Gabon’da hükümet feshedildi

GABON’A DAİR BİLİNENLER

• Afrika ülkesi Gabon, kıtanın en istikrarlı ve zengin ülkelerinden biridir.

• Sahra Çölü'nün güneyindeki ülkeler arasında en yüksek kişi başına gelire sahip. (15 bin usd)

• Topraklarının yaklaşık yüzde 80'i tropikal ormanlardan oluşmaktadır

• Petrol ve manganez zenginliğiyle öne çıkıyor. Batı Afrika'daki en eski petrol üreticisi ülkelerden biridir. Devlet topraklarında yaklaşık 120 petrol sahası keşfedilmiştir.

• Dünya’nın en büyük goril nüfusuna ev sahipliği yapmaktadır.

• Trans-Gabon demiryolu, sömürge döneminin sona ermesinden sonra Orta Afrika'da döşenen tek demiryolu ağıdır. Haftada üç gün yolcu taşımaktadır.

• Gıdasının yarısından fazlasını ithal etmek zorundadır.

• Kontrplak üretiminde kullanılan Aucumea Cline ağacının dünyadaki en büyük tedarikçisidir.

• BRICS’e üyelik başvurusu yapan ülkelerden biridir.

• 2018’de KUŞAK-YOL girişimini imzaladı.

• ÇİN ve HİNDİSTAN, Gabon’un ana ticaret ortakları. Asya: yüzde 67,9 (Çin, Hindistan, Güney Kore, Singapur)- Avrupa: yüzde 22,6 n Fransa’nın Afrika’da 3 daimi askeri üssü bulunuyor; Senegal, Fildişi Sahili ve Gabon.

• Seçim döneminde Fransız medyası ülkede yasaklanmıştı.

• Avrupa Birliği, seçimlerin “şeffaf” olmadığını ve sonuçların “kuşkulu” olduğunu ifade etmişti.

• 25 Haziran 2022’de Gabon, Togo’yla birlikte İngiliz Devletler Topluluğu “Commonwealth”e katılma kararı almış, karar 2009 yılında Ruanda’nın katılışında olduğu gibi, Fransa’ya bir mesaj olarak yorumlanmıştı.

DÜNYA NE DEDİ?

AVRUPA BİRLİĞİ

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB dönem başkanlığını yürüten İspanya'nın Toledo kentinde düzenlediği AB Savunma Bakanları Gayri resmî Toplantısı'nın girişinde basına konuştu. Borrell, “Bölgeden gelen haber karışık. Haberi bu sabah duydum. Resmi bir açıklama yapmak için erken. Ama eğer bu haber doğrulanırsa tüm bölgedeki istikrarsızlığı artırır.” dedi. Toplantıda Gabon'daki olayların da ele alınacağını belirten Borrell, Nijer'deki askeri müdahalenin sonuçlarını zaten tartışacaklarını, Gabon'daki gelişmelerden sonra Afrika'daki istikrarsızlığın daha kapsamlı olarak görüşülebileceğini ifade etti. Borrell ayrıca AB olarak Nijer'deki askeri yönetime ekonomik yaptırım uygulayabilmek için yasal çerçeve benimsenmesinin Toledo'daki toplantıda AB Savunma Bakanları tarafından tavsiye edilebileceğini kaydetti.

FRANSA KINADI

Fransa Hükûmet Sözcüsü Olivier Veran, Bakanlar Kurulu toplantısının ardından gazetecilere açıklama yaptı. Fransa'nın Gabon'da sahadaki durumun gidişatını yakından takip ettiğini belirten Veran, "Fransa, Gabon'da devam etmekte olan askeri darbeyi kınıyor." ifadesini kullandı.

Veran, ülkesinin, Gabon'daki cumhurbaşkanı seçim sonuçlarının uygulanmasını istediğini dile getirdi. Fransa’nın Gabon'daki Büyükelçiliğince X sosyal medya platformundan yapılan açıklamada, Gabon'da devam eden olaylar nedeniyle bu ülkedeki Fransız vatandaşlarına evlerinde kalma çağrısı yapıldı. Fransa Başbakanı Elisabeth Borne, Gabon'daki darbeye ilişkin durumu yakından takip ettiklerini söyledi. Borne, Paris'te düzenlenen 29. Büyükelçiler Konferansında yaptığı konuşmada, Gabon'daki son gelişmelere değindi. Fransa'nın Gabon'daki darbeye ilişkin durumu yakından takip ettiğini söyleyen Borne, Fransız büyükelçilerin özellikle yurt dışındaki krizlerde Fransız vatandaşlarına desteklerini daha titiz şekilde yürütmeleri gerektiğini kaydetti.

Borne, Ukrayna-Rusya Savaşı, Sudan'daki durum, Nijer'deki darbe gibi ciddi krizlere dikkati çekerek “İletişim, uluslararası arenada ciddi bir muharebe haline geldi. Bu muharebeyi yürütmemiz gerek.” diye konuştu.

ÇİN DİYALOG ÇAĞRISI YAPTI

Çin, askerlerin yönetime el koyduklarını duyurduğu Batı Afrika ülkesi Gabon'da düzenin sağlanması ve Cumhurbaşkanı Ali Bongo'nun can güvenliğinin sağlanması çağrısında bulundu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin, yaptığı açıklamada, "Gabon'daki tüm taraflara ülkenin ve halkın temel çıkarlarını gözetmeye, anlaşmazlıkları diyalog yoluyla çözmeye ve normal düzeni en kısa zamanda tesis etmeye çağırıyoruz." dedi.

Ülkedeki durumu yakından takip ettiklerini ifade eden Sözcü Vang, ulusal barışın ve istikrarın korunması ve Cumhurbaşkanı Bongo'nun "kişisel güvenliğinin garanti altına alınması" çağrısı yaptı. Gabon'da bugün, cumhurbaşkanı seçimi sonuçlarının ilanından sonra ulusal televizyon binasına giren bir grup asker, yönetimi ele geçirdiklerini duyurmuştu.

Bir grup asker adına yapılan açıklamada, "Savunma ve güvenlik güçleri olarak Kurumların Geçiş ve Restorasyon Komitesi'nde (CTRI) birleştik. Gabon halkı adına mevcut rejime son vererek barışı savunmaya karar verdik." ifadesi kullanılmıştı. Açıklamada, cumhurbaşkanı seçimlerinin iptal edildiği ve ülke sınırlarının kapatıldığı bildirilmişti.

RUSYA: ENDİŞELİYİZ

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Gabon'daki durumdan endişe duyduklarını ve gelişmeleri yakından izlediklerini belirterek, durumun en kısa sürede istikrara kavuşturulmasını beklediklerini söyledi.

CUMHURBAŞKANI YARDIM İSTEDİ

Gabon'da bir grup asker tarafından alıkonulan Cumhurbaşkanı Ali Bongo, evinden destekçilerine yardım mesajı gönderdi. Askerler tarafından ev hapsinde tutulan Bongo, konutundan çektiği ve sosyal medyada paylaşılan video mesaj ile arkadaşlarına ve dünyaya “bir şeyler yapın” çağrısında bulundu.

Bongo, “Bu insanlar beni alıkoydu. Oğlum bir yerde tutuluyor, eşim yanımda değil. Ben de konutumdayım ama neler olduğunu bilmiyorum. Dostlarımıza, dünyaya söylüyorum, bir şeyler yapın, ses çıkarın. Teşekkürler.” ifadelerini kullandı.