Hazine’yi banka kârları mı fonladı?

Hazine nakit dengesi mayıs ayında 149,2 milyar lira fazla verdi. Önceki dönem verileri ile kıyasladığımızda bu bir rekor olarak kayıtlara geçti. Hazine nakit dengesi 2021 yılı sonunda 142,1 milyar lira açık vermişti. 2020'deki açık da 181,9 milyar liraydı. 2019'daki açık 130 milyar lira, 2018'deki açık da 70,3 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Hazine istatistikleri özellikle son iki yıldır anomali sergiliyor. Örneğin 2021'in Temmuz ayında 68 milyar liralık açık verildi. Bu tek bir aydaki tutar önceki yıllardaki yıllık açığa denk geliyordu. Yine bir ay sonra 64,2 milyar fazla oluştu. Aralık 2021'de ise 92,1 milyar liralık rekor nakit açığı oluştu.

TARİHTE GÖRÜLMEMİŞ BİR FAZLA

2022'nin beşinci ayındaki 149,2 milyar liralık fazla tarihte görülmemiş bir durum. Böylece nakit dengesi ilk dört ayda nette negatifken beşinci ayda 82.4 milyar lira fazlaya döndü. Hazine ve Maliye Bakanı Dr. Nureddin Nebati sosyal medya paylaşımında, “Bu sonuçlar uyguladığımız mali disiplinin somut bir göstergesidir. Mali disiplinden taviz vermeden kamu maliyesindeki sağlam duruşumuzu kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz.” derken, aynı zamanda bütçe gelirlerindeki olumlu performansa işaret etti. Bütçe gelirlerindeki durumu ayın ortasında bütçe raporu açıklandığında görebileceğiz. Fakat bu derece nakit fazlası neden kaynaklanmış olabilir?

GELİRLER YÜZDE 272 ARTTI

Danıştığımız Hazine uzmanları şunları söylüyor: TÜFE endeksli devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) aydan aya değerlenince bankaların kârları ve vergileri çoğaldı. Geçen haftalarda yapılan düzenleme ile bankacılık ve finans kesimi şirketlerinin vergi oranları artırılmıştı. Bu da bütçe gelirlerinde artışa yol açtı. Gerçekten de bankacılık sektörünün kârının nisanda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 707,8 artışla 34,9 milyar TL olduğunu gördük. Elbette bu durum tek başına nakit dengesindeki rekor fazlayı açıklamaya yetmiyor. Belli ki bütçe giderleri kaleminde ciddi bir azalış söz konusu oldu veya vergi dışı gelirlerde bir miktar artış yaşandı. Gerçekten de nakit dengesi tablosuna baktığımızda gelirler kaleminin 316,5 milyar lira, giderler kaleminin 167,2 milyar lira olduğu görülüyor. Faiz dışı giderler kaleminde geçen yıla göre yüzde 46 artış var. Bu yıllık enflasyonun oldukça altında. Demek ki harcamalarda ciddi bir azalış görüyoruz. Faiz giderlerindeki artış da yine yüzde 42'de kalmış. Mayıs ayında gelirlerdeki yüzde 272'lik artış gerçekten de izaha muhtaç.