İntiharla gündeme gelen eserler: Fotoğrafsız nasıl bulunacak?

Son dönemde Çingene Kızı'nın da gelmesiyle kamuoyunda sıkça ismi duyulan Gaziantep Müze Müdürlüğü’ne bağlı Zeugma Müzesi'nin kayıp eserleri de gündemdeki önemini koruyor. Zeugma Müzesi'nde görevli arkeolog Merve Kaçmış, 13 Ocak 2020'de Diyarbakır’da intihar etmişti. Ardından müzede görevli olan ve daha sonra tayini çıkan arkeolog Ü.Y.P. üzerinde görünen envantersiz ve kayıp eserlerin Kaçmış’a zimmetlenmek istendiği, direnmekten başka çaresi kalmayınca da ‘mobing’e uğrayıp intihar ettiği ortaya çıkmıştı. Ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı Gaziantep Zeugma Müzesi’nde soruşturma başlatmış, müfettişler müzede Orta ve Erken Tunç Çağı’na kadar giden yaklaşık 5000 yıllık 10 eserin kaybolduğunu belirlemişti.

'ÜÇ CÜMLELİK TANIMLAMALARA YER VERİLDİ'

Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonerler ve müzayede evlerini uyarmak ve kayıp eserlerin alım satımına engel olmak için resmi internet sitesinden ‘Kültür Varlığı Kaçakçılığı ile Mücadele’ bölümünden duyurdu. Bakanlık eserlerin normalde fotoğraflarını ve envanter bilgilerini koyarak buradan duyuru yapıyordu. Hürriyet gazetesinden Ömer Erbil'in haberine göre Gaziantep Zeugma Müzesi’nden kaybolan 10 eser ile 2013 yılında kaybolduğu tespit edilen 17 tarihi eserin çoğunun envanter fotoğraflarının bile olmadığı ortaya çıktı. M.Ö. 3 bin yıllarına kadar giden kıymetli eserlerin bazılarının var olan fotoğrafları ise ya siyah beyaz ya da eseri tanımlamaya yetecek görüntüde değil. Bakanlık duyurusunda eserlerin ölçüleri, dönemleri ile birlikte sadece görünümünü anlatan 3 cümlelik tanımlamalara yer verildi. Eserlerin yurtdışına çıkmasını engellemek için gerek sınır kapılarına gerekse interpole verecek kadar fotoğraf ve bilgilerinin olmaması bu eserleri nasıl bulacağız sorusunu akıllara getiriyor.

ARANAN BAZI ESERLER

• Envanter No: 204.58.01 Adı: Vazo-Çömlek, Dönemi: Roma, Ölçüleri: Yük:9.8 Cm, Gen:7.2 Cm. Tanımı: Basit ağız kenarlı, alta doğru daralan, hafif şişkin

gövdeli, üzeri yivli, düz dipli kap. Eserin fotoğrafı bulunmamaktadır.

• Envanter No: 510.10.97 Adı: Meyvelik, Cinsi: Pişmiş Toprak, Dönemi: Erken Tunç Çağı, Ölçüleri: Yük:16.3 Cm, A. Ç: 13.2 Cm. Tanımı: Koyu sarı-

kahverengi hamurda çark yapımı, ağız kenarı düz, hafif içe dönük ayak elle düzeltilmiş, kaide kırık ve yapıştırılmış, tamamına yakını eksik, gövde de kırık ve yapıştırılmış. Eserin fotoğrafı bulunmamaktadır.

• Envanter No: 8.66.96 Adı: Vazo, Cinsi: Pişmiş Toprak, Dönemi: Tunç Çağı, Ölçüleri: Yük: 8.6 Cm, Gen: 6.6 Cm. Tanımı: Kırmızımsı hamurlu, oval gövdeli,

ağız kenarı çift dudaklı, kısa silindirik dar boyunlu halka diplidir. Gövdesinde kırık ve çatlaklar vardır. Eserin fotoğrafı bulunmamaktadır.