İmalat sektörü yatırım ve istihdamda artış bekliyor

Bu seviye 2018'den bu yana görülen en yüksek düzey oldu. Firmaların gelecek üç aya ilişkin beklentilerine baktığımızda; üretim hacminde, ihracat sipariş miktarında ve iç piyasa sipariş miktarında bir önceki ayda artış bekleyenler lehine olan seyrin güçlendiği görüldü. Gelecek üç aydaki istihdama ve gelecek on iki aydaki sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin artış yönlü beklentilerin de güçlendiği gözlendi.

ÜRETİCİ FİYATLARA ZAM YAPACAK

Ortalama birim maliyetlerde, son üç ayda artış olduğunu bildirenler lehine olan seyrin güçlendiği, gelecek üç ayda artış olacağını bekleyenler lehine olan seyrin ise zayıfladığı görüldü. Buna göre firmalar maliyet enflasyonundaki eğilimde azalma öngörüyor. Buna karşın gelecek üç aydaki satış fiyatına ilişkin artış yönlü beklentilerin ise güçlendiği gözlendi. Firmalar geçen üç aydaki maliyet artışlarını fiyatlara yansıtacaklar. İmalat sanayi firmalarının gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık ÜFE beklentisi bir önceki aya göre 1.1 puan artarak yüzde 17.5 olarak ölçüldü. Yine TÜİK'in düzenlediği sektörel güven endekslerine baktığımızda; hizmet sektöründe gelecek üç aya ilişkin satış fiyatları beklentisinin 120 puanda, perakende ticaret sektöründe 148.8 puanda ve inşaatta 101.9 olduğu görüldü. Buna göre üç sektörde de enflasyon beklentilerinde artış devam ediyor, diyebiliriz.

İHRACAT SİPARİŞLERİ AZALDI

Merkez Bankası anketine göre üretici firmaların son üç aydaki ihracat siparişlerinde eylülden bu yana aralıksız artış vardı. Bu artışlar Ekim 2020 – Ocak 2021 döneminde oldukça güçlüydü. Ancak şubatta görülen zayıflama martta negatife döndü. Ancak firmaların gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı beklentilerinde geçen yıl temmuz-eylül dönemindekine benzer bir artış söz konusu. Bu anlamda önümüzdeki birkaç ay ihracat durağan seyretse de yaz ayları ile birlikte bir artış görebiliriz.

FAİZ KONUSUNDA NE DEDİLER?

Firmalar gelecek üç ayda kısa vadeli faizlerde artış bekliyor. Bu seviye şubata göre yaklaşık 7 yüzde puan artmış durumda. Ancak Ağustos-Aralık 2020 dönemine göre bu beklentinin yarı yarıya olduğu gözleniyor. Firmaların şu aşamada üretimlerini kısıtlayan faktörlere baktığımızda; kısıtlayan faktör yok diyenlerin oranı yüzde 50.1 seviyesinde. Geçen yıl nisanda bu oran yüzde 26.4'tü. Buna göre firmaların yarısından fazla üretimlerini kısıtlayan bir etken olmadığını belirtiyor. Talep yetersizliği yüzünden üretimim kısıtlı diyenlerin oranı yüzde 18.8 düzeyinde. Bu oran da geçen üçer aylar itibarıyla baktığımızda sürekli azalmış. Yine işgücü yetersizliği, hammadde ve ekipman yetersizliği, mali imkansızlık ve diğer nedenlerle üretiminin kısıtlandığını belirten firma oranında azalış var.

İşin ilginç kısmı imalat sanayi firmaları, faizin artırıldığı dönemde üretimlerini kısıtlayan nedenlerde mali imkansızlıkların azaldığını belirmişler. Bunun yanında aynı dönemde geçmiş 12 aya kıyasla gelecek 12 aylık dönemde yatırımlarını artıracağını belirten firma oranı da geçen yıl faizlerin en düşük olduğu temmuz dönemine kıyasla 11 yüzde puan yukarıda. Yatırım harcamalarım azalacak diyenlerin oranı ise 18 yüzde puan azalmış. Yine aynı kalacak diyenler de 7 yüzde puan artmış durumda.