Nifak tohumları yeşermedi: İran ve Azerbaycan’dan Askeri işbirliğini geliştirme kararlılığı
Bakü ve Erivan arasındaki gerilim sürerken İran ile Azerbaycan’ı karşı karşıya getirmeyi hedefleyen odaklar başarılı olamadı. Bakü’de yapılan Azerbaycan-İran Askeri Ortak Komisyon Toplantısı’ndan ilişkilileri ilerletme kararı çıktı
İkinci Karabağ zaferi sonrası imzalanan beyannamelerdeki yükümlülüklerini tam manasıyla yerine getirmeyen Ermenistan, bölgede yeniden tansiyonun yükselmesine yol açtı. Sınır bölgesine askeri güç kaydıran Ermenistan, Azerbaycan askeri noktalarına da zaman zaman taciz atışları yapmaya başladı. Bu gelişmeler yaşanırken başta Türkiye’de olmak üzere kimi çevreler “İran Azerbaycan’a saldıracak. Bunun için askeri hazırlık yapıyor ve Azerbaycan sınırına askeri sevkiyatlarda bulunuyor” iddialarını ortaya attı. Ancak Bakü’de yapılan Azerbaycan-İran Askeri Ortak Komisyonu Toplantısı, kara propagandanın hedefine ulaşmasına engel oldu. Ayrıca bu toplantı için Bakü’ye giden İran Savunma Bakan Yardımcısı Muhammed Ahadi, söz konusu haberlerin doğru olmadığını vurguladı.
BAKÜ’DEKİ ASKERİ TOPLANTI TAMAMLANDI
Ortak Askeri Komisyonu’nun 3’üncü toplantısı için Bakü’ye giden İran askeri heyeti temaslarını tamamladı. İlk önce Azerbaycan Savunma Bakanı Zakir Hasanov tarafından kabul edilen İranlı askeri heyet daha sonra basına kapalı olarak komisyon toplantısına geçti. İran Savunma Bakanı Yardımcısı Tümgeneral Muhammed Ahadi’nin başkanlığını yaptığı İranlı heyet, Azerbaycan Savunma Bakanı Yardımcısı Agil Gurbanov ve beraberindeki heyetle bir araya geldi. Uluslararası Askeri İşbirliği Dairesi Başkanlığı'ndaki görüşmeye dair bir açıklama yapan Azerbaycan Savunma Bakanlığı, “Savunma Bakan Yardımcısı, ülkelerimiz arasında askeri alan da dâhil olmak üzere birçok alanda işbirliğinin daha da geliştirilmesi için geniş bir potansiyel bulunduğunu vurguladı. Genel Direktör, ülkemizde düzenlenen Karma Komisyon çalışma toplantısının ikili askeri işbirliğine olumlu katkılar sağlayacağından emin olduğunu ifade etti.” denildi. Açıklamada, Azerbaycan ile İran arasındaki askeri işbirliğinin genişletilmesi, her iki ülkenin askeri temsilcilerinin karşılıklı ziyaretlerinin düzenlenmesi ve diğer konular hakkında detaylı görüş alışverişinde bulunulduğu kaydedildi.
O İDDİALARA ÜST DÜZEY YALANLAMA
Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki gerilim yeniden patlak verince “İran, Ermenistan’ı korumak için Azerbaycan’a saldıracak. Bunun için Azerbaycan sınırına askeri yığınak yapıyor” iddiaları ortaya atıldı. Ortak Komisyon Toplantısı için Bakü’de bulunan İran Savunma Bakanı Yardımcısı Tümgeneral Muhammed Ahadi, söz konusu iddiaların doğru olmadığını bildirdi. Azerbaycan medyasına konuşan Ahadi, “Bunlar tamamen asılsızdır. İran İslam Cumhuriyeti askeri heyeti bugün Bakü’de ve bu tür bir durum da kesinlikle asılsız. Ayrıca birkaç gün önce de İran İslam Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri Genel Kurmay Başkanı ve Azerbaycan Cumhuriyeti Savunma Bakanı samimi bir telefon görüşmesinde bulundular. İki ülke arasında iyi ilişkileri artırmak konusunda da oldukça net kararlar aldılar.” dedi.
REİSİ’DEN 3+3 HATIRLATMASI VE YABANCI ÜLKE UYARISI
Öte yandan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi de Ermenistan Başbakanı Paşinyan ile Kafkasya’daki son gelişmeleri ele almak üzere bir telefon görüşmesi yaptı. Görüşmede, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki gerilim masaya yatırıldı. İran Cumhurbaşkanlığı Ofisinden yapılan açıklamaya göre Reisi, bölgesel sorunların bölge ülkelerinin kendi aralarında çözmesinin önemine işaret etti.
İran’ın bölgede gerginlik arzu etmediğini belirten Reisi, bölgedeki tüm ülkelerin toprak bütünlüğüne ve tarihi sınırlarına destek verdiklerini kaydetti. “Bölgesel sorunların bölge ülkeleri arasında diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğine inanıyoruz ve Kafkasya bölgesinin yabancı ülkelere açılmasına ciddi şekilde karşıyız. İran, sorunların diplomatik görüşmeler yoluyla çözülmesine yardımcı olma rolünü oynamaya hazır.” diyen Reisi, her türlü jeopolitik ve bölge sınırlarının değişmesinin kırmızı çizgileri olduğunu aktardı. Ermenistan’ın ABD ile yaptığı ortak tatbikatı ve işbirliklerini de üstü kapalı şekilde eleştiren Reisi, “3+3 formatının dışında herhangi bir yabancıyla işbirliği yapmak, onlarla tatbikat yapmak ve şüpheli geziler yapmak durumu daha da karmaşık hale getirecektir. İran, sorunun çözümü için her iki tarafa da yardım etmeye hazır.” değerlendirmesi yaptı.
İki liderin görüşmesinde Paşinyan da 2 Ekim 2022 Prag Anlaşması ve 14 Mayıs 2023 Brüksel Anlaşmasına bağlılığını bildirdi. Sorunların diplomatik yollarla ve yapıcı bir atmosferde çözülmesi gerekliliğini bildiren Paşinyan, gerilimin azaltılması amacıyla Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile acil bir şekilde görüşme yapmak istediğini aktardı.