İstanbul sanayisinde deprem korkusu: ‘Herkes memlekete dönmek istiyor’

Deprem etkisi, İmalat Sanayi PMI'ında yani sanayideki satın alma yöneticileri ile yapılan anket sonuçlarında görüldü. Verilere baktığımızda en belirgin teslimat gecikmeleri ayakkabı, giyim ve deri ürünleri ile kara ve deniz taşıtları sektörlerinde yaşandı. Kara ve deniz taşıtları sektöründe zaman zaman dalgalanmalar oluyordu. Ancak ayakkabı, giyim ve deri sektörlerindeki etkinin deprem kaynaklı olduğu çok açık. Kahramanmaraş'ın tekstil, Malatya'nın hazır giyim, Şanlıurfa'nın ayakkabı imalatında öne çıkan iller olmasından dolayı bu etkinin yaşandığı tahmin ediliyor. Yine bu deprem etkisini ihracat verilerinde de gözlemledik. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) kayıtlarına göre şubat ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla Gaziantep'in önemli bir üretici olduğu halı sektörü ihracatı değer bazında yüzde 45.8'şlik bir düşüş oldu. Malatya, Gaziantep, Kahramanmaraş gibi illerde ağırlıklı sanayinin olduğu hazır giyimdeki düşüş yüzde 14.1'i buldu. Yine tekstil ve ham maddeleri sektöründeki düşüş de yüzde 18'i aştı. Bu düşüşler terminlerdeki gecikmeleri de açıklıyor.

HATAY'DA İMALAT BİTTİ

Fakat deri ve mamülleri sektörünün ihracatındaki düşüş ise yüzde 2.9 ile sınırlı kaldı. İSO PMI anketinde teslimat süreleri en çok geciken sektörlerden olmasına karşın ihracatta sınırlı bir düşüşün yaşandığı deri ve mamülleri sektöründeki durumu sektör başkanlarına sorduk. İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Başkan Güven Karaca, “İç piyasa olarak baktığımızda; Gaziantep, Adana ve Konya daha çok çalışan ayakkabıcılarımızın olduğu bölgeler. Gaziantep ve Adana'da çok büyük kayıplar olmamasına rağmen bu depremden dolayı terminlerde ikişer üçer hafta gecikmeler olmuş olabilir. Dolayısıyla PMI'da gördüğümüz termin gecikmeleri bundan kaynaklı olabilir. Zaten Hatay'da 440 üreticimiz vardı ve bunların tamamının şu anda deprem nedeniyle imalatı yok. Fakat, Hatay özelinde üretime baktığımızda ayakkabı sektörünün iç piyasa ve ihracat toplamında yüzde 5 olarak değerlendirebiliriz. İhracat olarak baktığımızda da Hatay, ayakkabı ihracatının sadece yüzde 2'sini temsil eder. Dolayısıyla, ihracatta deri mamulleri ve ayakkabı sektöründe yüzde 2 oranında etkilenmiş durumdayız ama iç piyasada durum farklı.” dedi.

İNSAN KAYNAĞINI KAYBETME TEHLİKESİ

Çünkü, bu bölgelerin daha çok iç piyasaya çalışan imalatçılardan oluştuğunu kaydeden Güven Karaca, “Deprem felaketinin psikolojik etkisi de çok fazla ama deri ve deri mamulleri sektörünün yüzdesel olarak ne oranda etkilendiğini tartışacak olursak yüzde 2'nin üzerini geçmez. İhracatımıza negatif bir etkisi çok fazla görülmemektedir. Tabii ki, bu felaket hepimizi insani ve vicdani olarak çok derinden sarstı, psikolojimizi bozdu. Depremin İstanbul'daki psikolojik etkileri de bizi yakından ilgilendiriyor. Çünkü, İstanbul'daki bütün imalatımızda faydalandığımız insan kaynağının şu anda İstanbul'dan uzaklaşmak gibi bir refleksleri var. Herkes memleketine dönmek istiyor. Depremin daha az etkileneceği bölgeye dönmek istiyor. Bugün; deri ve deri mamulleri sektörü olarak ayakkabı, saraciye, deri konfeksiyon ile tabakhanede İstanbul'daki iş ve insan kaynağımızı kaybetme riski ile karşı karşıyayız.” ifadelerini kullandı.

İŞVERENLER DE AYNI KAYGIYI TAŞIYOR

İnsanların bu eğilimini haklı gördüklerini belirten İDMİB Başkanı Karaca, sözlerini şöyle sürdürdü: “Çünkü, biz işverenler olarak da aynı kaygıyı taşıyoruz. İstanbul büyük bir üretim merkezi. Buradan bir kaçış refleksinin olduğunu biliyoruz. Asıl burayı yönetmek lazım. İhracatımıza zarar verecek taraf, işte bu terse göç ve deprem riski, psikolojisidir. Dolayısıyla, acil bir eylem planı olarak bizim zaten bir OSB planımız vardı. Depremden sonra depremin etkilerini de hesap ederek; İstanbul'u tahliye mantalitesinde yeni OSB ve sanayi siteleri oluşumlarını acilen hükümetimizin devreye sokması gerekiyor. Bizim, deprem öncesinde zaten OSB planımız vardı. Bunun da revize edilerek hızlı bir şekilde devreye sokulması lazım. Bununla ilgili de girişimlerimiz sürüyor. İnşallah en yakın zamanda bir sonuç elde edeceğiz.”