Eğreti istihdam işsizliği ‘sözde’ düşürdü
Yarı-zamanlı çalışan fakat fırsat bulsa daha fazla çalışabilecek durumda olanların oranı giderek artıyor. Haftalık çalışma süresi erkeklerde yasal sınırın üzerinde seyrediyor. Alternatif işsizlik hesaplamalarıyla dar tanımlı işsizlik arasındaki fark da açılmaya devam ediyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 Nisan’a ait işgücü verilerini açıkladı. Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre istihdam edilenlerin sayısı marttan nisana değişmeyerek 32 milyon 618 bin seviyesinde kaldı. Nisan ayında işsiz sayısı ise 18 bin azalarak 3 milyon 42 bine geriledi. İşsizlik oranı nisanda 0,1 puan azalarak yüzde 8,5 oldu. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak yüzde 14,5 olarak hesaplandı.
SIÇRAMALAR AYI
Haftada 40 saatten az çalışan ancak imkan olursa daha fazla çalışabileceğini (yarı zamanlı) ifade eden “zamana bağlı eksik istihdam” oranında da sıçrama görüldü. Bu oran nisanda yüzde 16,1'den yüzde 19,7'ye çıktı. Bununla beraber atıl işgücünü ifade eden geniş tanımlı işsizlik oranı nisan ayında önceki aya göre 3,1 puan artarak yüzde 27,2’ye yükseldi. Bu, 10 milyon 712 bin kişinin geniş zamanlı işsiz olduğu anlamına geliyor.
KOVID-19’U YAKALADI
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) raporunda, geniş tanımlı işsizlik oranının Kovid-19 dönemini yakaladığına dikkat çekildi:
“TÜİK’e göre Kovid-19 salgını öncesinde, 2019 Nisan’da yüzde 13,8 olan dar tanımlı işsizlik Nisan 2024’te yüzde 8,5 olarak gerçekleşti. Ancak aynı dönemde geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 19’dan yüzde 27,2’ye yükseldi. Son bir yılda geniş tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 204 bin artarak 9,1 milyondan 10,7 milyona yükseldi. Kovid-19 salgını sonrası geniş tanımlı işsizlik oranı 8,2 puan, geniş tanımlı işsiz sayısı ise 4 milyon 218 bin kişi arttı.”
HAFTALIK ÇALIŞMA SÜRESİ ARTTI
Geniş tanımlı işsizlik oranındaki artış haftalık çalışma saatindeki artışla paralel ilerledi. İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi nisanda bir önceki aya göre 0,6 saat artarak 44,3 saate ulaştı. Bu, erkekler için 46,1 saat olurken kadınların ortalaması 40,4 saat.
GEÇİM DERDİ ETKİSİ
Sosyal Politika Uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik eğreti, düzensiz, güvencesiz istihdam politikalarının sonucunda geniş tanımlı işsizliğin arttığına dikkati çekti. Çelik “İstihdam sözde artıyor ancak bu istihdamın önemli bir bölümü eğreti. Örneğin 40 saatten az çalışanların sayısı 8 milyon civarında ve toplam istihdamın yüzde 25'i. 40 saatten az çalışanlar, daha düzenli ve yüksek gelirli işler istiyor. Bu durum zamana bağlı eksik istihdamı artırıyor. Geçim sıkıntısı zamana bağlı eksik istihdamı dolayısıyla geniş tanımlı işsizliği artırıyor. Bir yıl önce 2,4 milyon olan zamana bağlı eksik istihdam Nisan 2024'te 1,6 milyonluk artışla 4 milyona yaklaştı.” ifadelerini kullandı.