İngiltere'nin AB üyeliği 47 yıl sonra sona erdi

İngiltere’nin Avrupa Birliği ile 1973 yılında başladığı yolculuğu dün gece sona erdi. İngiltere’nin AB’den çıkış anlaşması kapsamında 2020’nin sonuna kadar uygulanacak olan geçiş anlaşması nedeniyle İngiliz ekonomisi üzerinde doğrudan ve sert etkilerin görülmesi beklenmiyor. Öte yandan İngiltere ile AB arasında önümüzdeki 11 ay boyunca son derece zorlu bir müzakere sürecinin yaşanması öngörülüyor.

Geçiş sürecince İngiltere ortak pazarda kalmaya devam ederken, mal ve hizmetlerin ticaretinde mevcut statüko devam edecek. Öte yandan İngiltere’nin artık AB parlamentosunda ya da kurumlarında temsilcileri olmayacak. Kısacası İngiltere karar alma mekanizmalarından tamamen çıkmış oldu.

Serbest ticaret anlaşmalarının son derece kapsamlı ve teknik müzakereler içerdiği düşünüldüğünde 11 aylık sürenin İngiltere ve AB arasında kapsamlı bir anlaşmanın yapılması için yeterli olmadığı düşünülüyor. İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise geçiş sürecinin 2020 yılından sonrasına uzatılmaması konusunda kararlı. Öte yandan AB yetkilileri kapsamlı bir ticaret anlaşmasının yapılması için 2022’ye kadar uzayabileceğini öngörüyor.

KANADA İLE 7 YIL SÜRMÜŞTÜ

Daha önce AB ile Kanada arasında yapılan serbest ticaret anlaşması görüşmeleri 7 yıl sürmüş, sekizinci yılında parlamentolar tarafından onaylanabilmişti.

Şimdi ise İngiltere temel ticaret ortağı olan AB ile serbest ticaret anlaşması müzakerelerine başlayacak. Bu müzakerelerin en erken mart ayında başlaması, tarım, hayvancılık ve balıkçılık, hizmetler gibi alanlarda ciddi tartışmaların yaşanması bekleniyor. İngiltere’nin 2020 yılının sonuna kadar AB ile uzlaşmaya varamaması ve geçiş sürecini de uzatmaya yanaşmaması durumunda, ülke bir kez daha anlaşmasız çıkış riski ile karşı karşıya kalacak. Bu durumda AB ile ticaretini ya AB tarafından uygulanacak kurallara göre ya da Dünya Ticaret Örgütü (WTO)’nün gümrük tarifelerine göre yapmak zorunda kalacak.

27 ÜLKE İLE TEK TEK KONUŞULACAK

İngiltere Başbakanı Boris Johnson her ne kadar her fırsatta AB ile uyumlu bir sistemi hedeflediklerini belirtse de AB’nin müzakereler sırasında İngiltere’nin üçüncü pazarlarla yapacağı anlaşmaları da göz önünde bulundurması bekleniyor. İngiltere için serbest ticaret müzakerelerini zorlaştırabilecek bir diğer konu ise bu müzakerelerin 27 ülke ile yapılacak olması. Bu müzakerelerde tek tek her ürün ve hizmetin ticaretinin bir diğer ülke ile eşleştirmesinin yapılması, her madde üzerinde tartışmaların olması bekleniyor.

FİNANS MERKEZLERİ ÇEKİLDİ

Özellikle İngiliz ekonomisinin yaklaşık yüzde 80’lik kısmını oluşturan hizmet sektörüne ilişkin yapılacak görüşmeler büyük önem taşıyacak. Londra finans merkezinin geleceği ve Avrupa piyasalarına erişimin devamı önemli gündem maddeleri arasında yer alması bekleniyor. 2016 yılından bu yana oluşan belirsizlik ortamında uluslararası finans şirketlerini Paris, Frankfurt, Dublin ve Lüksemburg gibi alternatif finans merkezlerine çekmeye çalışan AB’nin İngiltere’yi müzakere masasında zorlaması olası görünüyor.

AB ÜYESİ OLMAYAN ÜLKELERLE MÜZAKERE

Avrupa Birliği bu zamana kadar 40 serbest ticaret anlaşması yaptı. İngiltere AB üyesi olarak bu anlaşmalar yoluyla Kanada dahil olmak üzere yaklaşık 70 ülkeyle ticaret yapıyordu. Bu zamana kadar İngiltere AB ile serbest ticaret anlaşması olan ülkelerle AB ile olan anlaşmanın aynısını imzalamak için görüştü. Geçiş sürecinin sonunda taraflarla mutabık kalınması durumunda İngiltere bu ülkelerde daha mevcut şartlarla ticaretini yapabilecek. Aynı zamanda İngiltere, AB’nin serbest ticaret anlaşması olmayan diğer ülkelerle de resmen ticaret müzakerelerine başlayabilecek. İngiltere bir yandan da AB ile geçiş sürecinin sonunda devreye girecek olan serbest ticaret anlaşması görüşmelerini yapacak.

50 ÜLKE İLE İMZALADI

İngiltere, bu zamanda kadar AB’den çıkış ile birlikte karşılıklı ticaretin mevcut şartlarla devamı için 20 “devamlılık” anlaşması imzaladı. Bu anlaşmalar Kosova, Ürdün, Tunus, Gürcistan, Güney Kore, Norveç, İzlanda, İsrail, İsviçre ve Şili gibi toplam 50 ülkeyi kapsıyor.

İngiltere ve Türkiye arasında ise görüşmeler sürüyor. Geçen yılın aralık ayında Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, “Türkiye’nin AB ile İngiltere arasında imzalanacak anlaşmaya paralel bir anlaşma imzalanması üzerinde çalışmaları var” ifadesini kullanmıştı.