Gladyo’nun kanlı katliamı 40. yılında

Ercan Dolapçı

Tarihe kanlı 1 Mayıs olarak geçen 1977 katliamı, 1980’deki Amerikancı darbeyi 1977 yılında gerçekleştirme amaçlıydı. Bunu farkeden Süleyman Demirel hükümeti, Meclis’in de desteğiyle adı geçen cuntayı tasfiye etti. Buna CHP lideri Bülent Ecevit de büyük katkı sundu. Zamanın Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Namık Kemal Ersun, Korg. Musa Öğün, Korg. Recai Ergin, Albay Orhan Kilercioğlu’nun da içinde bulunduğu 200 subay 1 Haziran 1977 günü emekli edildi.

34 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ

Türkiye tarihinin en kalabalık 1 Mayıs’ı olan 1977 kutlamaları, Gladyo tarafından halka gözdağı vermek ve darbeye bahane etmek için yapıldı. Önceden tertibi anlayan Aydınlıkçılar, sol gruplara çağrıda bulunarak, kışkırtmalara alet olunmamasını istedi. Taksim katliamı kutlamaların bittiği saatlerde, akşam üzeri meydana geldi. Bugünkü The Marmara Oteli ile Sular İdaresi’nin üzerinden kitleye ateş açıldı. Kitle içindeki gruplardan da ateşe eşlik edilerek kalabalık Kazancı Yokuşu’na yönlendirildi. Buraya önceden konulan kamyonet de yolu kapadı ve burada ezilme ve kurşun neticesi toplam 34 vatandaşımız hayatını kaybetti. Olaylarda 136 kişi de yaralandı. Otel’de kalan bir grup Amerikalının olaydan sonra hemen yurt dışına çıktıkları saptandı. Bunların sahte kimlikle girşi yaptıkları da belirlendi. Buna rağmen bir el olayın üzerini örttü ve açılan dava sürümcemeye uğratıldı.

TERTİBİ AYDINLIK AÇIĞA ÇIKARDI

Kanlı 1 Mayıs tertibinin üzerine en ciddi olarak Aydınlıkçılar gitti. En önemli delil Aydınlık’ın 1978 yılında yayımladığı telsiz konuşmalarıydı. Konuşmalarındaki kişiler yerlerini ‘açık olmama kaydıyla’ tek tek merkezdeki kişiye bildiriyor. Bildirdikleri yerler tahminen Tarlabaşı yokuşu, Kazancı yokuşu, İntercontinental Otel ve karşısı, anıt ve orta durak çevresi idi. İlginçtir tertipte ateş edilen noktalar da buralardı. İlk ateş Tarlabaşı yolunda ve Otel önünde gerçekleşiyor. Daha sonra da panzerler Kazancı yokuşu girişi ve altından kitlenin üzerine hareket ediyor ve aynı anda da buralardan ateşler ediliyor. İnsanlar buraya sıkıştırılıyor. Sadece kazancı yokuşunda 20 kişi ezilerek ve üzerlerine kurşun sıkılarak öldürüldü.

TELSİZ KONUŞMALARI

Yerlerini tarif edenler merkezi ‘Ocak’ olarak ifade ediyorlar. Bantlardan hemen dikkat çeken ilk nokta, bu konuşmaların normal polis telsizi konuşması olmadığıdır. Dinlenen bazı telsizlerden saptanan “Santiago” ve “Dalyan” kod adları, Şili’de 1973 yılında CIA tarafından, solcu Devlet Başkanı Allende yönetimine karşı uygulanan CIA tertibinin bir benzerinin Türkiye’de sahnelendiğini göstermesi açısından anlamlıydı.

MİT’TEN ÖDENEN KUŞKULU PARA

Aydınlıkçıların önemli bir haberi de, tertipten 15 gün önce MİT kasasından çıkan ve Emekli Sandığı’na yatırılan 8 milyon 49 bin lira paranın belgesiydi. Bu para, MİT ajanı avukat Necdet Küçüktaşkıner’in ve bir grup ajanın ‘fiili hizmet zammı’ olarak açıklanıyordu. Yayınımız büyük yankı yarattı. MİT ve Emekli Sandığı konuya ilişkin ciddi bir açıklama yapamadı. (Aydınlık, 28 Ağustos 1978.)