Gelir düştü borç arttı

Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından, 14-24 Mayıs 2020 tarihinde, otomotiv, metal eşya, elektrik-elektronik ve demir-çelik sektörlerinde çalışan, Birleşik Metal-İş sendikası üyesi 948 işçi ile yapılan araştırmanın sonuçları sanayi işçisinin Kovid-19 sürecinde gelir kaybını ve borçluluk düzeyindeki artışı ortaya koydu.

Araştırmanın sonuçlarına göre metal işçilerinin yüzde 75'i gelir kaybı yaşadığını ifade etti. Raporda, borçluluk oranı son derece yüksek olan ve hanehalkı gelirleri yoksulluk sınırı altında kalan işçiler açısından bu durumun, yoksulluğun derinleşmesi anlamına geldiği belirtildi.

Araştırma kapsamındaki işçilerin yaklaşık dörtte birinin hanehalkı geliri 3000 TL'nin altında. 3000-3999 TL arası hanehalkı gelirine sahip olanların oranı yüzde 40 ile en geniş kesimi oluşturdu. 4000-4999 TL arası hanehalkı gelirine sahip olanların oranı yüzde 18 iken, 5000 TL ve üzeri hanehalkı gelirine sahip olanların oranı yüzde 17 seviyesinde. Buna göre işçilerin yüzde 83'ü 5000 TL'nin altında bir hanehalkı gelirine sahip.

İŞÇİ BORÇ İÇİNDE

Araştırma kapsamındaki işçilerin yüzde 92'si borçlu. Borcu olmayan işçilerin oranı ise sadece yüzde 7 seviyesinde kaldı. Yüzde 92'lik borçlu kesim içerisinde ise borçlarının kendisini hiç zorlamadığını söyleyenlerin oranı yalnızca yüzde 3.42. Borçların kendisini zorladığını söyleyenler yüzde 40.14, çok zorladığını söyleyenlerin oranı yüzde 56.44 olarak ortaya çıktı.

Araştırma kapsamında borcu olan yaklaşık her üç işçiden birinin kişisel borcu bulunurken, her beş işçiden birinin konut kredisi borcu var. Araç kredisi borcu olanların oranı ise yüzde 3.6. Bir kişinin birden fazla borç çeşidi olduğu da araştırmanın sonuçlarından.

İşçilerin yaklaşık yüzde 52'sinin salgın sürecinde hanehalkı gelirinin yanında net gelirinde de kayıp yaşadığı ortaya çıktı. Araştırma kapsamındaki işçilere hanehalkı gelirlerinde yaşanan gelir kaybının nedenleri de soruldu. Yanıtlara göre ortaya çıkan sonuçları şöyle oldu:

İşçilerin yüzde 46.8'i kısa çalışma nedeniyle, yüzde 31.1'i fazla mesai yapamadığı için, yüzde 17'si aile fertlerinden birinin işsiz kalması yüzünden, yüzde 14.1'i ise ek iş yapamadığı için hanehalkında gelir kaybı yaşandığını söyledi. Ek iş ve fazla mesainin bu kadar yüksek oranlarda olması ücretlerin yetmediğinin de göstergesi oldu.

FATURA ÖDEMEK ZOR

Araştırma kapsamında geçerli yanıt veren metal işçilerinin yüzde 51'i nisan ayında borçlarının arttığını ifade etti. Bu işçilerden yüzde 48'i fatura ödemekte zorlanırken, yüzde 36.7'si kredi kartını, yüzde 18.6'sı tüketici kredisi borcunu, yüzde 5.7'si konut kredisi borcunu ödeyemediğini belirtti. Buna göre konut kredisi borcu olan her dört kişiden biri bu süreçte borcunu ödeyemedi. Kirasını ödeyemeyen işçilerin oranı ise yüzde 12.7 olarak tespit edildi.

Araştırma kapsamındaki işçilere Kovid-19 sürecinde hanehalkı dışından ayni ya da nakdi bir yardım alıp almadığı da soruldu. İşçilerin yaklaşık dörtte üçü herhangi bir yardım almadığını beyan ederken yardım aldığını beyan edenlerin oranı yaklaşık yüzde 24 oldu. Yardım alan işçilerin yüzde 13'ü ailesinden, yüzde 6'sı devletten, yüzde 2.5’i vakıf ve dernekten, yüzde 1.4'ü belediyeden yardım aldığını ifade etti.

EKONOMİK TEDBİRLER YETERSİZ

İşçilerin yüzde 44'ü virüse karşı alınan tedbirleri başarılı bulurken sadece yüzde 21'i ekonomik tedbirleri başarılı buldu. Buna karşın virüse karşı aldığı tedbirleri başarısız bulanların oranı yüzde 23, ekonomik tedbirleri başarısız bulanların oranı yüzde 47 olarak tespit edildi.