlik’in programı özellikle sağlık çalışanlarına yapılacak iyileştirmeleri de içeriyor. “Doktorlar ve hemşireler için çalışma ve emekliliğe ilişkin kuralların hafifletilmesi” ve “Emekli olup işe dönmek isteyen doktor ve hemşireler için gelir vergisinin kaldırılması” parti programında yer alan önemli vaatler arasında bulunuyor.
“Ücretlerin artırılması için güçlü bir teşvik sağlayarak emekten elde edilen geliri artırmak” ve “şirketlerin ücretleri asgari ücretin üç katına kadar %10 oranında artırmalarına izin vermek ve onlara üç ila beş yıl boyunca işveren katkı paylarındaki artışlardan muaf tutmak” yoluyla ücretlerin iyileştirileceği ve bunun, AB kurallarına aykırı şekilde, kamu bütçesinden verilecek açıkla sağlanacağı ifade ediliyor.
Öte yandan, enflasyon hedeflemesinin alışılmış yöntemlerinin aksine temel gıdada vergi indirimleri gündemde. “Yüz kadar temel üründe KDV'yi askıya alarak yüksek enflasyon durumunda satın alma gücünü korumak” hedefleniyor.
AVRUPA MERKEZ BANKASI’NIN GÜNCELLENMESİ
Ulusal Birlik partisi, iktidara gelmesi durumunda Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) görevlerinin de güncellenmesi için çaba gösterecek. Parti programının ilgili maddesinde, AMB’de reel sektörü destekleyen tedbirlerin alınması yönünde düzenlemeler için harekete geçileceği, “AMB'nin görev tanımının istihdam, üretkenlik ve uzun vadeli stratejik projelerin finansmanına yönelik olarak değiştirilmesi için müzakerelerde bulunulması” ifadeleriyle yer alıyor.
TARIM ÜRÜNLERİNDE YÜZDE 80 YERLİLİK HEDEFİ
Avrupa’nın en önemli tarım ülkelerinin başında gelen Fransa’da tarımsal üretim, AB düzenlemeleri ile zıtlıkların sıklıkla yaşandığı konulardan birini oluşturuyor. Ulusal Birlik partisi, “Fransız standartlarına uymayan yabancı ürünlerin satışına son vermek için ithalat kontrollerini güçlendirmek”, “Çiftçiler için (kamu eliyle) uygun fiyat garantisi sağlamak”, “Gıda ürünlerinin menşei ve kalitesine ilişkin etiketlemeyi yaygınlaştırmak”, “kafeteryalarda 2027 yılına kadar %80 Fransız çiftlik ürünü kullanılmasını öngören büyük bir yerli malı uygulamasını başlatmak” gibi somut adımlarla Fransız çiftçisini ve tarım üretimini desteklemeyi hedefliyor.
‘Ulusal Birlik’in programı AB için ölümcül tehlike’
Financial Times’te bir uluslararası ticaret uzmanı tarafından kaleme alınan makalede, Ulusal Birlik’in politikalarının AB’yi zayıflatacağına dikkat çekildi. Makalede “Marine Le Pen'in cumhurbaşkanlığında, eğer programını uygulamaktan kaçınmazsa, Macron'unkinden belirgin bir farklılık olacaktır. Bunun nedeni, küresel ticaret konusundaki dünya görüşünün büyük ölçüde farklı olmasından ziyade, iç politikalarının AB'yi içeriden ciddi şekilde zayıflatacak olmasıdır.” ifadeleri yer aldı. Makalede, Fransa’nın AB mali kurallarına daha fazla itiraz edeceğinin de altı çizildi: “Fransa'nın AB bütçesine katkısını azaltmak, AB içinden Fransa'ya göçü sınırlamak, kamu ihale kurallarını yırtıp atmak: bunlar AB projesi için ölümcül derecede tehlikelidir. Kaba bir ifadeyle, Fransa'nın uzun zamandır AB'nin dünyanın geri kalanına yapması gerektiğini savunduğu şeyi Le Pen, AB'ye karşı yapmak istiyor.”
Fransa, AB Kurallarından kopacak
Euronews’e konuşan analistler, Ulusal Birlik’in kazanması durumunda kamu harcamalarındaki artışın ani değil ancak kademeli olarak gerçekleşeceğini ifade ettiler. “Maliye politikasını önemli ölçüde daha genişlemeci hale getirme hırsının, AB ve AMB destek programlarından dışlanma riski veya olumsuz finansal piyasa tepkileri nedeniyle azalacağı” beklentisinin yanında, mecliste çoğunluğunun sağlanamayacak olması sebebiyle de maliye politikasındaki dönüşümün yavaş olması bekleniyor. Analistler, Ulusal Birlik lideri Jordan Bardella'nın bazı tartışmalı önerilerine dikkat çekti. Bardella, Fransa'nın blok bütçesine yaptığı katkının bir kısmını -2 milyar avro tutarında - kısmayı önerdi. Bu önerinin "Fransa'nın AB'ye olan bağlılığına meydan okuyacağı” yorumu yapıldı.
Çiftçilerin önemli bölümü Le Pen’i destekliyor
Seçimlerin ortaya koyduğu önemli sonuçlardan biri de köylülerin Ulusal Birlik’i önemli ölçüde desteklemesi. Avrupa Parlamentosu seçimlerinde Fransa'nın tüm kırsal bölgelerinde Ulusal Birlik oyların yüzde 40'ına yaklaşarak ülke geneline kıyasla 8 puan daha fazla oy aldı. Euronews’in röportajlarına göre, çiftçilerin bir bölümünün Ulusal Birlik’i desteklemesinin nedeni ise tüm Avrupalı çiftçilerin aynı standartlara tabi olmaması, Fransa'da yasaklanan bazı kimyasalların İspanya'da kullanımına izin verilmesi ve kötü kontrol edilen Ukrayna kümes hayvanlarının Fransız pazarını istila etmesi.