İsrail usulü ateşkes önerisi
Hizbullah'ın ödettiği ağır bedel sadece askeri değil, ekonomiye de yönelik... Lübnan'a saldırıların günlük masrafı dudak uçuklatırken İsrail’in zayiatı da büyüyor. Washington ise cebinde Tel Aviv'in önerisiyle Beyrut'ta... İsrail'in ateşi kesmeyen sözde ateşkes teklifi gerçekçi olmaktan tümüyle uzak
Tel Aviv pazar öğleden sonra Lübnan sınırındaki kara çatışmalarında son 24 saatte 23 askerin yaralandığını açıkladı. Safed kentindeki Ziv Hastanesi pazar gecesi yaralı 13 asker ile 4 sivili daha kabul ettiğini duyurdu.
Hizbullah haftaya hızlı bir giriş yaparak pazartesi sabahı Celile'yi 25 roketle bombaladı. Pazar günü ise İsrail askerlerinin toplanma alanları, üsler ve yerleşim yerlerini hedef aldı. Başta Hayfa ve Safed kentleri olmak üzere kuzeye 200'ü aşkın roket ve füze gönderdi.
Ülke basını Lübnan Direnişi'nin Hayfa'yı hayalet kente dönen Kiryat Şimona'ya dönüştürme vaadini yerine getirmek için çalıştığını vurguladı. Ayrıca kuzeyde roket sebepli 23 farklı ekibin söndürmeye çalıştığı büyük yangınlar çıktığı bildirildi.
Bu bölgelerdeki yerleşimcilerin daha önce tahliye edilmemiş olmasının tehlikeyi artırdığı kaydedildi. Sirenler gün boyunca kuzeyli yerleşimcilerin günlük yaşamının bir parçası olmaya devam etti.
Tel Aviv güçleri ise pazar günü Beyrut'un güney banliyöleriyle Beka bölgesine 14 farklı hava baskını düzenledi. Ordu saldırılardaki başlıca hedefin Hizbullah'ın bağlantılı olduğu finans kuruluşları olduğunu iddia etti. Lübnan Sağlık Bakanlığı saldırılarda altı çocuk ve kadının yaşamını yitirdiğini, sekiz vatandaşın da yaralandığını bildirdi.
ATEŞ ÇEMBERİ GENİŞLİYOR
İsrail basını diğer yandan etkili İHA saldırı nedeniyle de “zor günler” yaşandığını kabul ediyor. Geçen cuma günü tek seferde 31 askerin yaralanmasına neden olan İHA saldırısıyla Netanyahu'nun konutuna haftasonu yine İHA ile düzenlenen operasyonun “şokunu” atlatabilmiş değil.
Birçok analist İHA'ları İsrail savunmasının zayıf noktası olarak görüyor. Kanal 12, direniş güçlerinin fırlattığı İHA sayısının bin 500'e yaklaştığını kaydetti.
Çarpıcı rakamlar paylaşan TV kanalı, Hizbullah'ın ateş çemberini genişlettiğini ve boşaltılmayan bölgelere yönelik saldırılarda yüzde 255'lik bir artış olduğunu belirtti. Son 20 günde kuzeyde 3 bin siren sesi kaydedildiğini de sözlerine ekledi.
ÇOK MASRAFLI BİR GAYRET
Yediot Aharonot (YA) ise bir başka dikkat çekici rakamı açıkladı:
“Lübnan cephesinin savaşın genişlemesinden bu yana günlük maliyeti 135 milyon doları aşıyor.”
Gazete bu ekonomik bedelin yakın gelecekte daha da artmasının muhtemel olduğunu vurguladı. Özellikle son haftalarda on binlerce askerin yedek kuvvetlere alınması ve savaşın başladığı Ekim 2023'ten bu yana ilk kez birkaç tümenin Lübnan'a girmesiyle savaşın maliyetinin arttığını açıkladı.
Ayrıca Hizbullah'ın devam eden roket, füze ve İHA operasyonları yüzünden bu büyük masraflara pahalı ve çok sayıda önleme füzesi fırlatma ihtiyacının muazzam maliyetleri de eklendi. YA, İsrail ordusu tarafından Lübnan'ı bombalamak için kullanılan mühimmatın maliyetinin de çok yüksek olduğunu gösteren bazı bilgiler de paylaştı.
Bu rakamlara vurulan kuzey yerleşimlerinde ve üslerde oluşan hasarın oluşturduğu masraf dahil değil.
İŞTE SÖZDE TEKLİF
Bir yıldır Lübnan-İsrail dosyası üzerine çalışan ABD Özel Temsilcisi Amos Hochstein, cebinde yeni bir ateşkes teklifiyle pazartesi günü Beyrut'a ulaştı. Axios haber sitesine göre İsrail'in Beyaz Saray'a ilettiği talep şöyle:
“Güney Lübnan'da Hizbullah'ın silahsızlandırılması ve Lübnan hava sahası üzerinde sınırsız operasyon özgürlüğü.”
ABD haber sitesi Tel Aviv'in Lübnan ordusunun ülkenin güneyinde silah bulunduran tek güç olmasını ve bunun etkin biçimde sürdürülmesini de talep ediyor. Tel Aviv'in tezi, 2006 yılındaki savaştan sonra Birleşmiş Milletler'de alınan 1701 no'lu karara dayanıyor.
Buna göre Hizbullah'ın güney Lübnan'dan güçlerini çekmesi gerekiyor. Ancak İsrail anlaşmanın kendisine getirdiği yükümlülükleri uygulamayı ise reddediyor. Bunlar arasında güney Lübnan'da kara harekatı yapılmaması ve Lübnan hava sahasının son derece sınırlı biçimde kullanılması da var. İsrail bu şartlara ne geçen yıllarda saygı gösterdi ne de yeni sözde ateşkes önerisinde saygı göstermeye niyeti var.
Axios'a konuşan ve adı açıklanmayan bir Amerikalı yetkili, Beyrut ve uluslararası toplumun, İsrail'in Lübnan'da ateşkes önerisini kabul etmesinin pek olası olmadığını söyledi. Önerinin "Lübnan'ın egemenliğini önemli ölçüde baltalayacağını" belirtti.
Beyaz Saray ve Washington'daki İsrail Büyükelçiliği habere ilişkin yorum yapmayı reddetti.
'HİZBULLAH SİLAHSIZLANDIRILAMAZ'
Eski İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Emekli Tümgeneral Yaakov Amidror, “Lübnan'da ya da Lübnan dışında Hizbullah'ın silahsızlandırılmasını başarıyla dayatabilecek hiçbir güç olmadığını” söyledi.
Hizbullah'ın uzun yıllar boyunca biriktirdiği yetenekler ve roketler göz önüne alındığında “Lübnan'dan İsrail'e çok uzun bir süre daha roket atılmaya devam edeceği” değerlendirmesinde bulundu.
Ayrıca Kudüs Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nün kıdemli üyelerinden olan Tümgeneral, sözlerini şöyle sürdürdü: “İsrail Hizbullah'ın toplam kapasitesini azaltmaya ve onu 25 yıl geriye götürmeye çalıştığını söylüyor ancak bunun meydana geleceğinin garantisi yok, kendisi de güvence veremiyor.”