Göç yolları değişiyor
Doğa ve yaban hayatı fotoğrafçısı Alper Tüydeş, yaşam alanı çöl olan kuşları artık Türkiye'de de gözlemleyebildiklerini söyledi. Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ahmet Kılıç, ülkede görülen yabancı kuş türlerini, iklim değişiminin etkileri olarak değerlendirdi.
Uluabat Gölü, Kocaçay Deltası ve Manyas Kuş Gölü başta olmak üzere, birçok bölgede kuş gözlemleyip fotoğrafladığını belirten Tüydeş, kuşların yuvalanma alanlarında ve yeni gözlemlendiği bölgelerde göç sürelerindeki değişimin gözle görülür hale geldiğini ve gözlem yaptığı 10 yıl zarfında iklim değişikliği nedeniyle kuş göçlerinin etkilendiğini ifade ederek şunları söyledi:
"İklim değişikliği nedeniyle kuzeyde yaşayan bazı kuşlar, kış şartları zorlu olunca daha güneye inerek, Türkiye'ye kadar ulaşırken güneydeki bazı türler ise 'Yeni yaşam alanı bulacağım' diye çıktıkları yolda ülkemizde ilk kez görülebiliyor. Bu kapsamda örneğin ak çaylak kuşunun, ülkemiz için daha ender görülen bir tür iken güney bölgelerimizde yavaş yavaş batıya doğru yayılım eğiliminde olduğunu, son yıllarda yeni şehirlerden kaydı sıkça önümüze düştüğü için anlayabiliyoruz. Daha önce Hatay'da kaydı olan küçük çöl toygarı geçen sene İstanbul-Riva'da görüldü. Çizgili kum kuşu var, Türkiye'de toplamda en fazla 6-7 kez görülen bir kuş türüdür ve bu bölgelerde görülmesi çok zor olan bir tür. Birkaç yıl önce Manyas Kuş Cenneti'nde fırtına sonrası kaydetmiştim. Hatay'da bu sene ilk kez kuş gözlemcisi arkadaşlarım çatal kuyruklu martıyı gözlemledi. Cambaz Kartal bu yıl yine görüldü. Genel de kış aylarında ve göç dönemlerinde bu tarz nadir türler daha sık görülebiliyor."
Çok küçük bir kumru türü olan ve daha önce Türkiye'de hiç görülmeyen Kap kumrusunun artık Türkiye'de de görüldüğünü ifade eden Tüydeş, "6-7 yıl önce ilk görüldüğünde olay olmuştu. Şimdi ülkemizde Adana-Hatay taraflarında her sene üreme kaydı geliyor ve uzmanlar giderek daha sık görülecek bir tür olduğunu söylüyor." dedi.
DENGE KORUNMALI
Kuşların göç rotalarındaki değişikliği yorumlayan Prof. Dr. Ahmet Kılıç da "İklim değişikliğinde yeni dengeye uyanlar yaşayıp üreyeceklerdir. Uyamayanlar yok olacaktır. Tür sayısında azalma bekleniyor. Yok olan türlerin gerçekleştirdiği görevler yerine getirilemeyeceği için tabiatın dengesi bozulacaktır." ifadelerini kullandı. Kuş göçünün neden olduğu sorunların giderilmesi için öncelikle sayıları azalmış türlerin belirlenmesi gerektiğini vurgulayan Kılıç, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bu türlerin yaşam alanlarının korunması gerekir. Doğrudan ve dolaylı tehditlerin belirlenip tedbirlerin alınması gerekir. Tabiatın düzeninin korunması için büyüme, sanayileşme girişimlerinin ekolojik dengeyi bozmayacak şekilde düzenlenmesi, fosil yakıtlardan vazgeçilip rüzgar ve güneş enerjisine yönelinmesi, ağaçlandırma çalışmalarının aralıksız sürdürülmesi, ekili alanların boş bırakılmaması ve çevre kirleticilerinin azaltılması gerekiyor.”