İstanbul depreme hazır mı? Binlerce İstanbullu haber bekliyor
İstanbul Büyükşehir Belediyesinin ücretsiz verdiği bina tarama hizmetine 160 bin başvuru yapıldı. Ekipler başvuru sayısına yetişemiyor. 40 yaşındaki binasını kontrol ettirmek isteyen bir yurttaş 10 aydır haber bekliyor. Taraması tamamlanan ama 4 aydır rapor bekleyen de var.
Büyük ya da küçük her depremin ardından gündemimiz İstanbul depremi oluveriyor. Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra yine 16 milyon nüfuslu İstanbul’un durumu gündeme geldi. Yurttaşları bulundukları binanın güvenliği konusunda tedirginlik sardı. Tam bu noktada İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB)’nin bir çalışması oldu. Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanlığı ücretsiz bina tarama testi yapıyor. Ancak sıra bulabilirseniz… Ekiplerin sayısının bu çalışma için yeterli olmadığı görülüyor.
HABERSİZ BEKLEYİŞ
Yapı stoku yaşlı ilçelerimizden Fatih’te bir yurttaş, yaklaşık 40 yıllık apartmanın bahçe katında yaşıyor. Deprem konusunda endişeli... 6 Şubat depremlerinin ilk şokunu atlattıktan sonra 21 Şubat’ta internet adresi üzerinden başvuru yaptı. O gün bugündür ne arayan ne soran ne randevu veren var. Tek yapabildiğiniz binatespitiformu.ibb.gov.tr adresi üzerinden sorgu yapmak. Orada da “Başvurunuz alındı” bilgisi dışında bir bilgi yok. 153’ü arayıp İBB Beyaz Masa’dan bilgi talebiyle kayıt oluşturabiliyorsunuz. Halıcıoğlu’nda 40 yıllık bir sitede yaşayan çift de benzer durumla karşılaştı. 28 Şubat’ta başvuru yapan çifte hâlâ dönüş yok…
EKİPLER GELDİ SIRA RAPOR BEKLEMEDE
6 Şubat depreminden hemen sonra Avcılar’da yaşayan bir yurttaş da apartmanındaki komşularıyla başvuru yaptı. Bu binadakiler şanslı... Görevliler 18 Ağustos’ta kalabalık bir ekiple geldi. Titiz bir şekilde çalışma yaptılar. Yaklaşık 4 saat sürdü. Apartmandan beton örneği alarak gittiler. Ancak bu binada yaşayanlar hala evlerinin sağlam olup olmadığını bilmiyor. Çünkü 4 aydır rapor çıkmadı. İBB’YE SORDUK Bina tarama projesiyle ilgili Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanlığından bir yetkiliyle görüşme talebimizi yazılı olarak, sorularımızla beraber ilettik.
160 BİN BAŞVURU 35 BİN TARAMA
Yüz yüze görüşme onayı yerine yazılı yanıt geldi. Buna göre çoğu 6 Şubat depremi sonrasında olmak üzere 160 bine yakın başvuru alındı. 110 bin kadar bina ziyaret edildi, tarama ise 35 bin binada yapıldı. İncelemeler sonucunda (çoğunluğu 99 öncesi) binaların yarısının D ve E sınıfında, yani “riskli” ve “yüksek riskli” olduğu tespit edildi. Yanıtta şu ifadeler yer aldı:
318 BİNADA DURUM ACİL
“318 binada ise deprem güvenliğinin hemen hiç olmadığı görüldü. Bu binaların tahliye ve yıkım işlemleri sürüyor. Şimdiye kadar 132 bina resmi işlemler başlatılarak yıkım sürecine girdi, yıkılanlarla 398 konut tahliye edilmiş oldu. 132 binanın süreci tamamlandığında 1400 konut tahliye edilmiş olacak. 2. etapta yer alan bin 238 bina içinse İBB Meclisi karar aldı, saha çalışmaları yapılıyor. Bu binaların hem mülk sahiplerine hem de kiracılarına İBB Meclisi’nin kararı ile aylık 4500 TL kira desteği veriliyor.”
EKİPLER YETERLİ Mİ?
Gelen yazılı açıklamada şu sorularımızla ilgili bir yanıt yer almıyor: “Kaç binada sonuca ulaşıldı ve binanın durumu hakkında yurttaşlara bilgi verildi?”, “Projede kaç ekip görev yapıyor?”
DÖNÜŞÜM ÇALIŞMALARI
Gelen yanıtta İBB’nin kentsel dönüşüm çalışmalarına da yer verildi. Satır başları şöyle: “İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi eliyle, Marmara kıyısındaki 17 ilçemiz için mahalle bazında tsunami risk analizi ve eylem planı raporlarını hazırlayıp paylaşıldı. “İBB Şehircilik Grubu şirketleri tarafından İstanbulluların olası depreme karşı dayanıksız olduğunu düşündükleri yapılarının yenilenmesi sürecinde yardımcı ve yol gösterici olan İstanbul Yenileniyor Platformu kuruldu.
