Gazze'nin derinliklerinde İsrail'i ne bekliyor?
İsrail'in Gazze'yi kuşattığı ve yavaş yavaş ön mahallerden içeriye doğru sızmaya başladığı haberleri son günlerde sahadaki muhabirlerce bildiriliyor. Şimdi yeni sorular sorma zamanı. Çatışma mahalle aralarına indiğinde neler olacak?
Tel Aviv rejimi, 10 binden fazla Filistinli ile 4 bini aşkın çocuğun ölümüne mâl olan hava ve kara saldırılarının ardından Gazze'yi birlikler ve tanklarla kuşatmış durumda. Uçak, drone ve helikopterler gökyüzünü kaplarken, top atışları Filistin'i vuruyor. İsrail kara birlikleri, dış mahallelerde ilerledikten sonra kentin iç kısımlarına girmeye başladı.
Sahadan gelen son raporlara bakılırsa kara operasyonları, neredeyse ara vermeksizin hava, zırhlı ve topçu saldırılarıyla sürüyor. Bu üçlü ateş, İsrail askerlerine avantaj sağlasa da sivillere, şehrin altyapısına ve evlere korkunç boyutta zarar veriyor. İlerleme sürse de ufukta İsrail ordusunu bekleyen birçok bilinmez var.
2014 OPERASYONU
ABC Avustralya'nın saha muhabiri ve Orta Doğu temsilcisi Eric Tzolek, Gazze'de süren ve yavaş yavaş mahalle aralarına inmeye başlayan savaşın nereye evrilebileceği hakkında görüşlerini paylaştı.
Büyük bir saha tecrübesine sahip olan gazeteci, İsrail'in her ne kadar çok daha küçük ebatlarda da olsa benzer bir operasyonu 2014 yılında da denediğini söyledi: “O dönemde, çok sayıda askerle Gazze'ye giren İsrail'in amacı, ülke sınırına doğru ilerleyen yer altı tünellerini yok etmekti. Fakat şiddetli bir direnişle karşılaşan birlikler, çok fazla ilerleyemeden 60 kayıp verip geri çekilmek durumunda kalmıştı.”
İSRAİL İÇİN BİR İLK
Fakat 2014'ten farklı olarak İsrail'in bu seferki hedefi, daha önce hiç denemediği bir şeyi yapmak: Hamas'ı yok etmek.
Amerikan basınında çıkan haberlerde bugün, ABD hükümetiyle yakın bağları olan düşünce kuruluşu Rand Corporation'ın stratejik uzmanı Raphael Cohen'in, Gazze'deki geçmiş askeri operasyonlara ilişkin 2017 tarihli bir raporu paylaşıldı.
"İsrail hiçbir zaman Gazze'de kesin bir zafer elde etmek için çabalamadı" denen raporda, Hamas'ı devirmenin daha büyük bir tehlikeye yol açabileceği ifade edildi: “İsrail, Hamas'ı askeri açıdan yenilgiye uğratabilir fakat Gazze'yi daha radikal bir örgütün ellerine teslim etme riskini almadan Hamas'ı deviremez."
'HAMAS'IN 30 İLA 40 BİN SAVAŞÇISI VAR'
İsrailli politikacılar, askerler, "Bu sefer işi bitireceğiz" dese ve bu savaşı “varoluşsal” olarak nitelese de gazeteci Tzolek'e göre bu, “hiç de kolay olmayacak”. İsrail ordusu, “Hamas'ın tünel, pusu ve tuzaklar kullanarak kentsel ortamdan faydalanacağı bir savunma için kapsamlı hazırlık yaptığına inanıyor.”
Birçok analist, Hamas'ın asker sayısının 30 ila 40 bin arasında olduğunu söylüyor. Bu savaşçıların yıllardan beri evden eve, mahalle aralarında ve yer altı tünellerinde savaşmak için hazırlandığı bilinen bir gerçek.
AVANTAJ KENTSEL ORTAM
Gazeteciye göre İsrail askeri teçhizatına, Hamas ise kentsel coğrafyaya güveniyor: “Saklanacak çok sayıda yer, tünel ve gizli görüş noktaları barındıran kentsel ortam, askeri donanım olarak daha zayıf olan Hamas'ın elini güçlendiriyor. Bu şartlarda savaşmak zorunda kalan düzenli orduların ciddi kayıplar verdiği bir gerçektir.”
İSRAİL NEDEN AZ KAYIP VERİYOR?
İsrail birliklerinin, önceki tecrübelerinin aksine, şehrin ön mahallerine ulaştığından beri daha az kayıp vermesini Tzolek şu şekilde açıklıyor: “Önemli bir fark var; zırhlı araçlar ilerleyişe liderlik ediyor ve bunlar, Hamas saldırılarını Aktif Koruma Sistemleri ile püskürtmede başarılı oluyor gibi görünüyor.”
Bu yeni teknolojiler ABC'nin Orta Doğu temsilcisine bakılırsa “Tanklara ve zırhlı personel taşıyıcılara karşı kullanılan roket güdümlü el bombalarını ve tanksavar füzelerini önlüyor.”
İSRAİL'İN DEZAVANTAJLARI
Fakat savaş mahalle aralarına indiğinde işlerin değişebileceğini ifade eden Tzolek şöyle devam etti: “İsrail'in hava saldırıları ile baskılayıcı tank ve topçu ateşi kullanma yeteneği, birlikler sokak çatışmalarına girdiğinde kısıtlanabilir.”
İsrail'in başka dezavantajları da olacak: “Hamas teslim olma eğiliminde değil. Şu ana kadar elini kaldırıp da teslim olan tek bir Hamas savaşçısının olduğunu bile sanmıyorum. Ölmeyi tercih ediyorlar."
Ayrıca İsrail hava saldırıları ve topçu ateşiyle ne kadar çok yıkıma neden olursa, birliklerin ve araçların geçmesi gereken engellerin de o kadar artacağı da aynı açıklamada ifade edildi.
'HAMAS'I ORTADAN KALDIRMAK BU İŞİ ÇÖZMEZ'
İsrail, Hamas'ı aşıp Gazze'yi ele geçirmeyi başarsa bile Gazze Şeridi'nin geri kalan kısmıyla nasıl baş edeceği sorusu, birçok analistin dile getirdiği bir başka mühim mesele.
Ben Gurion ile Hebrew üniversitelerinden fahri doktorası bulunan, İsrail vatandaşı Avi Segal, siyasi sorunlar çözülmeden askeri operasyonların çözüm yaratmayacağını belirterek, Tel Aviv hükümetini eleştirdi ve konuya şu şekilde açıklık getirdi: “Hamas liderliğini ortadan kaldırmak askeri bir hedeftir, siyasi bir hedef değil. Gazze sorununun çözümü için siyasi bir hedefe ve muhtemelen uluslararası işbirliğine ihtiyaç var. İsrail ya da en azından hükümetimiz şu ana kadar buna hazırlandığına dair herhangi bir işaret göstermiyor."