İhracat bir açıldı bir kapandı: Buğday üreticisi şaşırdı
Buğday ihracatı açıldı, çiftçiler sevindi. Makarna üreticileri istedi, kapandı. Fiyat düşünce çiftçiler mağdur oldu.
Çiftçi hasadını yaptı, rekolteden memnun. Ancak ürünü bir türlü paraya dönüştüremedi. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)’nin randevu sistemi ürün alımını geciktiriyor. Piyasada fiyatlar hâlâ çok düşük, borçlu çiftçi ise ürününü piyasaya sattı.
Rusya’nın tahıl koridorunu kapatmasının ardından temmuz ayının son haftasında makarnalık buğday için ihracatın açıldığı haberi çiftçiyi heyecanlandırmıştı, fiyatlar kısa sürede yükseldi. Bu durum makarna üreticilerinin sesini yükseltmesine sebep oldu. Yetkililer de bu sese kulak verdi ve ihracatı yasaklayarak özel izne tabi kıldı. Çiftçilerse bu duruma tepki gösterdi.
Mardin’de Kızıltepe Zahireciler Derneği Başkanı Şerif Öter, çiftçilere “Buğdayınızı ucuza satmayın, bekleyin.” çağrısı yaptı, hükümete de “İhracat tekrar açılsın, TMO alımları ve ödemeleri daha hızlı yapsın.” diye seslendi.
‘İHRACAT, FİYATLARI ÇİFTÇİ LEHİNE YÜKSELTTİ’
Öter süreci şöyle özetledi: “Makarnalık buğdayın ekimi ekmeklik buğdaya göre fazla olmuştu. Rekolte de iyi oldu. Temmuz ayının sonlarına doğru ülke ihtiyacının fazlasını ihracata açtılar. Bu çiftçiyi de koruyan bir durumdu. İhracat yapan birkaç tane firma beyanname açtı, buğdayın fiyatı pazartesi gününden çarşamba gününe kadar 1200-1300 lira civarına yükseldi. Yükselme değil, buğday gerçek fiyatını buldu. TMO’nun alım fiyatlarıyla denkleşti. Makarnacılar paniklemeye başladı. Gaziantep’te bir Ticaret Borsası Başkanı üzerinden açıklama yaptılar. Hükümeti makarnalık buğdayı dışarı nasıl veriyorsunuz, ‘yarın bir gün biz bulmakta sıkıntı çekeceğiz.’ şeklinde uyarmaya çalıştılar. Dertleri bu değildi, çiftçi lehine hükümetin altığı bu karardan rahatsız oldular. Buğday ihracata gitmesin, fiyat yükselmesin istediler.
İhracatla birlikte fiyatların yükselmesinin çiftçiyi bir nebze olsun sevindirdiğini ifade eden Şerif Öter şöyle devam etti: “Makarnacıların hükümet nezdinde girişimleri sonuç verdi, hükümet hemen bir karar aldı. Bundan sonra buğday ihracatı özel izne bağlı olacak, belli firmalar bunu yapabilecek, sattıkları ülkelerde de belli firmalar bunu alabilecek. Bu kararın ardından hemen makarnalık buğday fiyatları düşmeye başladı. Perşembe günü Gaziantep’te 10 200 liraya işlem gören buğday bu sabah 9 200 liraya düştü.”
‘SAKIN SATMAYIN’
Öter çiftçilere ve tüccara şöyle seslendi: “Elinde makarnalık buğday olanlar siz siz olun buğdayınızı satmayın, bekleyin, bu durum düzelecek. Bu beyannameleri açan ihracatı yapacak tüccarlar hâlâ alım oranlarını bile tamamlamadılar, sabırlı olun. TMO’nun referans fiyatı olan 10 bin 200 liranın altında kimse ürününü satmasın.”
Şerif Öter yetkililere de şöyle seslendi: “Hükümet ihracatı tekrar açmalı. TMO alımları hızlandırmalı, ödemelerini erkene çekmelidir. Çiftçi bir an önce borcunu ödemek istiyor o yüzden tüccara satıyor. TMO bu sorunu gidermelidir.”