“İstanbul Yenileniyor’a bugüne kadar toplam 30 bin 435 başvuru geldi. Başvurular yaklaşık 1 milyon 657 bin 768 kişiyi kapsıyor. “Uzlaşma sürecinde olan 691 başvuru var. Bunlar yaklaşık 78 bin 376 kişiyi kapsıyor.
“2019 Ağustos ayında göreve gelen yeni KİPTAŞ yönetimi, geçmiş dönemden devraldığı toplam 5 bin 120 bağımsız birimden oluşan 5 kentsel dönüşüm projesini tüm hukuki, teknik sorunlarını çözerek tamamladı ve teslim etti.
“Yeni dönemde ise; 3 bin 898 bağımsız birimden oluşan, 10 farklı ilçede (Eyüpsultan, Bağcılar, Güngören, Beylikdüzü, Beşiktaş, Kadıköy, Kartal, Bakırköy, Bahçelievler, Şişli) kentsel dönüşüm projelerinin temeli atıldı. “Bunlardan hak sahiplerinin çoğunlukta olduğu 149 bağımsız birimden oluşan Eyüpsultan Yeşilpınar Evleri’nin 1. Etabı, Bağcılar Kiraz Evler ve Kadıköy’de yer alan tek yapı projemiz KİPTAŞ Özden Apartmanı tamamlandı, teslim edildi.
“Yeni dönemde kentsel dönüşüm projeleri kapsamında 10 farklı ilçede 15 proje için 2 bin 78 riskli bağımsız birim yıkıldı. Çalışması devam eden; 8 ilçe 15 proje kapsamında 733 bağımsız birimin daha yıkılması hedefleniyor.”
TARAMA NASIL YAPILIYOR?
İBB’den gelen yanıta göre başvuru sonrası süreç şöyle işliyor: “İBB Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanlığına bağlı uzman ekipler binaya gidiyor. Zemin üstü katta 5 kolonda sıvaları kaldırıyor. Bir cihaz yardımıyla betonun sertliği ölçülüyor. Röntgen cihazı ile kolon içindeki demirler sayılıyor ve çapına bakılıyor. Kolonların yerleri ve genişlikleri belirleniyor. Uzman ekipler o bölgenin zemin ölçümlerine de bakarak binaya bir not veriyor. Bu not İBB’nin belirlediği A,B,C,D ve E sınıfına göre ayrılıyor. A grubu binalar depreme en dayanıklı binalar olurken, E sınıfı en riskli bina grubuna giriyor. Test, bina sahiplerine sadece dayanıklılık hakkında bilgi vermeyi amaçlıyor. Bina riskli çıkarsa, İBB yetkilileri bina sahiplerini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın lisanslı firmalarına yönlendiriyor.”
YURTTAŞLAR ŞİKAYETÇİ
Benzer sorunlar yaşayan yurttaşların İBB’ye ulaşabilmek için “şikayet var” sitesi üzerinden tepkilerini dile getirdiği görüldü. Örneğin 10 Haziran’da yazan Buse isimli bir yurttaş “İBB bina tespiti başvurusunu 6 Şubat depreminden 2 hafta sonra yapmamıza rağmen hala gelen olmadı bina 99 depremi öncesi yapılan bina ve acilen sağlamlık durumu tespit edilmesi gerekiyor. Sağlam değilse de artık Ümraniye Dumlupınar mahallesinin kentsel dönüşüme girmesi gerekiyor hala neyi bekliyorlar anlamıyorum. Lütfen hızlı bir şekilde tespite gelinsin İBB hizmetlerine güveniyoruz siz de bizi yarı yolda bırakmayın.” diye sitem ediyor.
‘DEPREMİN ELİ KULAĞINDA’
Kader isimli bir yurttaş da iki hafta önce şu paylaşımı yapmış: “İBB'nin ücretsiz deprem testine 7 Mart’ta başvuru yaptım. 16 Ağustos'ta inceleme için iletişime geçilecek dendi. Hala kimseden ses çıkmadı. İstanbul'da deprem eli kulağında geldi gelecek. Lütfen her semte ekip mi yolluyorsunuz. Ne yapıyorsanız bir an önce yapın. Aylardır bekliyoruz gelmenizi.” Nazlıcan isimli bir kullanıcı da 12 Temmuz tarihli şikayetinde şunları söylüyor:
“İBB’nin düzenlediği ücretsiz hızlı tarama ile bina hasar tespitine oturduğum bina adına başvuru yaptım. 10 martta başvuru yapmama rağmen hala ses yok. Ücretsiz olduğu için ilgilenmiyorlar maalesef. Ücretli yapın ama işinizi hızlı yapın oturduğum muhitteki çoğu ev hasarlı İBB ilgilenmiyor.”