İmalat sanayi 2024’e durgun girdi

İSO İmalat PMI eşik değer olan 50’nin üzerinde olduğunda iyileşmeye işaret ediyor. Buna göre Kasım 2023’te 47,2 olan endeks, aralık ayında da 47,4 değerini alarak üst üste altıncı kez eşik değerin altında kalarak daralmaya işaret etti. İSO’nun yaptığı açıklamaya göre imalat sanayi üretimi zorlu piyasa koşullarına bağlı olarak kasım ayına yakın düzeyde azalma kaydetti.

Hem toplam yeni siparişlerde hem de yurt dışından alınan yeni işlerde devam eden yavaşlamalar talepte zayıflığın sürdüğünü gösterdi. İş yüklerindeki azalışa rağmen istihdam aralıkta yatay seyretti ve bu durum iki aylık daralma dönemini sona erdirdi. Bazı anket katılımcıları kapasite artırma eğiliminde olduğunu bildirirken kimileri ise yeni siparişlerde azalma ve istifalar nedeniyle istihdam azalttı.

ÜRÜN FİYATLARINDA HIZLI ARTIŞ

Endekste on sektörden dokuzunda yeni siparişlerin azaldığı yalnızca gıda ürünlerinde arttığı bildirildi. Satın alma faaliyetlerindeki azalış son dört ayın en yüksek oranına çıktı. Yılın sonunda en keskin yavaşlama ise kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri kategorisinde görüldü. Raporda TL’deki değer kaybının, artan ham madde fiyatlarının ve yükselen ücretlerin girdi maliyetlerini artırdığı ifade edildi. Enflasyon oranında üst üste beşinci ayda gerileme olmasına karşın nihai ürün fiyatlarında Ağustos ayından bu yana en hızlı artışın meydana geldiği kaydedildi. Hem parasal sıkılaştırma politikaları nedeniyle iç talepte hem de dış talepteki daralma Türk imalat sanayinin Aralık ayında da yavaşlamaya devam etmesine yol açtı. Üretim endeksindeki düşüş, eğilim olarak altıncı aya ulaştı.

Raporda Türk imalat sektörünün istihdamı iki aylık düşüşün ardından 2023’ün son ayında hemen hemen değişmedi. Bazı firmalar, yeni yatırımlara ve kapasite artırma ihtiyacına bağlı olarak ek personel alımına gittiklerini bildirirken diğerlerinde ise yeni siparişlerdeki yetersizlik ve işten ayrılmalar nedeniyle istihdam hacminde düşüş görüldüğü aktarıldı. En belirgin üretim kaybı metalik olmayan mineral ürünlerde olduğu paylaşıldı. Kasım ayında takip edilen on sektörden dördünde istihdam artışı yaşanırken Aralık’ta bu sayı altıya çıktı. İstihdamda en keskin artış kara ve deniz taşıtları sektöründe meydana geldi. En sert düşüş ise iş yükünün keskin bir şekilde azalmaya devam ettiği giyim ve deri ürünlerinde kaydedildi.

GİRDİ MALİYETLERİNDEKİ ARTIŞ

Girdi maliyetleri, sektörlerin büyük çoğunluğunda hızlı bir şekilde artmaya devam ederken, bunun tek istisnası, enflasyonun belirgin bir şekilde gerileyerek yedi ayın en düşük seviyesine indiği kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri oldu. Anket kapsamında izlenen on sektör içerisinde girdi fiyatlarındaki en hızlı artış kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti. Satış fiyatlarının artış hızında makine ve metal ürünleri sektörü başı çekerken, en yavaş artış ise firmaların talebi canlandırmak için fiyat artışlarını sınırlamaya çalıştığı tekstil ürünleri sektöründe izlendi. Satın alma faaliyetleri aralık ayında hemen hemen tüm sektörlerde zayıflarken bunun tek istisnası girdi alımlarını hafif artıran gıda ürünleri sektörü oldu.